Tăng cường tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên

Theo khảo sát của ngành y tế, trong tổng số phụ nữ mang thai ngoài ý muốn có khoảng 20 đến 25% trẻ em gái ở tuổi vị thành niên (VTN). Con số này chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”, bởi gần đây các đối tượng thanh niên (TN) chưa kết hôn, VTN mang thai ngoài ý muốn khi muốn thực hiện nạo hút thai đều tìm đến các phòng khám ngoài công lập để được giữ bí mật cá nhân. Việc trẻ VTN mang thai ngoài ý muốn kéo theo nhiều hệ lụy.

Hội thi tìm hiểu kiến thức về dân số - KHHGĐ, sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên tại huyện Yên Định.

Mang thai ở tuổi VTN ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, nguy cơ tử vong mẹ cao so với các bà mẹ sinh con ở tuổi trưởng thành. Do thể chất chưa phát triển hoàn chỉnh, tâm lý lại lo sợ nên thủ thuật phá thai ở VTN thường xảy ra nhiều tai biến hơn ở người trưởng thành. Để nâng cao kiến thức, kỹ năng và hành vi của VTN-TN trong việc tự bảo vệ nâng cao sức khỏe bản thân, những năm qua, ngành y tế đã phối hợp với các cơ quan chức năng triển khai nhiều đề án, mô hình với mục tiêu nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi cho các nhóm đối tượng, nhất là VTN-TN về Luật Hôn nhân và Gia đình, tầm quan trọng của chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS)... Ngày 29-1-2018, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 25/KH-UBND về việc thực hiện Đề án “Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) cho VTN-TN tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2018 - 2020”. Theo đó, phạm vi thực hiện đề án được triển khai tại 79 xã, 94 trường THCS, THPT thuộc 15 huyện (Hoằng Hóa, Quảng Xương, Thọ Xuân, Yên Định, Nga Sơn, Vĩnh Lộc, Nông Cống, Triệu Sơn, Thạch Thành, Tĩnh Gia, Hậu Lộc, Cẩm Thủy, Hà Trung, thị xã Bỉm Sơn và TP Thanh Hóa). Đối tượng của đề án gồm đối tượng thụ hưởng (VTN-TN, gia đình có VTN-TN) và đối tượng tác động (cấp ủy đảng, chính quyền và ban, ngành, đoàn thể, cán bộ dân số, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện đề án).

Tại các địa phương triển khai đề án, trung tâm dân số - KHHGĐ các huyện, thị xã, thành phố phối hợp với các trường tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa, đẩy mạnh hoạt động truyền thông về giáo dục giới tính và SKSS, những thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì, phòng tránh xâm hại tình dục, cách phòng tránh thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, cách chăm sóc SKSS; tuyên truyền tác hại của việc vượt qua giới hạn tình bạn, có thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn, tảo hôn... Qua đó đã trang bị cho các em kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ bản thân trước những nguy cơ quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục hoặc viêm nhiễm phụ khoa do thiếu hiểu biết.

Mới đây huyện Yên Định đã tổ chức hội thi tìm hiểu kiến thức về SKSS cho VTN-TN cho học sinh các trường tham gia đề án. Hội thi đã tạo ra những bất ngờ bởi sự mạnh dạn, dí dỏm và thông minh ở các em. Các đội chơi đã rất tinh tế trong xử lý tình huống, tự tin, quyết đoán trong ứng xử và không ít lần cả hội trường sôi nổi với những tràng pháo tay nồng nhiệt của khán giả. Các em không hề rụt rè mà trái lại rất chủ động, bình tĩnh, tự tin tham gia xử lý tốt các tình huống về giới tính, về SKSS, về các vấn đề liên quan tới tuổi mới lớn và các loại bệnh lý liên quan đến đường sinh dục...

Bà Lê Thị Sơn, Giám đốc Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện Yên Định cho biết: Trên địa bàn huyện có 7 trường được lựa chọn triển khai Đề án “Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho VTN-TN. Trung tâm dân số - KHHGĐ huyện đã tổ chức triển khai kế hoạch về việc thực hiện đề án tới toàn thể viên chức trong đơn vị, cán bộ dân số xã, thị trấn và cán bộ, giáo viên phụ trách đề án của 7 trường; tiếp nhận các sản phẩm truyền thông: Cuốn sách “Cẩm nang SKSS KHHGĐ dành cho tuổi VTN” và 2 loại tờ rơi từ Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh và cấp phát cho các trường thực hiện đề án để trang bị góc thân thiện; hướng dẫn cán bộ phụ trách đề án các trường cách xây dựng và duy trì “góc thân thiện” trong nhà trường; tổ chức tuyên truyền (sinh hoạt ngoại khóa) cho 630 học sinh khối 8, 9, 10, 11 ở các trường.

Chăm sóc SKSS cho trẻ VTN-TN là một công việc phức tạp và tế nhị, đòi hỏi cả xã hội, các tổ chức chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình cùng phối hợp thực hiện. Thực hiện đề án của UBND tỉnh, năm 2018 và những năm tiếp theo, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục dân số, SKSS trong và ngoài nhà trường nhằm cung cấp kiến thức, kỹ năng về dân số, SKSS cho thế hệ trẻ. Tăng cường sự gắn kết giữa nhà trường, gia đình, đoàn thể, các tổ chức xã hội trong các hoạt động giáo dục về dân số, SKSS, bình đẳng giới cho nhóm VTN-TN. Tiếp tục củng cố, nâng cao năng lực mạng lưới cung cấp dịch vụ KHHGĐ, phát triển mạng lưới cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra SKSS trước hôn nhân. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng thực hành cho nhân viên cung cấp dịch vụ dân số, SKSS theo phân cấp và phân tuyến kỹ thuật. Tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ truyền thông trong hệ thống dân số - KHHGĐ các cấp về kiến thức đặc điểm phát triển tâm, sinh lý VTN-TN..., phấn đấu đạt 65% VTN-TN hiểu biết cơ bản một số vấn đề về dân số-KHHGĐ như các biện pháp tránh thai, tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết, tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Bên cạnh đó, tăng cường cung cấp dịch vụ dân số-KHHGĐ cho VTN-TN nhằm giảm 30% số VTN-TN có thai ngoài ý muốn vào năm 2020 so với năm 2016; xây dựng môi trường gia đình, xã hội thân thiện đối với VTN-TN; phấn đấu 90% cấp ủy đảng, chính quyền có văn bản chỉ đạo, tạo môi trường xã hội thân thiện cho việc thực hiện tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho VTN-TN tại địa phương.