Xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao

Ông Lê Văn Công, Chủ tịch UBND phường Nam Ngạn (TP Thanh Hoá): Nên công nhận diện tích đất cùng thửa với đất ở thuộc nhóm đất phi nông nghiệp

Theo Điều 10 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đất đai được phân thành 3 nhóm: Nhóm đất nông nghiệp; nhóm đất phi nông nghiệp và nhóm đất chưa sử dụng.

Về xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân, Khoản 6 Điều 139 của Dự thảo luật quy định: "Phần diện tích đất vườn, ao còn lại sau khi đã xác định diện tích đất ở theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này thì được xác định sử dụng vào mục đích hiện trạng đang sử dụng theo quy định tại khoản 1 Điều 10 của Luật này".

Căn cứ theo quy định trên cũng như việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) ở của hộ gia đình từ trước đến nay, ngoài diện tích đất ở được công nhận theo hạn mức, diện tích đất còn lại được xác định là đất nông nghiệp (CLN – Cây lâu năm).

Ví dụ, hộ gia đình ông A sử dụng đất trước ngày 15-10-1993 với diện tích 200m² tại phường Nam Ngạn. Nay đề nghị cấp GCNQSDĐ sẽ được công nhận 90m² đất ở theo hạn mức và 110m² đất CLN, thời hạn sử dụng đất CLN là 50 năm. Việc xác định diện tích đất cùng thửa với đất ở là đất nông nghiệp (CLN), tôi cho rằng không phù hợp, bởi lẽ trong cùng 1 thửa đất không thể định vị được phần nào là đất ở, phần nào là đất nông nghiệp. Đồng thời, nguồn gốc phần đất này hình thành cùng thời điểm phần đất ở và đã được sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp ổn định, lâu dài. Vì vậy, cần phải công nhận diện tích đất cùng thửa với đất ở thuộc nhóm đất phi nông nghiệp và thời hạn sử dụng lâu dài.

Đối với quy định về bảng giá đất, đây là nội dung quan trọng trong Dự thảo Luật bởi đây là cơ sở để xác định giá đất cụ thể. Khoản 1, Điều 154 của Dự thảo Luật lần này quy định: “Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm được công bố công khai và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm. Căn cứ nguyên tắc, phương pháp định giá đất, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp UBND cấp tỉnh xây dựng bảng giá đất, được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để xây dựng bảng giá đất; trình Hội đồng thẩm định bảng giá đất; căn cứ kết quả của Hội đồng thẩm định bảng giá đất trình UBND cấp tỉnh để trình HĐND cấp tỉnh thông qua bảng giá đất trước khi UBND cấp tỉnh quyết định ban hành”.

Trên thực tế, việc xây dựng bảng giá đất từ trước đến nay đều giao cho cấp xã rà soát, xác định giá đất để trình lên cấp huyện, sau đó báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, tham mưu ban hành bảng giá đất. Để xây dựng bảng giá đất “sát với giá thị trường”, đòi hỏi tổ chức có chức năng tư vấn, xác định giá đất phải tham gia ngay từ khâu đầu tiên khi rà soát giá đất tại cấp xã, phường. Vì vậy, cần quy định cụ thể về trình tự, thủ tục xây dựng bảng giá đất, gắn trách nhiệm của từng cơ quan tham mưu, đồng thời, chuyển thẩm quyền cho cấp huyện, xã được thuê tổ chức có chức năng tư vấn, xác định giá đất trong việc xây dựng bảng giá đất. Bên cạnh đó, để thực hiện quy định trên, đòi hỏi ở các địa phương phải có các tổ chức tư vấn, xác định giá đất đáp ứng yêu cầu. Thực tế tại nhiều địa phương, số lượng các tổ chức này còn hạn chế.

Ông Phạm Văn Giáp, phường Quảng Đông, TP Thanh Hóa: Cần thể chế hóa các quy định, bảo đảm quyền lợi cho người dân

Liên quan đến vấn đề bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất, nội dung quy định trong dự thảo khá hợp lý, sát thực tiễn. Cụ thể, dự thảo quy định nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Quan điểm này phù hợp với lợi ích và đáp ứng nguyện vọng của đông đảo Nhân dân, nhất là những người có đất bị thu hồi; đồng thời, đã bám sát tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.

Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với người bị thu hồi đất thời gian qua từng bước hoàn thiện theo hướng tạo điều kiện ngày càng tốt hơn cho người có đất bị thu hồi, ổn định đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, việc hỗ trợ, tái định cư của người có đất bị thu hồi chưa thỏa đáng dẫn đến tình trạng người dân không đồng thuận, bức xúc làm phát sinh các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai.

Do đó, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần thể chế hóa các quy định nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi, cụ thể hóa các tiêu chí thế nào là “tốt hơn nơi ở cũ”, tính đến tính chất công việc của người bị thu hồi, trượt giá, tạo công ăn việc làm sau thu hồi… Việc xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất và cần được thực hiện một cách công khai có giám sát thực hiện đúng quy định về giá, bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho người dân có đất bị thu hồi, đồng thời, việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất cũng phải bảo đảm khách quan, dân chủ, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật, việc tái định cư bảo đảm các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, tránh xảy ra các tranh chấp dai dẳng kéo dài dễ trở thành điểm nóng cho các đối tượng thù địch lợi dụng các quyền tự do dân chủ để kích động, chống phá Đảng và Nhà nước.