Guồng nước “cứu hạn” đồng ruộng của người Thái

Nắng nóng kéo dài suốt nhiều ngày khiến những cánh đồng ở vùng cao Thanh Hóa rơi vào cảnh thiếu nước. Nhờ guồng nước tự chế, nhiều nơi vùng cao vẫn đủ nước để sản xuất.

Tranh thủ lúc mực nước trên sông, suối vẫn còn, những ngày vừa qua, bà con vùng đồng bào thiểu số các huyện Lang Chánh, Quan Sơn, Quan Hóa đã sử dụng guồng nước để “cứu hạn” những cánh đồng khô hạn.

Để dẫn nước về ruộng, từ xa xưa, người dân vùng cao xứ Thanh vẫn sử dụng guồng nước.

Đi dọc các cánh đồng ở miền Tây Thanh Hóa, không khó để bắt gặp hình ảnh các guồng nước dựng bên bờ suối.

“Ở đây, cứ 2 – 3 nhà thì sẽ tập trung làm một chiếc guồng nước cạnh bờ sông, suối để tiện đưa nước về ruộng. Vào mùa nắng hạn như mấy hôm vừa rồi, nếu không có guồng nước thì sẽ không thể gieo cấy được”. Ông Mạc Văn Tấn (60 tuổi, bản Toong, xã Trung Tiến, huyện Quan Sơn) chia sẻ.

Theo ông Tấn, guồng nước kể từ khi dựng đến đi vào hoạt động có thể sử dụng được khoảng hơn 1 năm nếu không bị gió quật. Những chiếc guồng này được làm 100% thân cây vầu, luồng.

Để dựng một chiếc guồng nước phải mất khoảng 200 cây vầu, thêm vào đó là công dựng của 5 người đàn ông hơn 10 ngày mới xong.

Trong quá trình sử dụng, guồng nước thường hay hư hỏng những ống đựng nước, bàn đạp nước. Theo định kỳ, khoảng 2 – 3 tháng người dân nơi đây lại tiến hành tu sửa ống đựng nước và bàn đạp nước.

Vị trí những chiếc guồng được dựng bên suối thường xuất hiện nhiều cá, chính vì thế người dân thường xuyên mang chài lưới ra gần khu vực này để đánh bắt.

Không biết có tự bao giờ, những người con vùng đồng bào dân tộc Thái ở Thanh Hóa khi lớn lên, ai cũng biết đến chiếc guồng nước. Đây như một biểu tượng không thể thiếu gắn liền với cuộc sống của người dân nơi đây.

Nhờ guồng nước, bà con vùng cao Thanh Hóa vẫn có đủ nước để sản xuất.

Những cánh đồng xanh mướt, hứa hẹn mùa màng bội thu.

Tuấn Kiệt - Hoàng Đông