Nơi lưu giữ những sắc phong quý

Hiện nay, tại nhà thờ họ Lê Trung, làng Hồng Đô, xã Hoằng Ngọc (Hoằng Hóa) còn lưu giữ 13 sắc phong quý có niên đại hàng trăm năm. Những cuốn sắc phong được con cháu dòng họ Lê Trung xem như báu vật và việc lưu giữ như một niềm tự hào bao đời của họ.

Tế lễ nhân ngày giỗ của Tướng quân Đại vương Lê Trung Giang làng Đô Du, xã Hoằng Ngọc (Hoằng Hóa).

Theo ông Lê Trung Cường, trưởng họ Lê Trung, thì dòng họ đã làm nên một truyền thống với 4 thế hệ giữ các trọng trách Nhà nước dưới thời Lê Trung hưng, có công trạng lớn với đất nước và được nhân dân tôn kính. Nổi bật là Tướng quân Đại vương Lê Trung Giang, người có công trong việc khôi phục nhà Lê Trung hưng được Nhà nước phong kiến Việt Nam nhiều lần phong tặng những danh hiệu cao quý. Người em trai của ông là Lê Trọng Hải cũng làm quan trong triều, năm Bình Thuận (1549-1556) được phong là Hộ bộ tả thị lang và đến năm niên hiệu Gia Thái (1573-1577) được phong là Thái bộc tự khanh văn tuyên hầu. Tiếp đó là 3 thế hệ con, cháu và chắt của ông đều làm quan dưới triều Lê. Hiện 13 cuốn sắc phong này chính là tài sản vô giá và là niềm tự hào của dòng họ. Có lẽ bởi thế mà trải qua hàng trăm năm, những cuốn sắc phong vẫn giữ được cho tới tận bây giờ. 13 cuốn sắc phong này được viết bằng chữ Hán - Nôm. Sắc phong sớm nhất là năm Cảnh Hưng thứ 28 (năm 1767). Cũng theo ông Cường, năm 2003 Hội Khoa học lịch sử Việt Nam tổ chức hội khoa học “Thân thế và sự nghiệp Tướng công Đại vương Lê Trung Giang nhân 405 ngày mất 20-6 âm lịch” tại Văn miếu Quốc tử giám, Hà Nội. Ngoài 13 cuốn sắc phong cổ, tại nhà thờ họ Lê Trung đang còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị hàng trăm năm, như: Bộ gia phả dòng họ viết năm Minh Mệnh thứ 12; 3 đôi đũa ngà voi do vua Lê Thế tông tặng Tướng công Đại vương Lê Trung Giang và nhiều đồ thờ có giá trị khác.

Theo sử sách ghi lại, Tướng công Đại vương Lê Trung Giang là người có sức lực phi thường, dân trong vùng gọi ông là Đô Thống. Ông nổi tiếng về môn vật, bản tính cương trực hay giúp đỡ mọi người, nhất là người nghèo. Khi nhà Lê sơ lâm vào khủng hoảng. Thế lực nhà Mạc nổi dậy cướp ngôi nhà Lê. Cuộc nội chiến quyết liệt giữa nhà Lê và nhà Mạc, tình hình xã hội rối ren, cướp bóc quậy phá nhiều nơi trong vùng. Ông Lê Trung Giang đã triệu tập trai tráng trong làng, tự rèn vũ khí bảo vệ dân làng. Hưởng ứng lời kêu gọi của nhà Lê, ông giúp nhà Lê đánh đuổi quân Mạc. Trong chiến đấu ông lập nhiều chiến công, góp phần to lớn khôi phục và mở ra thời kỳ nhà Lê Trung hưng, chấm dứt tình trạng phân tranh, đem lại thái bình cho đất nước. Đương thời ông Lê Trung Giang đã giữ nhiều chức tước dưới bốn triều Vua Lê. Ông được phong tới chức “Uy vũ công thần đặc tiến Kim Lộc đại phu, phụ quốc, thượng tướng quân Đề đốc tỉnh quân công”. Sau khi ông mất, nhà Lê truy phong ông “Khai quốc công thần, cương nghị Thành hoàng Đô Thống, linh ứng, hùng khẩu tối linh Đại Vương thượng đẳng thần”. Lúc sinh thời, ông là người yêu nước, thương dân, khi mất ông được tôn là Thành hoàng làng Đô Du. Tại nhà thờ họ Lê Trung có bức đại tự ghi rõ bốn chữ “Dân Thụ Kỳ Tú” nghĩa là “dân chịu ơn lập đền thờ”.

Từ nhiều năm nay, nhân dân địa phương cùng dòng họ Lê Trung đã bảo vệ, giữ gìn các di tích về Tướng quân Đại vương Lê Trung Giang và trùng tu, tôn tạo ngày càng khang trang hơn. Năm 1993 Sở Văn hóa - Thông tin (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã công nhận Đền thờ và Lăng mộ Tướng quân Đại vương Lê Trung Giang, xã Hoằng Ngọc (Hoằng Hóa) là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Hằng năm, nhân ngày giỗ Tướng quân Đại vương Lê Trung Giang (20-6 âm lịch) con cháu họ Lê Trung cùng với nhân dân trong làng tổ chức các hoạt động tưởng nhớ công lao của ông và khuyến học, khuyến tài.