Bảo tồn và phát huy giá trị các môn thể thao truyền thống dân tộc

Nỗ lực từ cơ sở

Giải đua thuyền truyền thống huyện Bá Thước được khôi phục từ năm 2018.

Bằng cách làm cụ thể, phù hợp với điều kiện, đặc điểm, thế mạnh của mình, trong những năm qua các địa phương trong tỉnh đã dành sự quan tâm, đầu tư, nhân rộng các môn thể thao truyền thống, dân tộc, đáp ứng nhu cầu rèn luyện thể chất của nhân dân, thúc đẩy phong trào TDTT, qua đó tiếp tục bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Ông Vũ Hồng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thể thao huyện Cẩm Thủy chia sẻ: Là một trong những địa phương có thế mạnh các môn thể thao dân tộc, huyện Cẩm Thủy đã xây dựng và nhân rộng thành mô hình các câu lạc bộ (CLB) thể thao dân tộc được 6-7 năm nay. Đến tháng 9-2018, huyện đã công nhận cho 3 CLB bắn nỏ cấp xã gồm Cẩm Lương, Cẩm Châu, Cẩm Thạch. Mỗi CLB đều có trên 10 thành viên, tập luyện và thi đấu thường xuyên. Ở quy mô cấp xã, toàn huyện hiện có trên 30 CLB thể thao dân tộc chủ yếu là các môn: Bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co... Đặc biệt, tại xã Cẩm Lương và một số xã khác, việc duy trì hoạt động của các CLB thể thao dân tộc còn gắn với việc phát triển du lịch cộng đồng của địa phương. Đáng nói là các CLB đều thành lập và duy trì hoạt động theo hình thức xã hội hóa 100%, từ kinh phí hoạt động, mua sắm trang phục, dụng cụ thi đấu. Huyện cũng tổ chức ngày càng nhiều các giải thể thao dân tộc vào các dịp lễ, tết hàng năm, tạo ra sự đua tranh lành mạnh, tích cực cho các CLB. Ngoài việc tham gia các giải đấu cấp huyện, tỉnh, các CLB thể thao dân tộc cũng là hạt nhân quan trọng trong các hoạt động giao lưu, tạo sức hút cho khách du lịch. Các môn thể thao truyền thống, dân tộc chính là thế mạnh của huyện Cẩm Thủy, vì vậy trong các kỳ đại hội TDTT cấp huyện, xã, đây là những nội dung thi đấu chính, bên cạnh các môn thể thao hiện đại khác. Cũng nhờ thế mạnh ở các môn thể thao dân tộc, đoàn Cẩm Thủy lần nào cũng nằm trong tốp dẫn đầu khối các huyện miền núi cũng như trong bảng tổng sắp huy chương của đại hội TDTT cấp tỉnh.

Trong khi đó, bóng chuyền là bộ môn thể thao có sự phát triển rất mạnh và rộng khắp trên địa bàn huyện Thạch Thành. Hầu hết các xã, thị trấn, các trường THCS, THPT trên địa bàn huyện đều có đội tuyển bóng chuyền nam, nữ. Hằng năm, huyện cũng đều tổ chức nhiều giải đấu từ các giải giao hữu, cho tới các giải truyền thống như: Giải bóng chuyền Ngọc Trạo, giải bóng chuyền nam – nữ của khối các trường THCS, Hội khỏe Phù Đổng. Vào các dịp tết cổ truyền, kỷ niệm các ngày lễ lớn, ở các khu dân cư đều tổ chức hoạt động giao lưu thi đấu sôi nổi, thiết thực, đáp ứng nhu cầu rèn luyện sức khỏe và nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2015-2020, huyện Thạch Thành cũng xác định rõ việc nhân rộng các môn thể thao dân tộc như đẩy gậy, kéo co, cũng như các trò chơi, trò diễn dân gian như đánh mảng, đi cà kheo... Dù chưa có nhiều các CLB cấp xã, thị trấn được công nhận song các nhóm, các đội bước đầu đã hình thành tại các địa phương. Tại huyện Như Xuân, môn đẩy gậy, kéo co là thế mạnh của địa phương này. Đã có nhiều CLB được thành lập và duy trì hoạt động nhiều năm nay. Bên cạnh việc phát huy giá trị văn hóa truyền thống thông qua các lễ hội của đồng bào dân tộc Thổ, dân tộc Mường, Thái, các môn thể thao dân tộc là một trong những nội dung quan trọng, giúp huyện quảng bá hình ảnh, tiềm năng du lịch tới du khách thập phương và quan trọng nhất là thúc đẩy phong trào TDTT trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. Cũng với mục tiêu như vậy, và để thúc đẩy du lịch cộng đồng của địa phương phát triển, huyện Bá Thước đã xác định rõ vai trò quan trọng của các môn thể thao truyền thống dân tộc. Cùng với việc, tiếp tục đầu tư cho các môn bắn nỏ, đẩy gậy, tung còn, kéo co, huyện cũng đã chủ trương khôi phục lại môn đua thuyền trên sông Mã, đua thuyền trên lòng hồ thủy điện, tổ chức vào dịp đầu xuân năm mới. Dù mới khôi phục và tổ chức giải đua thuyền truyền thống trên sông Mã từ năm 2018 song đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân. Ở khu vực đồng bằng, vùng ven biển, các địa phương cũng đã dần khôi phục lại các môn thể thao truyền thống. TP Sầm Sơn với vị trí quan trọng trong phát triển du lịch của tỉnh Thanh Hóa đã tập trung khôi phục nhiều môn thể thao như vật, đua thuyền thúng, cờ tướng, cờ thẻ,... TP Thanh Hóa cũng phát triển mạnh các môn võ thuật cổ truyền vovinam, thi đấu cờ người, thi đấu múa lân – sư – rồng... cũng như phát triển các trò chơi, trò diễn khác...

Theo đánh giá của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, sự tiến bộ của các huyện miền núi tại Đại hội TDTT toàn tỉnh lần thứ VIII – năm 2018 đã cho thấy sự phát triển mạnh của phong trào thể thao quần chúng của các địa phương, trong đó các môn thể thao dân tộc thế mạnh đã giúp các đoàn có sự thăng tiến mạnh mẽ trên bảng tổng sắp huy chương. Địa phương nào có sự quan tâm bảo tồn, phát huy và đầu tư tốt sẽ giúp cải thiện vị trí không chỉ trong khối các huyện miền núi mà còn vượt qua nhiều địa phương khác ở khu vực đồng bằng. Đại hội TDTT toàn tỉnh lần thứ VIII này có điểm sáng đó là sự tiến bộ rất rõ rệt của các đoàn khu vực miền núi. 11/11 huyện miền núi đều giành được huy chương, trong đó 10/11 đoàn đều có HCV. Chỉ duy nhất đoàn Quan Hóa là không có HCV nhưng cũng đã giành được 3 HCĐ. Trong tốp 10 đoàn dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương của đại hội, khu vực miền núi có 3 đoàn là Ngọc Lặc (thứ 5), Thạch Thành (thứ 6) và Cẩm Thủy (thứ 10). Còn đối với các địa phương ở khu vực đồng bằng, vùng ven biển có lợi thế hơn, việc phát huy và nhân rộng các môn thể thao truyền thống cũng góp phần làm phong phú đời sống tinh thần cho nhân dân, qua đó phát triển phong trào TDTT của địa phương ngày càng đa dạng, sôi động hơn.

Mạnh Cường