Quan tâm khắc phục tình trạng “tre già, măng chưa mọc” trong phát triển đảng viên ở cơ sở

Buổi sinh hoạt chi bộ ở thôn 3, xã Thọ Trường đa số là những đảng viên cao tuổi. Ảnh: Minh Hiếu

Hiện tình trạng già hóa đội ngũ đảng viên ở các chi bộ khu dân cư đang rất báo động. Hầu hết ở các chi bộ khu dân cư, đảng viên đều có độ tuổi trung bình hơn 50, thậm chí, nhiều chi bộ độ tuổi trung bình của đảng viên lên đến ngoài 60.

Hiện nay, ở chi bộ khu dân cư tình trạng đảng viên cao tuổi tham gia sinh hoạt chiếm đa số, trong khi đó tỷ lệ đảng viên trẻ chiếm số ít, dẫn đến tình trạng “già hóa” đảng viên. Có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chủ yếu là ở khu dân cư rất ít lực lượng thanh niên tham gia hoạt động ở các chi đoàn, đoàn thể, nên việc tìm nguồn phát triển làm “trẻ hóa” đảng viên gặp rất nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng “tre già, măng chưa mọc”.

Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa có 34 đảng bộ trực thuộc (gồm 27 đảng bộ huyện, thị xã, thành phố và 7 đảng bộ trực thuộc), với 1.718 tổ chức cơ sở đảng. Trong đó, có 635 đảng bộ xã, phường, thị trấn và 1.081 đảng bộ, chi bộ cơ sở khối cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị; hơn 10.000 chi bộ trực thuộc cơ sở, với tổng số hơn 210.000 đảng viên. Trong những năm qua, tổ chức đảng các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, thường xuyên quan tâm làm tốt công tác phát triển đảng viên, đáp ứng tốt vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh. Đặc biệt quan tâm củng cố các chi bộ đảng khu dân cư, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc... Từ năm 2011 đến nay, mỗi năm đảng bộ tỉnh kết nạp được trên 7.000 đảng viên. Nhìn chung số lượng, chất lượng đảng viên mới kết nạp luôn bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định, chất lượng từng bước được nâng lên. Tuy nhiên, so với yêu cầu mới, công tác phát triển Đảng, nhất là khu vực dân cư đang gặp không ít khó khăn trong công tác tạo nguồn. Đã có không ít chi bộ nhiều năm liền không kết nạp được đảng viên, ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ, chi bộ và các chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Có một thực tế, hiện nay ở chi bộ khu dân cư tình trạng đảng viên cao tuổi tham gia sinh hoạt chiếm đa số, trong khi đó tỷ lệ đảng viên trẻ chiếm số ít, dẫn đến tình trạng “già hóa” đảng viên. Trao đổi với nhiều bí thư chi bộ ở các khu dân cư trên địa bàn tỉnh, các đồng chí đều cho rằng: Hiện tình trạng già hóa đội ngũ đảng viên ở các chi bộ khu dân cư đang rất báo động. Hầu hết ở các chi bộ khu dân cư, đảng viên đều có độ tuổi trung bình hơn 50, thậm chí, nhiều chi bộ độ tuổi trung bình của đảng viên lên đến ngoài 60. Sự già hóa đội ngũ đảng viên ở chi bộ đang khiến cho nhiều chi bộ lo lắng về đội ngũ kế cận. Ở nhiều chi bộ trong khi mỗi năm hoặc 2 năm mới kết nạp được 1 đảng viên, nhưng lại mất đi 3 đến 4 đảng viên do tuổi cao sức yếu nên giảm nhanh về số lượng dẫn đến tình trạng “tre già, măng chưa mọc”. Nếu không khắc phục được tình trạng này thì tương lai không xa sẽ làm giảm năng lực lãnh đạo ở các chi bộ khu dân cư.

Qua khảo sát về tình trạng “già hóa” đảng viên ở một số huyện trên địa bàn tỉnh được biết: Như huyện Tĩnh Gia có gần 10.000 đảng viên ở 41 tổ chức cơ sở đảng, trong đó có 280 chi bộ thôn, bản, tiểu khu, thì có tới gần 1.000 đảng viên thuộc diện “sinh hoạt tại nhà” vì tuổi già, sức yếu. Số còn lại độ tuổi trung bình vượt ngưỡng 50 chiếm gần 60%. Tương tự như Tĩnh Gia, huyện Hoằng Hóa có hơn 12.000 đảng viên ở 90 tổ chức cơ sở đảng, với 530 chi bộ thôn, xóm thì có đến gần 2.000 đảng viên thuộc diện miễn sinh hoạt. Tuổi đời bình quân của đảng viên xấp xỉ gần 60, số cấp ủy viên ở các chi bộ thôn, xóm tuổi từ 50 đến 60 chiếm tới 70%. Ở huyện Thiệu Hóa, tình hình cũng không khá hơn. Cả huyện có gần 10.000 đảng viên, 59 tổ chức cơ sở đảng, số đảng viên trẻ có độ tuổi từ 18 đến 35 ở các chi bộ thôn, xóm chiếm tỷ lệ thấp.

Theo thống kê của ban tổ chức các huyện cho thấy: Tình trạng “già hóa” đảng viên ở các địa phương trên không phải là cá biệt, thậm chí, còn khá phổ biến tại các tổ chức cơ sở đảng ở khu dân cư trong cả nước hiện nay. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu hụt về nguồn phát triển đảng tại chỗ. Hiện nay, tại các thôn, tổ dân phố đang “thưa vắng” đoàn viên, thanh niên vì lực lượng này thường đi học, đi làm ở xa, số ở lại hầu hết trình độ văn hóa thấp, công việc không ổn định, động cơ phấn đấu chưa tích cực. Bên cạnh đó, thời gian qua, một số cấp ủy chưa quan tâm đến công tác phát triển Đảng; khi chọn nguồn chỉ “nhắm” vào lực lượng đoàn viên, thanh niên, mà chưa chú ý tới các đối tượng khác như phụ nữ, nông dân, tiểu thương; còn “tuyệt đối hóa” về tiêu chuẩn; việc giúp đỡ, bồi dưỡng quần chúng ưu tú chưa được quan tâm đúng mức; tiếng nói và vai trò của đảng viên trẻ trong chi bộ chưa được phát huy; nội dung, phương thức sinh hoạt của các chi bộ chậm đổi mới, chưa tạo được sức hút đối với quần chúng. Không kết nạp được đảng viên mới khiến chi bộ ngày càng bị “già hóa”, thậm chí, một số chi bộ chỉ là nơi sinh hoạt của các đảng viên là cán bộ hưu trí, người cao tuổi.

Từ việc thiếu vắng đảng viên trẻ nên ở nhiều chi bộ đảng viên già vẫn phải gánh vác các nhiệm vụ của thôn, xóm. Nhiều đồng chí bí thư chi bộ phần lớn đã lớn tuổi, muốn xin nghỉ nhưng chi bộ không tìm được ai thay thế. Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Trịnh Bá Hậu, Bí thư Đảng ủy xã Thọ Trường (Thọ Xuân) cho biết: Khó khăn lớn nhất trong công tác phát triển đảng viên ở nông thôn hiện nay đó là không có nguồn. Bởi phần lớn đoàn viên, thanh niên, sau khi tốt nghiệp THPT đã đi học các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề, một bộ phận đi tìm kiếm việc ở các thành phố, số còn lại sinh sống tại địa phương nhưng thường ít có động cơ, chí hướng phấn đấu rõ ràng để được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Ngoài ra, do tác động của cơ chế thị trường và mặt trái xã hội, một bộ phận quần chúng, đoàn viên, thanh niên ngại phấn đấu rèn luyện; một số tổ chức đoàn thể, nhất là đoàn thanh niên khu vực nông thôn chưa tạo được nhiều phong trào và môi trường để thu hút tập hợp đoàn viên, hội viên vào hoạt động, phấn đấu, rèn luyện...

“Khó nhưng phải làm” - Đó là khẳng định của đồng chí Nguyễn Đức Đồng, Trưởng Ban tổ chức Huyện ủy Như Xuân khi trao đổi với chúng tôi về công tác phát triển đảng viên ở khu dân cư. Theo đồng chí Đồng, từ năm 2015 đến nay Ban Thường vụ Huyện ủy Như Xuân đã triển khai, ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Huyện ủy coi công tác tạo nguồn, bồi dưỡng kết nạp đảng viên mới ở chi bộ thôn, xóm là nhiệm vụ quan trọng. Theo đó, ngoài chú trọng tạo nguồn từ đoàn viên, thanh niên đang sinh hoạt ở địa phương; số bộ đội xuất ngũ; có chính sách để thu hút sinh viên tốt nghiệp ra trường về công tác trên địa bàn, Ban Thường vụ Huyện ủy xem xét, kết nạp vào Đảng một số trường hợp tốt nghiệp THCS, hiện đang đảm nhận trưởng thôn, trưởng, phó các chi hội, đoàn thể ở thôn, xóm để bổ sung nguồn kế cận cho đảng ở các chi bộ.

Thực tế tại địa phương, nhiều chi bộ đã chủ động đề ra những giải pháp mang tính lâu dài, hiệu quả như: Đối với những chi bộ gặp khó khăn trong phát triển đảng, đảng ủy phân công các đồng chí ủy viên ban chấp hành trực tiếp làm bí thư lãnh đạo chi bộ xây dựng nghị quyết về công tác phát triển đảng; giao chỉ tiêu cho các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội trong việc phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú cho Đảng, coi đây là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá, xếp loại hàng năm. Quan tâm tạo việc làm tại chỗ cho lao động trẻ tại địa phương, để thanh niên tham gia làm kinh tế, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động, phong trào nhằm thu hút đoàn viên, thanh niên tham gia, từ đó phát hiện những nhân tố tích cực để bồi dưỡng, tạo nguồn phát triển đảng. Các chi bộ thực hiện nghiêm Điều lệ Đảng, mỗi tháng họp định kỳ một lần với phương châm đổi mới nội dung sinh hoạt, mỗi cuộc họp chi bộ nên chọn những vấn đề nhân dân trong khu quan tâm để thảo luận, đề ra phương hướng giải quyết, từ đó tạo niềm tin cho nhân dân.

Minh Hiếu