Rio Ferdinand: Bóng dáng khó thay thế ở hàng phòng ngự Manchester United

Sau trận thua 6-1 của M.U trước Tottenham vào ngày 4-10 vừa qua, người ta đã nói rất nhiều về những sai lầm tai hại ở hàng phòng ngự, mà đặc biệt là của đội trưởng Harry Maguire bên phía “Quỷ Đỏ”. Có lẽ, ngay lúc này, người mà các CĐV “Quỷ Đỏ” bất giác nhớ đến nhiều nhất là cựu trung vệ huyền thoại Rio Ferdinand.

Maguire (trái) luôn chịu nhiều áp lực phải thành công như đàn anh Rio – nguồn Getty Images.

Sở dĩ có sự liên tưởng giữa Harry Maguire và Rio Ferdinand là bởi cả hai đều là những trung vệ người Anh, và hơn hết, cả hai đều cập bến Manchester United bằng những bản hợp đồng đắt giá bậc nhất dành cho một trung vệ.

Khoác trên mình chiếc áo số 5 của chính người đàn anh Rio Ferdinand, Harry Maguire cũng như gánh trên mình sức ép khủng khiếp từ việc phải thành công như những gì Ferdinand đã làm được tại Manchester United trong suốt 12 năm thi đấu tại đây.

Ở Manchester United, tầm ảnh hưởng của Ferdinand không chỉ được thấy rõ ở nội bộ đội bóng, nơi chứng kiến anh giành được 6 chức vô địch Ngoại hạng Anh cùng một lần lên ngôi tại UEFA Champions League, mà còn ở nhận thức của người Anh (thậm chí là cả thế giới) về hình mẫu của một trung vệ hiện đại.

Khi chuyển đến M.U vào năm 2002 với các “mác” là trung vệ đắt giá nhất thế giới, người ta vẫn luôn dè chừng rằng với Rio Ferdinand trong đội hình, Sir Alex Ferguson sẽ bố trí sơ đồ 3 trung vệ, trong đó bao gồm 2 trung vệ chuyên làm nhiệm vụ đánh chặn để bù đắp rủi ro cho một trung vệ luôn thích cầm bóng triển khai lối chơi như Ferdinand. Tuy nhiên, tất cả đã phải nhìn nhận lại về khả năng của Rio.

Một trung vệ toàn diện, đến mức độ hoàn hảo

“Thật khó để chọn ra một cầu thủ xuất sắc hơn Rio Ferdinand ở vị trí trung vệ”, Sir Alex Ferguson nói vào năm 2007. “Khi đến với chúng tôi, cậu ấy cho thấy mình là một cầu thủ có tiềm năng to lớn với kỹ thuật tuyệt vời, tốc độ tốt và khả năng thăng bằng vượt trội. Tất cả mọi tố chất đã khiến Rio trở nên hoàn hảo với chiều cao 1m89 cùng sải chân dài, có thể nói cậu ta đã sở hữu mọi thứ mà người ta muốn ở một trung vệ.”

Ferdinand cùng Vidic tạo thành bộ đôi trung vệ xuất sắc nhất lịch sử Premier League – nguồn Getty Images

Mùa giải 2007-2008 chứng kiến phong độ đỉnh cao nhất của Rio Ferdinand. Đó là mùa giải mà anh cùng với Nemanja Vidic tạo thành cặp trung vệ đi vào lịch sử của Premier League khi chỉ để thủng lưới 28 bàn sau 51 trận ở Premier League và Champions League, mang về “cú ăn hai” cho đội chủ sân Old Trafford.

Các chuyên gia mô tả cặp trung vệ này như sự kết hợp giữa lụa và thép. Vidic đại diện cho sức mạnh và sự rắn rỏi, dứt khoát còn Rio thì đại diện cho phong thái nhẹ nhàng, hoa mỹ vốn luôn hiếm ở vị trí trung vệ.

Rio Ferdinand như có một khả năng đặc biệt trong khoản “đi guốc trong bụng” các tiền đạo đối phương, bởi anh luôn biết cách ngăn chặn họ bằng những cách nào đó mà không cần phải xoạc bóng.

Trung vệ duy nhất có hai lần phá kỷ lục chuyển nhượng

Từ năm 11 tuổi, Rio Ferdinand đã được chú ý rất nhiều, nhưng là với vai trò của một cầu thủ tấn công nhờ tốc độ và khả năng đi bóng ấn tượng của mình. HLV Dave Goodwin, người phát hiện ra Rio trong một trận đấu cấp huyện, nói với Rio rằng: “Tôi sẽ gọi cậu là Pele, tôi thích cách chơi bóng của cậu”.

Rio với xuất phát điểm ở vị trí trung phong cắm, đến năm 14 tuổi được đưa xuống đá ở vị trí tiền vệ trung tâm. Và cho đến khi gia nhập lò đào tạo của West Ham, những tố chất của một trung vệ mới được các HLV ở đây phát hiện.

Rio luôn biết cách đập tan hoài nghi bằng tài năng trên sân cỏ của mình – nguồn Getty Images

Ngày 5-5-1996, năm 18 tuổi, Rio Ferdinand có trận ra mắt Premier League ở trận đấu cuối cùng của mùa giải 1995-1996 trong màu áo West Ham United.

Cho đến năm 2000, Rio Ferdinand lần đầu tiên phá kỷ lục cho mức giá của một trung vệ. 18,1 triệu bảng là số tiền mà Leeds United chồng lên bàn đàm phán để có được sự phục vụ của một trung vệ 22 tuổi, một mức giá không tưởng ở thời điểm đó.

Nhưng rồi sau đó, chính chàng trai tuổi 22 đó là người đeo băng đội trưởng, đóng vai trò thủ lĩnh trong hành trình vào đến bán kết UEFA Champions League của Leeds United. Năm đó, đội bóng của Rio là đại diện duy nhất của nước Anh vào đến bán kết của giải đấu lớn nhất châu lục.

Hai năm ở Leeds với phong độ tuyệt vời đã giúp Rio có một suất trong đội hình Tam Sư tham dự World Cup 2002.

Để rồi, sau kỳ World Cup tại châu Á năm đó, Ferdinand có lần thứ hai phá kỷ lục chuyển nhượng khi chuyển tới Manchester United với mức giá 41 triệu Bảng Anh. Không có cầu thủ nào đắt giá hơn Rio ở thời điểm đó.

Thậm chí, đến nay, theo The Transfer Index (TTI), trong cùng một hệ quy chiếu, Rio Ferdinand vẫn là trung vệ đắt giá bậc nhất thế giới với giá trị lên tới 158,7 triệu bảng nếu tính theo thuật toán của TTI, bỏ xa Harry Maguire, cầu thủ chuyển đến Man United hè năm 2019 với mức giá 80 triệu bảng.

Không có gì là bằng phẳng, nhất là với trung vệ đắt giá nhất thế giới

Với mức giá kỷ lục như vậy, không thể không có những áp lực và kỳ vọng đè lên vai của Rio Ferdinand. Thực tế, trung vệ sinh năm 1978 này cũng đã gặp phải một sự cố gây sốc đối với cả nước Anh.

Vào ngày 23-9-2003, một đội kiểm tra doping của UK Sport (Ban kiểm tra doping của cơ quan thể thao chính phủ Vương quốc Anh) đến Carrington để lấy mẫu ngẫu nhiên từ bốn cầu thủ của Manchester United.

Rio từng bị cấm thi đấu 9 tháng do vi phạm quy định về kiểm tra doping – nguồn Getty Images

Hôm đó, Rio là một trong những người được chọn kiểm tra, nhưng hậu vệ này đã rời Carrington mà không cung cấp mẫu thử. Ngày hôm sau, Rio mới thực hiện cuộc kiểm tra, và người ta nói cầu thủ này đã vi phạm “trách nhiệm nghiêm ngặt” trong quy định về kiểm tra doping và sẽ bị xử phạt.

Kết quả, Rio đã bị cấm thi đấu từ ngày 20-1 đến 2-9-2004 và bị phạt 50.000 bảng.

Đây cũng là một phần nguyên nhân khiến anh lại bỏ lỡ một kỳ Euro nữa diễn ra vào năm 2004. (Kỳ lạ thay, Ferdinand chưa bao giờ thi đấu trong một kỳ Euro.) Khi trở lại sân cỏ, Ferdinand vẫn thể hiện được những phẩm chất đã làm nên thương hiệu của anh.

Sir Alex Ferguson đã dành những lời khen ngợi hết mực cho Rio Ferdinand trong cuốn tự truyện của mình: “Tốc độ và khả năng đọc trận đấu là những phẩm chất quan trọng hàng đầu trong bóng đá hiện đại. Rio có cả hai thứ này, và đó là lý do tại sao tôi đã ký hợp đồng với cậu ta. Rio không chỉ biết phòng ngự mà còn có thể đi bóng tiến lên phía trước.”

Mối tình giữa Rio Ferdinand và Man United kéo dài đến hết mùa bóng 2013/2014. Rio chia tay đội chủ sân Old Trafford để chuyển đến Queens Park Rangers sau khi đã dành được tổng cộng 6 chiếc cúp vô địch Ngoại Hạng Anh, 4 lần giành Siêu Cúp Anh, 2 lần vô địch cúp Liên Đoàn, 1 chiếc cúp UEFA Champions League và 1 lần lên ngôi ở cúp Liên Lục Địa.

QPR chính là bến đỗ cuối cùng trong sự nghiệp của chàng hậu vệ sinh ra tại Peckham, thủ đô Luân Đôn. Năm 2015, Rio Ferdinand nói lời giã từ sự nghiệp thi đấu sau 18 năm thi đấu đỉnh cao, với tư cách là một trung vệ huyền thoại của Manchester United, cũng như của bóng đá thế giới.

Đã 6 năm kể từ ngày Rio Ferdinand nói lời tạm biệt sân Old Trafford. Và trong 6 năm đó, chưa bao giờ người hâm mộ Quỷ Đỏ có được sự an tâm tuyệt đối vào bộ đôi án ngữ trước khung thành De Gea. Vidic cũng sớm nói lời từ giã sau khi Rio ra đi. Johny Evans, Chris Smalling, Phil Jones thì vẫn là “những đứa trẻ mãi không lớn”. Baily hay Lindelof mang đến những tia hy vọng nhen nhóm cũng sớm vụt tắt vì những chấn thương quái ác hay phong độ trồi sụt.

Harry Maguire sau khi được mang về Old Trafford với mức giá kỷ lục 80 triệu bảng cũng đang chịu đựng những áp lực rất giống với áp lực của người đàn anh Rio Ferdinand.

Tài năng luôn đi đôi với trách nhiệm. Harry biết rõ sứ mệnh to lớn của mình ở Manchester United với tấm băng đội trưởng trên tay. Nhiệm vụ của Maguire không chỉ là vực dậy hàng phòng ngự rệu rã, mà còn phải làm chủ phòng thay đồ của Quỷ Đỏ, mới có thể đáp ứng lại kỳ vọng của NHM, cũng như số tiền mà BLĐ đội bóng đã chi để có được anh.

Hoàng Sơn