EU họp thông qua Brexit và tuyên bố chính trị về quan hệ với Anh

Chủ tịch Hội đồng châu Âu kêu gọi các lãnh đạo châu Âu phê chuẩn dự thảo thoả thuận Brexit cùng tuyên bố chính trị về quan hệ EU - Anh tương lai.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk. Ảnh: Foreign Policy,

Lãnh đạo 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) cùng Thủ tướng Anh Theresa May sẽ tham dự cuộc họp Thượng đỉnh bất thường vào sáng 25/11 tại Brussels nhằm thông qua dự thảo thoả thuận Brexit và tuyên bố chính trị về tương lai quan hệ EU-Anh.

Đúng 9h30 sáng ngày hôm nay (25/11) theo giờ địa phương tại Brussels, tức 15h30 theo giờ Việt Nam, Hội nghị Thượng đỉnh bất thường của Liên minh châu Âu – EU sẽ được khai mạc.

Trong bức thư gửi tới lãnh đạo 27 nước thành viên EU vào chiều tối ngày 24/11 để mời tham dự Hội nghị Thượng đỉnh lần này, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã kêu gọi các nhà lãnh đạo châu Âu phê chuẩn dự thảo thoả thuận Brexit cùng tuyên bố chính trị về quan hệ tương lai giữa EU và Vương quốc Anh. Theo ông Donald Tusk, đây đều là những thoả thuận tốt nhất mà hai bên có thể tìm được sau 2 năm đàm phán khó khăn.

Trước đó, trong ngày 24/11 những cản trở cuối cùng có nguy cơ làm thất bại Hội nghị Thượng đỉnh lần này đã được gỡ bỏ, trong đó nổi bật là vấn đề Gibraltar khi chính phủ Anh tuyên bố đạt được thoả thuận với chính phủ Tây Ban Nha về việc hai bên sẽ đối thoại trực tiếp để xác định quy chế tương lai của vùng lãnh thổ Gibraltar sau khi Vương quốc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu. Vì thế, giới quan sát nhận định, dự thảo thoả thuận Brexit sẽ được 27 nước thành viên EU thông qua một cách không mấy khó khăn.

Sự kiện này sẽ đánh dấu việc hoàn tất giai đoạn 1 của tiến trình Brexit, là giải quyết dứt điểm việc Vương quốc Anh chia tay Liên minh châu Âu, trong đó về tổng thể, phía EU đã nhận được nhiều nhân nhượng hơn từ phía Anh, từ việc Anh phải hoàn trả nghĩa vụ tài chính cho EU, đảm bảo quyền lợi cho các công dân EU đang sinh sống tại Anh và đặc biệt là nhượng bộ trong vấn đề biên giới Bắc Ireland.

Sau khi dự thảo Brexit được thông qua tại Thượng đỉnh ngày hôm nay (25/11), Nghị viện châu Âu dự kiến cũng sẽ sớm phê chuẩn thoả thuận này và giai đoạn 2 về đàm phán Brexit sẽ chính thức bắt đầu vào ngày 30/3/2019 nhằm xác định các khuôn khổ mới cho quan hệ EU-Anh.

Theo lý thuyết, các cuộc đàm phán mới này sẽ phải dẫn đến việc ra đời một Hiệp định tự do thương mại mới cùng hàng loạt công ước song phương trong các lĩnh vực an ninh hay nghề cá. Thời điểm dự kiến hoàn tất giai đoạn 2 là cuối năm 2020, sau khi nước Anh kết thúc 21 tháng quá độ trong EU, hoặc có thể kéo dài đến cuối năm 2022 như đề xuất từ phía Uỷ ban châu Âu.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất cho cả hai phía EU và chính phủ Anh của bà Theresa May hiện nay là nguy cơ thoả thuận Brexit sẽ bị Nghị viện Anh bác bỏ vào đầu tháng 12 tới, khi hiện nay bản thoả thuận này bị rất nhiều đảng phái cũng như lực lượng chính trị tại Anh phản đối.