Sau hơn 3 năm triển khai Luật Hộ tịch trên địa bàn huyện Tĩnh Gia

Người dân đến Trung tâm Hành chính công huyện Tĩnh Gia làm các thủ tục liên quan đến giấy tờ hộ tịch.

Ngày 20-11-2014, tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Hộ tịch. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016. Qua hơn 3 năm đi vào triển khai thực hiện tại huyện Tĩnh Gia, Luật Hộ tịch đã góp phần cắt giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, đảm bảo các vụ việc liên quan đến hộ tịch được giải quyết đúng thẩm quyền, theo quy định.

Đến xã Anh Sơn ngay từ đầu giờ sáng, chúng tôi thấy tại bộ phận “Một cửa” của UBND xã, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác hộ tịch đang làm thủ tục đăng ký khai sinh cho con anh Nguyễn Văn Hùng. Chỉ sau 10 phút chờ đợi, anh Hùng đã nhận được tờ giấy khai sinh cho đứa con đầu lòng của mình. Nở nụ cười thân thiện, anh Hùng cho biết: Nghe loa truyền thanh của xã tuyên truyền về Luật Hộ tịch quy định trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, bắt buộc phải đi đăng ký khai sinh cho trẻ nên anh đã đến xã làm giấy khai sinh cho đứa con đầu lòng. Cứ nghĩ đến UBND xã phải đợi chờ làm thủ tục hành chính mất nhiều thời gian nên anh ngần ngại mãi không đi, nhưng ai ngờ chỉ sau vài phút mọi thủ tục làm khai sinh cho con đã được hoàn tất.

“Không chỉ tạo thuận lợi cho người dân, Luật Hộ tịch được triển khai còn giảm “gánh nặng” đáng kể cho đội ngũ cán bộ, công chức hộ tịch, nhất là cấp xã, góp phần nâng cao chất lượng công tác hộ tịch, đáp ứng nhu cầu giao dịch của người dân” – ông Nguyễn Văn Trang, Chủ tịch UBND xã Anh Sơn nói với chúng tôi về công tác triển khai Luật Hộ tịch trên địa bàn xã. Ông Trang cho biết: Với đặc thù là vùng bán sơn địa, người dân trên địa bàn xã đi làm công nhân tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng như các tỉnh khác rất nhiều, do vậy xác định công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, góp phần nâng cao nhận thức của nhân dân trong việc chấp hành các quy định của pháp luật nên xã đã thường xuyên tuyên truyền các luật mới có hiệu lực thi hành trên hệ thống loa truyền thanh, trong các cuộc họp thôn, nhất là Luật Hộ tịch để người dân nắm bắt kịp thời. Vì vậy, các thủ tục tạm trú, tạm vắng, khai sinh, khai tử, kết hôn... được người dân đến UBND xã làm rất đầy đủ. Riêng năm 2018, xã đã đăng ký khai sinh cho 125 trường hợp, khai tử 18 trường hợp, đăng ký kết hôn cho 47 cặp vợ chồng, xác nhận tình trạng hôn nhân cho 34 trường hợp...

Được biết, ngay sau khi Luật Hộ tịch có hiệu lực, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hộ tịch và các văn bản pháp luật về hộ tịch được huyện Tĩnh Gia tập trung tuyên truyền đến từng cán bộ, công chức và nhân dân. Công tác tuyên truyền được thực hiện dưới nhiều hình thức, như: Tổ chức hội nghị, phát tờ rơi, tờ gấp, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, lồng ghép vào các cuộc họp thôn, đoàn thể chính trị, các buổi tập huấn... Vì vậy, việc đăng ký các sự kiện hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch từng bước đi vào nền nếp theo đúng quy định.

Ông Lê Hồng Thanh, Trưởng Phòng Tư pháp huyện Tĩnh Gia, cho biết: Để đảm bảo việc thực hiện Luật Hộ tịch có hiệu quả, huyện đã bố trí 56 cán bộ, công chức làm hộ tịch, trong đó phòng tư pháp huyện có 4 người, công chức tư pháp - hộ tịch xã, thị trấn có 52 người. Nhìn chung, cán bộ, công chức tư pháp của huyện đều có trình độ đào tạo về chuyên môn từ trung cấp trở lên, cơ bản đáp ứng tốt các nhiệm vụ công tác. Bên cạnh đó, hiện nay 34 xã, thị trấn của huyện đều đã trang bị máy tính kết nối internet, máy in phục vụ cho công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Huyện đã thực hiện đăng ký và quản lý hộ tịch qua phần mềm quản lý hộ tịch điện tử, do đó bảo đảm tính liên thông, kết nối giữa các đơn vị sử dụng, trong việc quản lý công tác hộ tịch toàn huyện. Việc hướng dẫn, đôn đốc, thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý hộ tịch và việc giải quyết theo thẩm quyền các khiếu nại, tố cáo có liên quan đến hộ tịch được quan tâm thực hiện. Qua đó, kịp thời chỉ rõ những sai sót thường gặp như cấp trích lục hộ tịch bản sao khống, không thu thập, xác minh thông tin đăng ký hộ tịch đầy đủ theo quy định... để kịp thời sửa chữa, làm tốt hơn nhiệm vụ được giao.

Kết quả, sau 3 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch, trên địa bàn huyện không có đơn, thư khiếu nại, tố cáo nào liên quan đến công tác hộ tịch. Toàn huyện đã đăng ký khai sinh cho 13.421 trường hợp, đăng ký kết hôn cho 4.851 cặp, khai tử cho 3.510 người; đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc cho 359 trường hợp; đăng ký nhận con nuôi 5 trường hợp; cấp giấy chứng nhận tình trạng hôn nhân cho 4.718 trường hợp.

Chuyển biến rõ nét nhất từ khi triển khai Luật Hộ tịch đến nay đó là nhận thức của người dân về vai trò, ý nghĩa của công tác đăng ký hộ tịch ngày càng được nâng cao. Tình trạng “sinh không khai, tử không báo” đã giảm, phần lớn người dân tự giác đi đăng ký các sự việc theo đúng thời gian quy định. Việc khai thác, sử dụng phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch đã mang lại những hiệu quả thiết thực, cụ thể trong công tác cải cách hành chính như giảm thao tác, rút ngắn thời gian tra cứu, tạo điều kiện thuận lợi cho công chức trong thực thi nhiệm vụ. Đồng thời, giảm chi phí đi lại của người dân khi thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hộ tịch. Tuy nhiên, theo các công chức tư pháp - hộ tịch, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở vẫn còn phát sinh những vướng mắc, đó là: Nhiều trường hợp tuy là các sự kiện hộ tịch thường xuyên xảy ra như việc sinh, việc xác nhận tình trạng hôn nhân, việc báo tử, việc thay đổi họ, tên... nhưng lại có nhiều tình tiết phức tạp, nhạy cảm mà Luật Hộ tịch và các văn bản chi tiết thi hành chưa dự liệu và chưa có quy định điều chỉnh, dẫn đến yêu cầu đăng ký hộ tịch của người dân ở một số địa phương nảy sinh khó khăn, vướng mắc chưa thể giải quyết. Ví như, xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết với mục đích liên quan đến các giao dịch về đất đai, tài sản; xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân Việt Nam đã có thời gian lưu trú ở nước ngoài...

Để phát huy hơn nữa hiệu quả thi hành pháp luật về hộ tịch, thời gian tới, huyện Tĩnh Gia sẽ tiếp tục tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ, công chức tư pháp – hộ tịch; thường xuyên tiến hành kiểm tra, thanh tra để phát huy những mặt tích cực, đồng thời khắc phục kịp thời những sai phạm trong công tác đăng ký, quản lý hộ tịch. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hộ tịch; tiếp tục niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan về trình tự, thủ tục đăng ký hộ tịch để người dân biết và thực hiện đúng; tăng cường sự phối hợp giữa các ngành trong công tác liên quan đến giấy tờ hộ tịch của công dân...

Lê Nhân