Hiệu quả từ công tác triển khai, thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật

Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) được Quốc hội thông qua năm 2012. Ở tỉnh ta, việc triển khai, thi hành Luật PBGDPL đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, người lao động tại các cơ quan, đơn vị và nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh.

Để Luật PBGDPL được triển khai một cách đồng bộ, Sở Tư pháp đã tham mưu cho UBND tỉnh, Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh ban hành kế hoạch triển khai một cách sâu rộng đến toàn thể cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. Trên cơ sở đó các huyện, thị xã, thành phố cũng đã ban hành kế hoạch triển khai, phổ biến cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn, qua đó làm cho cán bộ và nhân dân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác PBGDPL, tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. 100% các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã đã xây dựng được chương trình triển khai phổ biến luật, hàng năm có tổng kết đánh giá, rút ra những kinh nghiệm quý, bài học hay nhằm làm phong phú, đa dạng hoạt động PBGDPL từ cấp tỉnh đến cấp xã, phường, thị trấn.

Gắn với việc triển khai luật PBGDPL là việc xây dựng kế hoạch chi tiết tổ chức triển khai Ngày Pháp luật Việt Nam hàng năm trên địa bàn toàn tỉnh, với nhiều chủ đề do Trung ương phát động, như: “Toàn dân xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; “Thực hiện Hiến pháp và pháp luật góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân”... Theo đó, tỉnh ta đã tập trung tuyên truyền, phổ biến về mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật Việt Nam, các quy định của Hiến pháp, pháp luật liên quan thiết thực đến đời sống của nhân dân gắn với ý thức thượng tôn pháp luật, vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Bên cạnh các hoạt động nêu trên, các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và UBND cấp huyện, cấp xã đã áp dụng nhiều hình thức triển khai Ngày pháp luật Việt Nam phong phú, đa đạng phù hợp với từng ngành, từng đối tượng, từng địa bàn.

Hàng năm, hội đồng phối hợp PBGDPL, các cơ quan, đơn vị từ cấp tỉnh đến cấp huyện đều tập trung hướng dẫn, tổ chức phổ biến các nội dung pháp luật theo quy định của Luật PBGDPL, hướng dẫn của Hội đồng Phối hợp PBGDPL Trung ương, Bộ Tư pháp, kế hoạch của UBND tỉnh đã đề ra, gồm: Các luật mới được Quốc hội thông qua, Hiến pháp năm 2013, các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, hành chính, hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường, pháp luật lao động, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, pháp luật về phòng chống tham nhũng, phòng chống ma túy, tội phạm, pháp luật về an toàn giao thông... Từ năm 2013 - 2017, Sở Tư pháp - cơ quan thường trực hội đồng phối hợp PBGDPL cùng với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu giúp UBND tỉnh tổ chức 18 hội nghị triển khai quán triệt các văn bản luật mới cho 8.100 đại biểu là cán bộ chủ chốt các ngành, các cấp. Sau hội nghị triển khai ở cấp tỉnh, hội đồng phối hợp PBGDPL đã chỉ đạo, hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục triển khai các luật trên cho cán bộ chủ chốt ở địa phương. Sở Tư pháp đã phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức 180 hội nghị để tập huấn nghiệp vụ, pháp luật cho gần 36.000 đại biểu là cán bộ chủ chốt cấp huyện, xã, báo cáo viên pháp luật cấp huyện, tuyên truyền viên pháp luật cấp xã, hòa giải viên cơ sở, cán bộ chủ chốt đoàn thanh niên các cấp, trưởng các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở. Phối hợp với Báo Thanh Hóa, Báo Văn hóa và Đời sống, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh đăng tin, phát sóng các chuyên mục, bản tin tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của Luật PBGDPL đến mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn.

Tổ chức hiệu quả các cuộc thi tìm hiểu pháp luật do tỉnh và các ngành phát động, như: Thi tìm hiểu Hiến pháp, Luật Phòng chống tham nhũng, tìm hiểu pháp luật trực tuyến. Các đơn vị như: Ban Nội chính, Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Sở Tư pháp, Sở Công Thương, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nông dân đã chủ trì phát động 9 cuộc thi dưới hình thức thi viết, trực tuyến, sân khấu hóa với hàng chục nghìn người tham gia. Trong đó, cuộc thi trực tuyến do ngành tư pháp phát động dành cho học sinh THPT đã thu hút sự tham gia của 34.073 lượt học sinh tại 30 trường THPT trên địa bàn toàn tỉnh, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích cho học sinh; giảm thiểu hành vi vi phạm pháp luật và các hành vi lệch chuẩn xã hội của độ tuổi vị thành niên. Hội Nông dân đã tổ chức thành công hội thi “Nhà nông đua tài” toàn quốc lần thứ IV, trong đó có 14 gameshow “Nhà nông tài giỏi” đã được tổ chức và phát trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh vào tối thứ 7 hàng tuần. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức hội thi “Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa với pháp luật” cho toàn thể cán bộ, công chức trong toàn lực lượng. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hội thi “Kiến thức gia đình”, “Kiến thức pháp luật, thể thao, văn nghệ gia đình nông thôn mới”. Ban Nội chính Tỉnh ủy tổ chức thi viết tìm hiểu về pháp luật phòng chống tham nhũng, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức phát động cuộc thi “Tìm hiểu Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào”... Qua đó, cung cấp kiến thức pháp luật cơ bản, bồi dưỡng kỹ năng xử lý tình huống pháp lý, hình thành thói quen chủ động học tập, tìm hiểu pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật trong cán bộ và nhân dân trên địa bàn.

Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh còn tập trung xây dựng, kiện toàn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác PBGDPL đáp ứng yêu cầu của công tác tuyên truyền, PBGDPL trong tình hình mới. Đến nay, đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh có 105 người; báo cáo viên pháp luật cấp huyện có 477 người, tuyên truyền viên pháp luật cấp xã có 5.275 người, trong đó có tới 95% cán bộ, báo cáo viên, tuyên truyền viên được đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ PBGDPL và được tập huấn các nội dung pháp luật mới theo định kỳ 6 tháng, hằng năm. Với các quy định cụ thể trong luật về việc công nhận báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật và đội ngũ luật sư, trợ giúp viên pháp lý, hòa giải viên là nguồn nhân lực trong công tác PBGDPL, góp phần đáp ứng kịp thời nhu cầu tìm hiểu pháp luật của nhân dân, bảo đảm cho công tác PBGDPL được thực hiện thường xuyên, liên tục, đồng bộ, rộng khắp. Ngoài ra, công tác PBGDPL trong các cơ sở giáo dục cũng được đẩy mạnh, nội dung các văn bản pháp luật được tuyên truyền, phổ biến tới cán bộ, giáo viên và học sinh bằng hai hình thức chính khóa và lồng ghép trong các hoạt động ngoại khóa, tuyên truyền nội dung các văn bản phù hợp với từng cấp học và trình độ đào tạo. Qua đó đã trang bị những kiến thức pháp luật cơ bản, hình thành thói quen, ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật cho học sinh, sinh viên.

Nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật tại cơ sở, trên cơ sở kế hoạch của UBND tỉnh, các sở, ban, ngành cũng đã tích cực phối hợp kiểm tra công tác PBGDPL trên địa bàn. Cụ thể, từ năm 2013 đến nay, Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh đã thành lập 15 đoàn kiểm tra, tiến hành kiểm tra tại 30 huyện, 10 cơ quan, đơn vị; đồng thời chỉ đạo các đơn vị, địa phương tiến hành tự kiểm tra và báo cáo kết quả về thường trực Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh. Qua kiểm tra đã kịp thời phát hiện những vướng mắc, khó khăn, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác PBGDPL.

Việc triển khai, thực hiện Luật PBGDPL trên địa bàn tỉnh đã tạo chuyển biến căn bản, bền vững về hiệu quả của hoạt động PBGDPL với việc huy động toàn bộ hệ thống chính trị tham gia công tác PBGDPL, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt, huy động các nguồn lực của các cơ quan, tổ chức và xã hội cho công tác PBGDPL. Tin tưởng rằng, với việc áp dụng triển khai Luật PBGDPL trên cơ sở các chương trình, kế hoạch, đề án cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm, ý thức chấp hành pháp luật của đảng viên, cán bộ, công chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn tỉnh sẽ từng bước được nâng lên rõ rệt, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi các hành vi vi phạm pháp luật, hạn chế đơn, thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp, giữ vững an ninh trật tự, ổn định chính trị xã hội, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.