Chống trộm cắp điện bằng nhiều giải pháp

Trộm cắp điện là hành vi vi phạm pháp luật và phải bị xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, nhiều người sử dụng điện vì cái lợi trước mắt vẫn cố tình vi phạm, tìm nhiều phương cách để trộm cắp điện, ảnh hưởng đến độ ổn định cung cấp điện, an toàn lưới điện và gây tổn thất điện năng.

Nhân viên ngành điện kiểm tra, bảo trì lưới điện, bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão. Ảnh: M.H

Bồi thường thiệt hại và phạt

Chuyện xảy ra vào lúc 10h ngày 28-6-2018, tại phố Thành Yên, phường Quảng Thành (TP Thanh Hóa). Qua kiểm tra đo đếm phát hiện nghi vấn trộm cắp điện, tổ kiểm tra thuộc Điện lực Quảng Xương đã kiểm tra công tơ của hộ gia đình ông Nguyễn Xuân M. Công tơ đo đếm điện năng 3 pha mà hộ ông Nguyễn Xuân M. sử dụng được đặt sau trạm biến áp số 1, phường Quảng Thành. Tại hiện trường kiểm tra, màn hình công tơ không hiển thị cường độ dòng điện và điện áp; trong khi dòng điện đang sử dụng có thông số Ia=14,5A; Ib=17A; Ic=16A; Ua=Ub=Uc=231V. Qua kiểm tra phát hiện niêm phong hộp đo, bọc công tơ bị phá, 3 cầu áp của công tơ 3 pha bị tháo rời khỏi vị trí, làm cho công tơ không đo đếm được điện năng. Ông M. tự nhận đã tự ý can thiệp vào công tơ, làm cho công tơ không làm việc để lấy cắp điện sử dụng cho khu vực trang trại của gia đình. Hộ ông M. đã vi phạm khoản 6, Điều 7, Luật Điện lực. Áp dụng các quy định xử lý đối với hành vi vi phạm trên, tổng số tiền bồi thường thiệt hại của hộ ông M. là 64 triệu đồng, chưa kể chính quyền địa phương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ ông M.

Theo số liệu thống kê của Công ty Điện lực Thanh Hóa, 6 tháng đầu năm 2018, điện lực các huyện, thị xã, thành phố đã kiểm tra, phát hiện 70 vụ trộm cắp điện, sản lượng điện năng tính toán bồi thường thiệt hại là 197.134 kWh, tương ứng số tiền gần 538 triệu đồng. Chính quyền địa phương đã xử phạt vi phạm hành chính các hộ vi phạm trên 73,5 triệu đồng. Trong đó, một số địa phương có số vụ trộm cắp điện bị phát hiện nhiều, như: Tĩnh Gia (12 vụ); Thọ Xuân (9 vụ); Ngọc Lặc (9 vụ); Hà Trung (7 vụ); Nông Cống (5 vụ); Hoằng Hóa (5 vụ); Quảng Xương (4 vụ); Thường Xuân (4 vụ); Triệu Sơn (3 vụ)...

Qua công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý từ đầu năm đến nay cho thấy tình trạng trộm cắp điện trên địa bàn tỉnh tuy có giảm so với những năm trước đây, không còn trộm cắp điện có tổ chức, nhưng các vụ trộm cắp điện nhỏ lẻ vẫn còn xảy ra ở các địa phương. Đối tượng trộm cắp điện bị phát hiện hầu hết là các hộ mua điện sinh hoạt với thủ đoạn phổ biến vẫn là câu móc trực tiếp, xâm phạm niêm chì hộp bảo vệ và công tơ điện để can thiệp vào hệ đo đếm làm cho đo đếm thiếu so với sản lượng điện thực dùng. Những đối tượng thực hiện việc trên thường là những người có hiểu biết về chuyên ngành điện.

Tuyên truyền kết hợp công nghệ

Tại khoản 9, Điều 12, Nghị định 134/2013/NĐ-CP ngày 17-10-2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, an toàn đập thủy điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả quy định phạt tiền đối với hành vi trộm cắp điện dưới mọi hình thức, cụ thể áp dụng mức phạt nhẹ nhất là 2 triệu đến 5 triệu đồng khi lượng điện mất cắp dưới 1.000 kWh và nặng nhất sẽ phạt từ 45 triệu đến 50 triệu đồng nếu trộm từ 18.000 đến dưới 20.000 kWh. Đối với trường hợp trộm cắp điện từ 20.000 kWh trở lên, cơ quan quản lý được chuyển hồ sơ để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Mặc dù quy định chặt chẽ như vậy, thế nhưng tình trạng trộm cắp điện trên địa bàn một số huyện vẫn còn diễn ra, nhất là ở lĩnh vực điện sinh hoạt bởi ý thức về sử dụng điện của một số người dân chưa cao, nhiều người vì cái lợi trước mắt vẫn cố tình tìm cách để trộm cắp điện, “dùng của chùa”. Một số người vẫn có tâm lý cho rằng trộm cắp điện nếu bị phát hiện thì chỉ cần nộp phạt, thậm chí có những trường hợp khi bị phát hiện vẫn cố tình chây ì, cãi vã với kiểm tra viên điện lực và không tự giác nhận hành vi của mình... Đối với trường hợp trộm cắp điện từ 20.000kWh trở lên, để xử lý về mặt hình sự với tội trộm cắp tài sản cũng rất khó khăn, nhất là trong khâu giám định, xác định thời gian, số lượng điện năng để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Để nâng cao nhận thức của người dân, phòng, chống tình trạng trộm cắp điện, Công ty Điện lực Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp, như: Đầu tư cải tạo lưới điện, đặc biệt là lưới điện hạ áp nông thôn mới tiếp nhận; phối hợp với cơ quan công an, tổ chức dịch vụ bán lẻ điện năng, chính quyền địa phương cùng tham gia tuyên truyền, kiểm tra các quy định liên quan về lĩnh vực điện lực, công khai kịp thời các vụ vi phạm sử dụng điện để tạo sự răn đe trong khu dân cư. Cùng với công tác kiểm tra, kiểm soát, ngành điện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích, có chế độ khen thưởng kịp thời người dân cùng tham gia cung cấp thông tin, tố giác tội phạm liên quan đến trộm cắp điện.

Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, giải pháp hiệu quả nhất của ngành điện là sử dụng công nghệ mới. Theo đó, Công ty Điện lực Thanh Hóa đã và đang triển khai lắp đặt hàng loạt các bộ đo đếm thông minh có các cảnh báo bất thường khi sử dụng điện; lắp đặt các bộ RF, ARM, AMISS quản lý đo đếm từ xa; đưa vào vận hành CMIS3.0 kịp thời cô lập khu vực tổn thất điện năng cao để phân tích danh sách khách hàng sử dụng điện có vấn đề và sử dụng thiết bị Pulsar VN-PR03S đo dòng so lệch mà không cần phải trèo lên cột kiểm tra.

Với các giải pháp quyết liệt, đồng bộ như vậy sẽ ngăn chặn các hành vi trộm cắp điện, nâng cao ý thức và trách nhiệm của người dân về việc sử dụng điện, góp phần bảo đảm ổn định cung cấp điện, an toàn lưới điện, tránh gây tổn thất điện năng.