Phong trào thi đua xây dựng thôn, bản nông thôn mới kiểu mẫu

Những năm 2017–2018, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai xây dựng thí điểm 6 mô hình thôn/bản NTM kiểu mẫu ở cả miền núi, trung du và đồng bằng. Gần 2 năm sau, cả 6 mô hình đều thành công, từ đó Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh và các địa phương đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm để triển khai các giai đoạn tiếp theo.

Đường vào thôn Trà La, xã Hoằng Xuân (Hoằng Hóa) – địa phương đang phấn đấu đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2020.

Đến ngày 16–12–2019, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 252/KH-UBND về “Xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu năm 2020, tỉnh Thanh Hóa”. Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh đã phổ biến, phát động phong trào thi đua xây dựng thôn/bản NTM kiểu mẫu sâu rộng đến các địa phương trong tỉnh. Đến đầu năm 2020, chỉ sau một thời gian ngắn, đã có 89 thôn, bản của 24 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đăng ký phấn đấu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trong năm 2020.

Để không chạy theo thành tích, Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh đã cùng các huyện phối hợp để khảo sát điều kiện thực tế các địa phương này và chỉ trình UBND tỉnh đưa vào kế hoạch 34 thôn, bản hoàn thành đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trong năm 2020. Tuy bị ảnh hưởng không nhỏ từ dịch bệnh COVID-19 trong các tháng đầu năm, song các thôn trong danh sách hoàn thành NTM kiểu mẫu năm nay đã có nhiều nỗ lực để thực hiện 14 tiêu chí của thôn/bản NTM kiểu mẫu được quy định tại Quyết định số 26/QĐ-UBND ngày 21–8–2019 của UBND tỉnh Thanh Hóa.

Qua tìm hiểu, các tiêu chí của thôn, bản NTM kiểu mẫu chủ yếu hướng tới nâng cao chất lượng đời sống người dân nông thôn, lại được coi là bước phát triển cao hơn của chuẩn NTM và NTM nâng cao nên càng được các thôn, bản hưởng ứng mạnh mẽ. Hơn nữa, đây là những mô hình “làm điểm” nên được sự quan tâm, hỗ trợ cả về đường hướng lẫn cơ chế khuyến khích của các huyện và xã. Tính đến đầu tháng 10 này, toàn tỉnh đã có 17 thôn/bản được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2020. Hàng chục thôn khác cũng đã tiệm cận 14 tiêu chí, nhiều khả năng sẽ về đích trong những ngày cuối năm như kế hoạch.

Trong số những địa phương đã đạt chuẩn, có những thôn, bản miền núi còn nhiều khó khăn. Một điển hình không thể không nhắc đến là bản vùng biên Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn. Từ một bản bị lũ ống, lũ quét tàn phá tan hoang cách đây hơn 1 năm, đến nay, được sự hỗ trợ của cộng đồng và toàn xã hội về vật chất, có sự định hướng của UBND huyện Quan Sơn và các đơn vị cấp tỉnh liên quan, đồng bào bản Sa Ná đã nhanh chóng xây dựng thành công bản NTM kiểu mẫu.

Về cấp huyện, sôi nổi nhất là phong trào xây dựng thôn NTM kiểu mẫu của huyện Đông Sơn. Từ đầu năm, huyện chỉ được tỉnh đưa 2 thôn, gồm: Văn Bắc, xã Đông Văn và Yên Cẩm 1, xã Đông Yên vào danh sách 34 thôn, bản dự kiến hoàn thành đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2020. Tuy nhiên, đến nay, chỉ riêng xã Đông Văn đã có 4 thôn được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và trở thành xã có nhiều thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu nhất tỉnh. Toàn huyện Đông Sơn dự kiến có 20 thôn sẽ hoàn thành 14 tiêu chí và được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu ngay trong năm nay, cao gấp 10 lần kế hoạch tỉnh giao.

Ông Thiều Ngọc Đức, Bí thư Chi bộ thôn Văn Bắc, xã Đông Văn, chia sẻ: Sau khi thôn chúng tôi được chọn xây dựng điểm NTM kiểu mẫu của huyện Đông Sơn, chi bộ thôn đã ban hành thành nghị quyết hành động, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân. Người đứng đầu các đoàn thể trong thôn đều được giao những nhiệm vụ cụ thể. Cứ 10 ngày thì xã lại tổ chức về giao ban 1 lần nên có khó khăn, vướng mắc gì là xã cùng vào cuộc hỗ trợ giải quyết ngay. Nhân dân trong thôn đã đồng thuận hiến gần 373m2 đất, tháo dỡ nhiều tường rào để mở rộng đường thôn. Hiện nay, tất cả các đường làng, từng ngõ xóm đều rộng hơn 4m, bê tông sạch sẽ, xe tải, xe con vào tận từng nhà dân trong thôn. Ven các tuyến đường là những hàng hoa chạy dài, quanh năm khoe sắc.

Thống kê từ Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, tất cả các thôn, bản đã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, thu nhập bình quân đầu người đều đạt khoảng từ 50 đến 70 triệu đồng/người/năm. Mỗi thôn được triển khai cả chục vườn mẫu; người dân được hỗ trợ phát triển các ngành nghề nông thôn, nên thu nhập của người dân có bước phát triển đáng kể.

Một phong trào sôi nổi được khơi dậy và đang lan tỏa sâu rộng. Gọi là XDNTM kiểu mẫu cho cấp thôn, bản, nhưng thực tế, đây cũng là chỉ tiêu của các đơn vị huyện được tỉnh giao. Do đó, chính quyền cấp huyện, cấp xã đều chung tay, có sự vào cuộc của Nhân dân các địa phương thực hiện xây dựng các tiêu chí. “NTM kiểu mẫu phải là bước nâng cao của NTM và NTM nâng cao. xây dựng thôn, bản NTM kiểu mẫu là phải “thiết kế” được chất lượng cuộc sống của người dân. Theo đó, phát triển kinh tế nhưng phải giữ được bản sắc văn hóa, không làm mất đi tính cộng đồng làng xã. Phát triển nhưng môi trường phải xanh-sạch-đẹp. Khá giả nhưng an ninh phải tốt, không thể để tình trạng có người khá giả mà cả ngày cứ lo giữ trộm cắp thì không hay... Dường như, các thôn bản NTM kiểu mẫu đầu tiên của tỉnh đã cơ bản hướng đến được những yêu cầu trên” – ông Trần Đức Năng, Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, cho biết.

Bài và ảnh: Lê Đồng