Đẩy nhanh tiến độ hỗ trợ nhà ở cho người có công

Xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người có công (NCC) là việc làm mang ý nghĩa nhân văn, thể hiện sự tri ân đối với những người đã cống hiến, hy sinh cho độc lập dân tộc. Với việc hỗ trợ thiết thực này, đã tạo điều kiện động viên, khích lệ những thương binh, gia đình liệt sĩ và NCC với cách mạng trong tỉnh nỗ lực vươn lên khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống.

Đoàn giám sát liên ngành do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh chủ trì tiến hành giám sát việc thực hiện xây dựng nhà ở cho NCC trên địa bàn xã Thiệu Long (Thiệu Hóa).

Thêm nhiều ngôi nhà mới

Một ngày giữa tháng 7, chúng tôi đến thăm gia đình Thương binh 1/4, Lường Văn Lỡ, xã Cẩm Tân (Cẩm Thủy) là một trong những hộ gia đình được hỗ trợ nhà ở theo Quyết định số 22/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngôi nhà có diện tích 80m2 với tổng số tiền đầu tư hơn 200 triệu đồng. Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, địa phương, anh em trong dòng họ, làng xóm... cũng đã cùng chung tay hỗ trợ gia đình ông Lỡ hoàn thiện ngôi nhà kiên cố. Ông Lỡ chia sẻ: Ngôi nhà cũ của gia đình tôi là do cha mẹ để lại đã bị xuống cấp. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, không thể có tiền xây nhà được. Qua khảo sát, gia đình được hỗ trợ xây dựng nhà ở theo Quyết định số 22. Sau vài tháng thi công, đến nay ngôi nhà đã hoàn tất. Đây là nguồn động viên, là động lực lớn để gia đình tôi vươn lên ổn định cuộc sống.

Đến thăm gia đình nạn nhân chất độc da cam Lê Văn Công, xóm 1, thị trấn Cành Nàng (Bá Thước) được hỗ trợ xây nhà, chúng tôi được nghe ông tâm sự: “Sau nhiều năm chiến đấu ở chiến trường miền Nam và Đông Nam bộ, tôi xuất ngũ năm 1976 và tái ngũ năm 1979, tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới. Trở về địa phương, hoàn cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn. Khi ấy, hai vợ chồng sinh được 4 người con, hai cháu bị tật nguyền. Cả gia đình phải sống trong ngôi nhà cũ nát. Đầu năm 2018, được Nhà nước quan tâm hỗ trợ một phần kinh phí, cùng anh em, bạn bè và bà con lối xóm giúp đỡ, tôi đã xây mới được ngôi nhà khang trang để ở. Những năm tháng tuổi già, tôi không còn lo lắng cảnh nhà dột, nhà đổ mỗi khi mưa to, gió lớn”.

Năm nay có lẽ là năm vui và ấm áp nhất đối với thân nhân liệt sĩ Phạm Thị Hạt, xóm 3, xã Quảng Phú (Thọ Xuân) khi ngôi nhà dột nát ngày nào của gia đình đã được thay thế bằng ngôi nhà mới khang trang và kiên cố. Để xây dựng được ngôi nhà mơ ước này, ngoài số tiền hỗ trợ 40 triệu đồng theo Quyết định 22, bà Hạt còn được anh em, họ hàng hỗ trợ thêm, bà con hàng xóm giúp ngày công lao động. “Được các cấp, các ngành cũng như các tổ chức, cá nhân quan tâm hỗ trợ tiền để gia đình xây dựng được ngôi nhà mới, nên tôi và gia đình rất vui. Tôi xin cảm ơn và hứa sẽ giữ gìn sức khỏe, sống làm người có ích cho xã hội và là tấm gương cho các thế hệ con cháu noi theo” - bà Hạt cho biết.

Đây chỉ là 3 trong số hàng chục ngàn ngôi nhà sẽ được Nhà nước hỗ trợ xây mới và sửa chữa trong năm 2019. Số tiền hỗ trợ tuy không nhiều nhưng đó là tình cảm, là sự tri ân sâu sắc dành cho các gia đình NCC với mong muốn họ tiếp tục vươn lên xây dựng quê hương, đất nước.

Gấp rút, hoàn thiện việc hỗ trợ nhà ở cho NCC

Ngày 25-7-2017, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 63/NQ-CP về tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với NCC với cách mạng giai đoạn 2 theo quy định tại Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Chính phủ đồng ý hoàn trả ngay cho các hộ gia đình thuộc diện hỗ trợ nhưng chưa được Nhà nước cấp kinh phí đã tự ứng trước kinh phí để xây dựng mới hoặc sửa chữa nhà ở. Đối với trường hợp thuộc diện được hỗ trợ nhưng đã chết mà vợ (hoặc chồng) còn sống, có hộ khẩu thường trú và đang ở tại nhà ở đó thì được hỗ trợ theo mức quy định tại Quyết định 22 để xây dựng mới hoặc sửa chữa, cải tạo nhà ở. Đối với trường hợp thuộc diện hỗ trợ mà cả NCC và vợ (chồng) của người đó đều đã chết, hiện nay con của họ đang sinh sống tại nhà đó thì các địa phương cũng rà soát cụ thể từng trường hợp, nếu thực sự có khó khăn về nhà ở thì các tỉnh chủ động bố trí ngân sách địa phương để thực hiện hỗ trợ.

Thực hiện Nghị quyết số 63/NQ-CP, tỉnh Thanh Hóa tích cực chỉ đạo các cấp, ngành liên quan vào cuộc thực hiện rà soát đối tượng đảm bảo công bằng, khách quan, đúng đối tượng. Theo danh sách đã được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) thẩm tra, tổng số hộ gia đình NCC với cách mạng về nhà ở trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ về nhà ở giai đoạn 2 là 25.157 hộ (xây mới là 11.704 hộ, sửa chữa là 13.453 hộ). Tuy nhiên, sau khi rà soát, tổng số hộ gia đình NCC với cách mạng đủ điều kiện được hỗ trợ về nhà ở giảm xuống còn 22.745 hộ (xây mới là 10.843 hộ, sửa chữa là 11.902 hộ), trong đó số hộ thuộc diện được hỗ trợ mà cả NCC và vợ (chồng) của người đó đều đã chết, hiện nay con của họ đang sống tại nhà ở đó có khó khăn về nhà ở theo Điểm c Khoản 3 Điều 1 Nghị quyết số 63/NQ-CP là 1.049 hộ (xây mới là 519 hộ, sửa chữa là 530 hộ).

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, đến hết tháng 6-2019 toàn tỉnh có 19.966 hộ gia đình NCC đã hoàn thành và đang xây dựng (trong đó 18.356 hộ đã hoàn thành, 1.610 hộ đang xây dựng) đạt tỷ lệ 79,36% với tổng số vốn giải ngân 520,796 tỷ đồng, đạt 70,64%. Ngày 27-6-2019, Chính phủ ban hành Nghị quyết 46/NQ-CP về việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở NCC với cách mạng theo Quyết định số 22, trong đó đã giải quyết các vướng mắc hiện nay của địa phương. Căn cứ Nghị quyết 46 và Nghị quyết 63, các trường hợp phải hoàn trả lại vốn cho Trung ương (khoảng trên 135,5 tỷ đồng) gồm: Số hộ đã rà soát đưa ra ngoài danh sách: 3.045 hộ (xây mới 1.303 hộ, sửa chữa 1.742 hộ) tương ứng với số tiền 86,96 tỷ đồng. Các hộ gia đình có tên trong đề án được Bộ LĐTB&XH thẩm tra tính đến ngày 31-5-2017 nhưng đã được các tổ chức, cá nhân hỗ trợ để xây dựng, sửa chữa nhà ở: 728 hộ (xây mới 440 hộ, sửa chữa 288 hộ) tương ứng với số tiền khoảng 23,36 tỷ đồng. Nếu đánh giá theo tỷ lệ hoàn thành theo quy định tại các Nghị quyết nêu trên, đến nay chương trình đã hoàn thành 89,37%, tỷ lệ giải ngân đạt 86,55%.

Tại huyện Bá Thước, công tác triển khai hỗ trợ nhà ở cho NCC theo Quyết định số 22 (giai đoạn 2) đang được khẩn trương thực hiện. Theo số liệu sau khi rà soát danh sách đã được Bộ LĐTB&XH thẩm tra, toàn huyện có 993 hộ gia đình NCC được xây mới và sửa chữa, trong đó có 455 nhà xây mới, 538 nhà sửa chữa. Sau khi nhận quyết định của UBND tỉnh và công văn của Sở Xây dựng, huyện Bá Thước đã tổ chức rà soát, kiểm tra, thẩm định thực trạng nhà ở, nguồn gốc đất của từng hộ gia đình NCC. Trên cơ sở đó, tiến hành đánh giá, phân loại những hộ đang ở nhà tạm, nhà bị hư hỏng nặng cần phải xây mới; hộ sửa chữa; hộ gia đình già cả, neo đơn, khuyết tật... Đồng thời, chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, các phòng, ban liên quan hướng dẫn, tư vấn thiết kế nhà ở phù hợp với hoàn cảnh kinh tế của từng hộ gia đình NCC để họ xây dựng, sửa chữa nhà ở đảm bảo yêu cầu theo quy định về diện tích và chất lượng nhà ở. Đến nay, chương trình đã hoàn thành 98,69%, tiến độ giải ngân đạt 98,07%. Ngoài huyện Bá Thước một số địa phương như: Lang Chánh, Quan Hóa, TP Thanh Hóa, Quảng Xương, Thường Xuân, Thọ Xuân, Thạch Thành, Như Xuân tiến độ cũng đã đạt trên 90%.

Ông Dương Văn Huệ, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH khẳng định: Xây nhà, sửa chữa nhà ở cho NCC, gia đình chính sách là một trong những hoạt động thiết thực đã và đang được tỉnh đặc biệt quan tâm. Qua đó, nhiều gia đình đã có cơ hội được xây dựng, sửa chữa nhà ở, cải thiện đời sống. Đây là nguồn động viên rất lớn giúp gia đình NCC và thân nhân có thêm nghị lực tiếp tục đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh của địa phương. Với mục tiêu, phấn đấu đến hết năm 2019 cơ bản hoàn thành việc hỗ trợ nhà ở cho NCC, hiện các địa phương cũng đang tập trung cao độ, gấp rút hoàn thành trong năm 2019. Đợt xây mới và sửa chữa này là tương đối lớn, vì vậy để hoàn thiện đòi hỏi các ngành, các cấp phải có sự phối hợp đồng bộ để bảo đảm tiến độ đề ra.

Bài và ảnh: Trần Hằng