Nghề tiếp thị

Công việc thu nhập tốt, không đòi hỏi cao về trình độ, chỉ cần đáp ứng tiêu chuẩn về ngoại hình và giao tiếp..., PG (Promotion Girl) – nghĩa là nữ nhân viên tiếp thị hiện trở thành lựa chọn “hot” dành cho học sinh, sinh viên và những bạn trẻ không bằng cấp. Hình ảnh những thiếu nữ xinh đẹp, ăn mặc gợi cảm xuất hiện tại các quán bia, quán nhậu, cafe... đã trở nên quen thuộc nhưng ẩn đằng sau đó là khá nhiều những chuyện phức tạp và không thiếu những cạm bẫy.

“Lật hồ sơ” các cô gái PG

“Anh ơi, uống giúp em chai bia đi anh. Bia hãng của em vừa êm, vừa dịu vị lại ngon lắm! Để em bật chai và rót cho các anh nhé” – giọng một cô gái trong trang phục đặc trưng của một hãng bia hướng tới hai vị khách tại một quán bia trên Đại lộ Lê Lợi (thuộc phường Đông Hương, TP Thanh Hóa). Hai vị khách nam giới tầm trung tuổi sau khi đã “quét” từ đầu đến chân cô gái tiếp thị bia, rồi đồng ý dùng loại bia mà cô gái đã chào mời và không quên yêu cầu nhân viên PG phải lo việc bật và rót bia trong quá trình nhậu. Dĩ nhiên, cô PG tỏ ra khá hồ hởi và bắt đầu thể hiện những kỹ năng của mình với mục tiêu bán được càng nhiều bia càng tốt. Những vị khách sau vài cốc bia đầu tiên, bắt đầu nổi hứng và cứ mỗi lần cô PG xinh đẹp, ăn mặc gợi cảm rót bia là tìm cách “âu yếm”. Dù biết hành động của khách là có phần thái quá nhưng vì mục tiêu đạt và vượt định mức đã được giao, cô PG đã phải rất khó khăn mới thoát được tình huống. Dù vậy, khách vẫn chưa buông tha khi tiếp tục tìm cách “tấn công” cô PG, thậm chí còn xin số điện thoại, mời uống bia cùng... Vì không muốn khách tự ái, nên buộc phải chiều lòng.

Đó là những hình ảnh quen thuộc, những tình huống mà những cô gái trẻ đang làm nghề PG hiện nay vấp phải trong quá trình hành nghề của mình. Trong 4 năm theo học ngành sư phạm tiểu học thì có đến 3 năm Phạm Thị Hà làm nghề tiếp thị bia. Xuất thân từ gia đình nghèo, ở huyện miền núi Quan Hóa, nhưng Hà có khuôn mặt xinh xắn cùng ngoại hình khá nên khi tìm đến nghề PG rất dễ được chấp nhận. Sau những ngày đầu bỡ ngỡ, Hà cũng dần quen với công việc ngoài giờ nói trên. Từ thu nhập vài trăm ngàn đồng những tháng đầu, sau 1 năm Hà đã có thể kiếm được vài ba triệu đồng/tháng. Số tiền này giúp Hà trang trải tiền ăn học và tích cóp một chút cho cá nhân. “Công việc này có thu nhập tốt, được trải nghiệm nhưng bọn em cũng vấp phải rất nhiều chuyện phức tạp. Bia bán được nhiều, em đạt định mức, được trả lương tháng đầy đủ và còn được nhận thêm tiền thưởng. Nhưng việc dễ bị “sờ soạng”, rồi phải nhận những cuộc gọi “sởn da gà” lúc 0 giờ là thường”. Hà chia sẻ.

Không phải là sinh viên như Hà, sau khi học xong THPT, Trần Thị Trang – một cô gái trẻ 19 tuổi đến từ huyện Thọ Xuân đã dấn thân vào nghề PG cho một hãng thuốc lá ngoại nhờ ngoại hình xinh xắn, giọng nói dễ thương. Công việc tiếp thị thuốc lá của Trang bắt đầu từ 8h và kết thúc vào 11h trưa tại một số quán cà phê. Khoác lên mình những bộ váy ngắn khá “mát mẻ”, Trang phải đi giới thiệu, chào hàng tại các bàn có khách với mục tiêu bán càng nhiều thuốc lá càng có thu nhập cao. Phía quản lý yêu cầu phải mặc váy “mát mẻ” khi đi tiếp thị sản phẩm, dù rất xấu hổ nhưng đành phải chấp nhận quy định của công ty và dần thành quen.

PG đang được coi là nghề hot, có sức hấp dẫn với các cô gái trẻ, nhất là nữ sinh. Khi nghề PG đã trở nên phổ biến và nhu cầu cần các nữ tiếp thị của các công ty, nhãn hàng ngày càng nhiều, một số công ty chuyên cung cấp PG đã ra đời. Các công ty dễ dàng tuyển được nhân viên và có trong tay hồ sơ cá nhân của các PG để sẵn sàng liên hệ với họ khi cần thiết.

Những dị nghị và cạm bẫy của nghề PG

Để làm một nhân viên PG, thông thường phải đạt một số tiêu chuẩn, như: Chiều cao từ 1,6 m trở lên, khuôn mặt xinh xắn và quan trọng nhất vẫn là “cái miệng”. Sau khi được nhận vào làm nghề, các cô gái PG phải trải qua một khóa học ngắn về sản phẩm mà mình tiếp thị và quan trọng nhất các kỹ năng bán hàng. Những bạn làm PG cố định cho các hãng rượu, bia, thuốc lá, mỹ phẩm (một tuần làm 3, 4 buổi, mỗi buổi 4 tiếng) thường có thu nhập khoảng 4 triệu đồng/tháng. Trong nghề PG, mức thu nhập cao nhất được dành cho PG tiệc. Thu nhập của các PG này thường lên đến con số tiền triệu cho một bữa tiệc (thông thường tiệc kéo dài từ 2 đến 3 tiếng). Nhiều PG có lợi thế về ngoại hình, nhờ công việc suôn sẻ mà có thu nhập cao, sắm xe đẹp, điện thoại xịn, diện đồ đắt tiền. Nhưng cũng chính từ đây, nhiều cô gái đã không giữ nổi mình.

Tại Thanh Hóa, PG chủ yếu cho hãng rượu, bia, thuốc lá. Hàng ngày, dọc Đại lộ Lê Lợi thuộc các phường Lam Sơn, Đông Hương, đường Lê Quý Đôn, phường Ba Đình có hàng trăm PG tiếp thị rượu bia, thuốc lá hoạt động. Các cuộc cạnh tranh giữa các PG của các hãng rượu, bia trong 1 quán cũng diễn ra khá khốc liệt. Đã xảy ra không ít những va chạm giữa các PG trong quá trình hành nghề. Nguyên nhân cũng chỉ là vì doanh số, định mức, chỉ tiêu bán hàng. Cũng vì lý do đó, nhiều nữ PG đã không giữ được mình, sa vào những hoàn cảnh trớ trêu. Hoàng Xuân T., một PG có tuổi nghề 6 năm ở TP Thanh Hóa kể lại: Cách đây 2 năm, có một em sinh viên năm thứ 2 làm nghề PG rượu đã quen được một đại gia, được bao nhiều tiền lắm. Tuy nhiên, sau đó bị vợ của đại gia đó phát hiện, PG này sợ bị đánh ghen nên đã phải trốn, bỏ dở cả việc học hành”. Những ví dụ như trên không thiếu, thậm chí có cả những trường hợp những PG sau bữa nhậu quá chén là những yêu cầu “tăng 2” của các vị “thượng đế”. Họ không ngại ngần ra giá với các PG và không ít cô gái đã không vượt qua được sự cám dỗ của đồng tiền, sa chân vào nghề mới.

Dấn thân vào nghề là phải chấp nhận, những cô gái trẻ, nhất là đối tượng sinh viên còn phải đối mặt với những dị nghị, của gia đình, bạn bè. Cũng có những trường hợp bị bạn trai bỏ, bị gia đình bạn trai từ hôn vì có lý lịch làm PG tiếp thị bia, rượu ở quán nhậu...

Trong bối cảnh xã hội phức tạp, để sống và tồn tại với nghề PG với các cô gái trẻ, nhất là sinh viên – nhóm đối tượng luôn được nhắm đến hàng đầu của các nhà tuyển dụng là điều không dễ dàng. Bản lĩnh là điều cần nhất với nghề PG hiện nay. Có nhiều bạn trẻ vẫn “sống khỏe” với nghề, có thu nhập cao, thậm chí “đắt sô”, trở thành những “đàn chị mẫu mực” dẫn dắt các em PG trẻ vào nghề một cách đàng hoàng, tránh xa những cám dỗ, cạm bẫy để làm sao vừa kiếm những đồng tiền chân chính, vừa có những trải nghiệm thú vị, hỗ trợ thêm cho việc học hành. Như trường hợp của em Lê Thị Hằng (huyện Thiệu Hóa): Từ việc làm PG cho một hãng bia khi là sinh viên năm nhất, đến khi ra trường đã trở thành một PG chuyên nghiệp, tham gia và tổ chức nhiều show diễn, chương trình quảng cáo cho các nhãn hàng lớn, có thu nhập chục triệu đồng/tháng. Điều này cho thấy, cho dù vẫn còn những khoảng tối phía sau nhưng nghề PG cần có cảm thông, chia sẻ của xã hội và cũng cần những cái nhìn thân thiện hơn. Muốn vậy, các PG cũng cần giữ cho mình thật sự tỉnh táo, bản lĩnh.