Lấy tình thương cảm hóa người lầm lỗi

Trong một lần trò chuyện với anh Lê Ngọc Hoàng, phường Trường Thi (TP Thanh Hóa) - người từng lầm lỗi đã hoàn lương, tôi hiểu hơn về vai trò của những cựu chiến binh (CCB) với việc cảm hóa người lầm lỗi. Thời thanh, thiếu niên, anh Hoàng đã đua đòi, chơi bời lêu lổng và phạm pháp. Đến khi lập gia đình, anh vẫn không từ bỏ được tật xấu của mình, lại “dính” thêm ma túy nên phải đi tù nhiều lần. Sau mỗi lần ra tù, bị mọi người kỳ thị, phân biệt, đối xử, anh cảm thấy bi quan và mặc cảm. Nhưng được sự động viên, thăm hỏi ân cần, sự giúp đỡ chân tình của các CCB trong phường nên anh dần thay đổi cách sống. Từ đó, anh bắt đầu tham gia uống methadone để đoạn tuyệt với ma túy và tập trung cùng vợ con làm kinh tế. Được hội CCB phường bảo lãnh cho vay 35 triệu đồng, cùng với vốn vay mượn thêm anh Hoàng chí thú làm ăn, từ đó cuộc sống gia đình dần ổn định rồi vươn lên khá giả.

Hội Cựu chiến binh huyện Hà Trung thăm hỏi gia đình có người lầm lỗi được giúp đỡ ở xã Hà Phong.

Câu chuyện của anh Hoàng chỉ là một trong nhiều trường hợp được các cấp hội CCB TP Thanh Hóa giúp đỡ, trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả quản lý, giáo dục, tạo việc làm cho người được phục hồi quyền công dân” của UBND TP Thanh Hóa, Hội CCB TP Thanh Hóa đã triển khai mô hình “CCB tham gia cảm hóa, giúp đỡ người được phục hồi quyền công dân”. Để đề án mang lại hiệu quả thiết thực, hội CCB phối hợp với công an thành phố chỉ đạo công an phường, xã và hội CCB cơ sở trực tiếp tham gia quản lý, giúp đỡ từng người cụ thể. Hàng quý, chi hội CCB cùng với công an khu vực đánh giá, nhận xét quá trình rèn luyện, phấn đấu của các đối tượng. Căn cứ mức độ phấn đấu sẽ tham mưu với chủ tịch UBND phường, xã đề nghị xóa án tích. Sau khi xây dựng xong mô hình, 2.718 hội viên CCB trên địa bàn thành phố đã nhận đăng ký giúp đỡ 684 người lầm lỗi đang có mặt tại địa phương. Nhiều hội CCB cơ sở đã có những cách làm sáng tạo trong thực hiện như thành lập “tổ giúp nhau vượt khó”, nhận tín chấp với ngân hàng chính sách xã hội cho vay vốn, vận động doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tạo việc làm cho người được phục hồi quyền công dân, đưa đối tượng ra báo cáo kết quả tiến bộ trước hội nghị khu dân cư... Sau hơn 2 năm triển khai đề án, đến nay đã có 175 người được hỗ trợ tạo việc làm, thu nhập ổn định từ 4-5 triệu đồng/người/tháng; 9 người được hỗ trợ vay vốn ngân hàng với số tiền 280 triệu đồng; 397 người được nhân dân trong khu dân cư công nhận tiến bộ; 292 người được xóa án tích. Tỷ lệ người tái phạm tội giảm dần qua các năm, năm 2015 chiếm 16%, đến năm 2018 giảm còn 4,2%. Tiêu biểu trong thực hiện là hội CCB các phường Nam Ngạn, Đông Sơn, Trường Thi, Ngọc Trạo, chi hội Ba Tân (phường Đông Hương), chi hội Tiến Thành, Phúc Thọ (xã Quảng Tâm)...

Cảm hóa, giáo dục người lầm lỗi là công việc không hề đơn giản bởi hầu hết họ đều mặc cảm, tự ti trước sự phân biệt, kỳ thị đối xử của cộng đồng. Thế nhưng, bằng tâm huyết và trách nhiệm, cán bộ, hội viên hội CCB trên địa bàn huyện Hà Trung đã khắc phục mọi trở ngại để hoàn thành tốt công việc. Nhiều tổ CCB đã không quản ngày đêm chủ động tiếp cận với người lầm lỗi, gần gũi, động viên, giúp họ nhận thức được vi phạm của mình để vươn lên làm chủ bản thân. Năm 2016, “Tổ CCB tham gia xóa nghiện ma túy, cảm hóa giáo dục người lầm lỗi tại gia đình và cộng đồng” đã được thành lập. Trong quá trình hoạt động, thường trực hội CCB huyện phối hợp với trung tâm y tế huyện theo dõi việc uống methadone của đối tượng để thông báo cho hội cơ sở nắm bắt tình hình, động viên các đối tượng tham gia uống methadone đầy đủ. Cùng với hội cơ sở, chi hội trưởng, tổ trưởng CCB đến từng gia đình có người được giúp đỡ để thăm hỏi, động viên. Đến nay, toàn huyện đã thành lập được 44 tổ với 147 hội viên CCB, nhận giúp đỡ 49 đối tượng, trong đó có 44 người sử dụng chất ma túy và 5 người mắc lầm lỗi. Với sự giúp đỡ tận tình của CCB, phần lớn người lầm lỗi đều tiến bộ, nhiều người đã có việc làm, thu nhập ổn định. Tiêu biểu như anh Nguyễn Văn Công (xã Hà Long), với tình thương yêu của gia đình, sự giúp đỡ của bà con làng xóm, sự hỗ trợ của tổ CCB thôn Yến Vỹ, anh đã từ bỏ chất ma túy tại gia đình mà không cần uống methadone. Anh Đặng Văn Quang (xã Hà Long), sau hơn 5 năm sử dụng đã từ bỏ được ma túy, hàng ngày anh đi làm thợ xây, thu nhập ổn định và anh đã mua lại được những thứ trước đây tự tay anh bán đi. Với anh Nguyễn Văn Hùng (xã Hà Bình), 10 năm sử dụng chất ma túy đã khiến tài sản trong gia đình cứ lần lượt “đội nón” ra đi, nhà ở xuống cấp. Sau khi được tổ CCB giúp đỡ, anh đã vượt lên chính mình, cùng vợ mua vật liệu tự tay xây dựng ngôi nhà có diện tích gần 100m2. Gia đình là hộ nghèo, nhận thấy quyết tâm vươn lên của anh, Hội Chữ thập đỏ huyện Hà Trung đã xét, hỗ trợ 20 triệu đồng, tiếp thêm sức mạnh để anh Hùng hoàn thành ngôi nhà của mình.

Với nhiều mô hình như “Giáo dục, cảm hóa người được đặc xá, tha tù tại cộng đồng dân cư”, “Cai nghiện tại cộng đồng dân cư và gia đình”, “Tổ CCB phòng chống tệ nạn ma túy”..., 6 tháng đầu năm 2019, các cấp hội CCB trong tỉnh đã nhận giáo dục, cảm hóa 810 đối tượng vi phạm pháp luật. Cảm hóa, giúp đỡ người lầm lỗi hòa nhập cộng đồng là việc làm khó, phức tạp, cần một quá trình lâu dài và bền bỉ. Vì vậy, các cấp hội CCB trong tỉnh tiếp tục đưa công tác cảm hóa người lầm lỗi thành việc làm thường xuyên, gắn với sơ kết, tổng kết, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến; sáng tạo, mềm dẻo, khéo léo trong cách tiếp cận, cảm hóa từng đối tượng lầm lỗi để hoạt động ngày càng có hiệu quả. Bên cạnh sự hỗ trợ, giúp đỡ của các cấp hội CCB thì vai trò của gia đình cũng rất quan trọng. Các gia đình cần quan tâm, nhắc nhở, động viên để con em mình không sống tách biệt và không tái phạm trở lại.

Bài và ảnh: Minh Khôi