Lehman Brothers sau 15 năm tuyên bốphá sản

Ngày 15/9/2008, sau nhiều cố gắng không thành, Ngân hàng đầu tư lớn thứ 4 của Mỹ sở hữu 25.000 nhân viên trên khắp thế giới - Lehman Brothers đã chính thức đệ đơn xin phá sản sau 158 năm hoạt động với khoản nợ lên tới hơn 600 tỷ USD, trở thành vụ nộp đơn phá sản lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Nguồn: Internet.

Câu chuyện sụp đổ của Lehman Brothers phải được kể từ những năm 2003 và 2004, khi bong bóng nhà đất ở Mỹ đang diễn ra tốt đẹp, Lehman đã mua lại 5 công ty cho vay thế chấp cùng với BNC Mortgage và Aurora Loan Services, chuyên cung cấp các khoản vay được thực hiện cho người đi vay mà không có giấy tờ đầy đủ.

Lúc đầu, hoạt động kinh doanh bất động sản của Lehman giúp doanh thu trên thị trường vốn tăng mạnh. Tuy nhiên, đến hết quý đầu tiên của năm 2007, những rạn nứt trên thị trường nhà ở Mỹ đã trở nên rõ ràng, các khoản nợ thế chấp dưới chuẩn bắt đầu tăng lên mức cao nhất trong 7 năm.

Trong khi đó, cổ phiếu của Lehman giảm mạnh khi cuộc khủng hoảng tín dụng nổ ra vào tháng 8/2007 với sự thất bại của hai quỹ đầu cơ Bear Stearns. Trong tháng đó, công ty đã loại bỏ 1.200 công việc liên quan đến thế chấp và đóng cửa công ty con BNC và văn phòng của công ty cho vay Alt-A Aurora ở 3 bang.

Ngày 22/8/2008, cổ phiếu của Lehman đóng cửa tăng 5% do có thông tin cho rằng Ngân hàng Phát triển Hàn Quốc (Korea Development Bank) xem xét mua lại ngân hàng này. Tuy vậy, Ngân hàng Phát triển Hàn Quốc lại gặp khó khăn trong việc làm hài lòng các cơ quan quản lý và thu hút các đối tác. Ngày 9/9/2008, cổ phiếu của Lehman đã giảm 45% xuống còn 7,79 USD. Điều này khiến cho quỹ đầu cơ của công ty rút vốn ra ngoài, trong khi các chủ nợ ngắn hạn của công ty cắt hạn mức tín dụng. Ngày 10/9/2023, Lehman công bố kết quả tài chính quý 3 gây sốc với tình trạng tài chính vô cùng yếu kém.

Ngày 15/9/2008, Lehman Brothers đệ đơn phá sản khiến chỉ số Dow Jones giảm hơn 500 điểm (-4,4%). Đây cũng là ngày giảm mạnh nhất kể từ khi thị trường mở cửa trở lại sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Do ảnh hưởng dây chuyền, ngày 15 và 16/9, các sàn giao dịch tại châu Âu và châu Á không nghỉ Tết Trung thu đều bị mất giá.

Cơn “Đại hồng thủy” này đã gây thiệt hại ước tính khoảng 10 nghìn tỷ USD cho sản lượng kinh tế bị mất.

Dư âm của vụ phá sản ở Lehman Brothers đã gây ra những làn sóng bán bất tận ở các loại tài sản trên khắp thế giới. Sau này, chính Ủy ban điều tra cuộc khủng hoảng kết luận: “Cuộc khủng hoảng tài chính đạt đến mức độ kinh hoàng với sự sụp đổ của Lehman Brothers”. Nói về vụ Lehman Brothers, Tổng thống Mỹ Barack Obama khi đó đã gọi cơn chấn động phố Wall là cuộc sụp đổ “lớn nhất kể từ cuộc Đại suy thoái” (năm 1930).

Ảnh: History.

Câu chuyện của Lehman là hệ luỵ đầy bi kịch cho những chủ nợ bị cuốn vào các khoản vay thế chấp rủi ro, cho cả những lao động thất nghiệp và một nền kinh tế chìm sâu trong khủng hoảng. Tuy nhiên, đối với một số người, dấu chấm hết của Lehman lại là một thứ gì đó mang tính bước ngoặt, thậm chí là tích cực.

Thẩm phán James Peck khi đó đã chấp nhận để ngân hàng đầu tư Anh Barclays mua lại một phần tài sản chính của Lehman Brothers. Ông James cho rằng không còn sự lựa chọn nào tốt hơn cho Lehman Brothers ngoài việc tự bán mình cho Barclays. Một số công ty chi nhánh đầu tư vốn, kinh doanh ngân hàng và bất động sản khu vực Bắc Mỹ của Lehman Brothers theo đó được bán trao tay với giá 1,75 tỷ USD. Thương vụ này đã giúp 10.000 nhân viên của Lehman không bị mất việc làm, trong khi Barclays lại đạt được mục tiêu mở rộng quy mô hoạt động tại Mỹ. Đối với một số người khác, việc Lehman vỡ nợ không chỉ đơn thuần là sự sụp đổ của một hệ thống tài chính khổng lồ. Họ coi đây là cơ hội để đầu tư thông qua hình thức mua trái phiếu Lehman được chiết khấu.

Ngay sau khi vỡ nợ, luật sư của Lehman đã nộp đơn yêu cầu được bảo vệ theo Chương 11 luật liên bang. Được biết Chương 11 ra đời nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp không thể thanh toán nợ có thể tìm ra giải pháp phù hợp.

Sau 15 năm tuyên bố phá sản của Ngân hàng Lehman Brothers, Ngân hàng Thung lũng Silicon (Silicon Valley Bank – SVB) cũng chính thức sụp đổ vào sáng 10/3 (giờ Mỹ), trong khi ngày 12/3 cơ quan quản lý New York đã cho đóng cửa Ngân hàng Signature. Đây là vụ sụp đổ lớn thứ ba của một thể chế tài chính trong lịch sử Mỹ. Lehman Brothers chỉ là một trong những quân cờ domino bị sụp đổ trong một phản ứng dây chuyền đầu năm 2008.

Hương Giang (tổng hợp)