Thương mại nội địa phát triển theo hướng hiện đại

Khách mua hàng tại Siêu thị Co.opmart Thanh Hóa.

Với mục tiêu xây dựng Thanh Hóa trở thành điểm giao thương năng động, tỉnh ta đã tập trung thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển thương mại. Thực tế cho thấy, hoạt động thương mại trên địa bàn tỉnh không chỉ phát triển nhanh về số lượng, quy mô mà còn đa dạng về loại hình theo hướng văn minh, hiện đại; góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội ngày càng phát triển.

Để có định hướng về lộ trình phát triển trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ theo hướng hiện đại, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 177/QĐ-UBND ngày 16-1-2017 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển công nghiệp và thương mại tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đó, thương mại được phát triển theo hướng hiện đại, văn minh, gắn liền với quy mô, trình độ phát triển sản xuất trong thời kỳ công nghiệp hóa và tiến trình hội nhập kinh tế của cả nước. Gắn kết chặt chẽ với sản xuất, thúc đẩy cung ứng vật tư, nguyên liệu đầu vào kết hợp với liên kết tiêu thụ sản phẩm, đưa ngành thương mại trở thành đòn bẩy để phát triển các ngành sản xuất, dịch vụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của Nhân dân và góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân công lao động xã hội. Phát triển hệ thống hạ tầng thương mại theo hướng đồng bộ giữa hiện đại và truyền thống, thị trường đô thị và nông thôn, bán buôn và bán lẻ...

Để tạo bước đột phá trong phát triển thương mại, tỉnh đã ưu tiên nguồn vốn, tạo điều kiện thu hút doanh nghiệp đầu tư các dự án thương mại hiện đại. Theo thống kê của Sở Công Thương, số lượng siêu thị tăng dần qua các năm, từ 16 siêu thị năm 2016 tăng lên 20 siêu thị năm 2020. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 2 trung tâm thương mại, hơn 100 cửa hàng đáp ứng tiêu chí loại hình kinh doanh siêu thị đang hoạt động, 404 cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn... Khảo sát tại các siêu thị, cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn, cho thấy các mặt hàng chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng, rau củ quả tươi, thịt tươi sống, thực phẩm khô, thực phẩm bảo vệ sức khỏe,... được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn. Tại cửa hàng VinMart, đường Lê Hữu Lập, phường Lam Sơn (TP Thanh Hóa), chị Đàm Thúy An, khách mua hàng tại đây, cho biết: “Trước đây, tôi có thói quen mua bán tại chợ tạm gần nơi sinh sống, tuy nhiên, chất lượng thực phẩm tươi sống không bảo đảm chất lượng. Sau khi trên địa bàn tỉnh phát triển hệ thống các cửa hàng an toàn, tôi đã tìm mua những loại thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ, tem nhãn mác kiểm định chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, các cửa hàng có nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá, các hình thức trả tiền qua thẻ ngân hàng,... tạo điều kiện, thu hút người dân mua sắm”. Để phát triển thương mại theo hướng hiện đại, ngoài việc thu hút đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, các địa phương còn tập trung xóa bỏ các chợ tạm, chợ cóc. Mạng lưới chợ được phân bố ở hầu khắp các xã trên địa bàn nông thôn, trong số 391 chợ thì có 138 chợ đã được chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác; 218 chợ công bố hợp chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm và dẫn đầu cả nước về chuyển đổi và xây dựng chợ hợp chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm. Ước tính, tổng nguồn vốn các dự án đầu tư chợ theo hình thức xã hội hóa đã được chấp thuận chủ trương đầu tư đạt 1.500 tỷ đồng. Sau khi chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác, các doanh nghiệp, HTX đã tích cực huy động nguồn vốn, thực hiện các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng chợ theo hướng hiện đại, văn minh, góp phần nâng cao chất lượng các hoạt động giao thương trên địa bàn. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, chú trọng vệ sinh an toàn thực phẩm, ngăn chặn tình trạng buôn bán các loại thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh còn có 6 kho xăng dầu, 516 cửa hàng bán lẻ xăng dầu, 1.300 cơ sở kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng, 5 trạm chiết nạp khí dầu mỏ; các loại hình dạng tổ hợp thương mại dịch vụ, khu thương mại dịch vụ cũng đang được hình thành chủ yếu tại khu vực đồng bằng ven biển, đô thị, nơi tập trung đông dân cư để phục vụ nhu cầu của Nhân dân.

Tại khu vực miền núi, với nhiệm vụ cung ứng hàng hóa, nhu yếu phẩm cần thiết, Công ty CP Tập đoàn Miền núi đã triển khai đầu tư xây dựng và không ngừng nâng cấp cơ sở vật chất tại hệ thống 11 siêu thị và 2 cửa hàng tự chọn ở các huyện miền núi. Các siêu thị hiện có hơn 10.000 mặt hàng với cơ cấu thành 3 ngành hàng chính: Dụng cụ gia đình, hóa mỹ phẩm, thực phẩm và hàng tiêu dùng. Sau một thời gian tiếp cận thị trường, hiện người dân khu vực miền núi đã dần hình thành thói quen mua sắm tiện ích tại các siêu thị. Do đó, doanh thu các cửa hàng tăng trưởng ổn định từ 15-20%/năm. Ngoài hệ thống mạng lưới thương mại của Công ty CP Thương mại Miền núi Thanh Hóa, hệ thống chợ, cửa hàng bán lẻ cũng phát triển mạnh. Mặt khác, khu vực miền núi hiện có hơn 100 chợ, hàng nghìn cửa hàng tự chọn, bán lẻ. Nhiều địa phương đã tích cực kêu gọi, thu hút đầu tư chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác chợ.

Để khuyến khích người tiêu dùng đến mua sắm, đẩy mạnh sức tiêu thụ hàng hóa, các siêu thị như VinMart, Co.opmart,... đã áp dụng các hình thức, như: Làm thẻ tích điểm, giảm giá trên từng nhóm sản phẩm, tri ân khách hàng theo hình thức tặng quà... Các ngân hàng hiện cũng đang đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về thanh toán kinh doanh thương mại, giáo dục tài chính; tăng cường giám sát các hệ thống thanh toán, bảo đảm ổn định, an toàn, hiệu quả; triển khai các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử, bảo vệ người tiêu dùng. Có thể nói, việc triển khai các giải pháp phát triển thương mại điện tử đã giúp người dân tiếp cận được với các dịch vụ, hoạt động thanh toán điện tử, tiện ích, không dùng tiền mặt, hình thành cho người dân thói quen tiêu dùng qua hệ thống điện tử, hướng đến thương mại hiện đại.

Đánh giá về hoạt động thương mại trên địa bàn tỉnh, đại diện lãnh đạo Sở Công Thương, cho biết: Thương mại nội địa có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, kết nối sản xuất và tiêu dùng, có tác động tích cực tới quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giai đoạn 2015-2020 ước đạt 11,2%/năm; năm 2020, ước đạt 110.880 tỷ đồng, gấp 1,7 lần năm 2015, xếp thứ 7/63 tỉnh, thành phố cả nước, tăng 5 bậc so với năm 2015.

Để đẩy mạnh phát triển thương mại nội địa theo hướng hiện đại, thời gian tới, các sở, ban, ngành và chính quyền các địa phương sẽ tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thương mại. Tăng cường quản lý Nhà nước về xây dựng dự án đầu tư hạ tầng dịch vụ thương mại phù hợp với điều kiện và định hướng cho từng vùng, từng địa phương. Tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách phát triển thương mại; trong đó, quan tâm phát triển hạ tầng thương mại tại các vùng nông thôn, miền núi để phát triển kinh tế và nâng cao đời sống Nhân dân. Phấn đấu nâng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ giai đoạn 2021-2025 đạt 17,6%/năm, đến năm 2025 đạt 265.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đẩy mạnh gắn kết chặt chẽ với sản xuất, thúc đẩy cung ứng vật tư, nguyên liệu đầu vào kết hợp với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Khuyến khích phát triển một số doanh nhân thương mại lớn, có hệ thống phân phối hiện đại làm nòng cốt trong việc tổ chức thị trường. Quan tâm phát triển thương mại điện tử, dịch vụ logistics. Phát triển hài hòa, đồng bộ giữa hạ tầng thương mại hiện đại và truyền thống, giữa thị trường đô thị và nông thôn.

Kim Ngọc