Thực hiện quản lý tàu cá trên hệ thống giám sát quốc gia

Thời gian qua, các ngành có liên quan của tỉnh, địa phương ven biển đã tích cực triển khai thực hiện cho tàu cá của ngư dân tham gia vào Hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase) nhằm nâng cao công tác quản lý nghề cá, tạo điều kiện kiểm tra, truy xuất nguồn gốc hải sản do ngư dân khai thác trên biển đồng thời góp phần quan trọng trong việc ngăn chặn nạn khai thác hải sản bất hợp pháp, giữ gìn an ninh trật tự trên biển.

Cán bộ Ban Quản lý Cảng Lạch Hới (TP Sầm Sơn) theo dõi tàu cá của địa phương trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.

Vnfishbase là cơ sở dữ liệu trực tuyến và đồng bộ cho quản lý thông tin về đăng ký, đăng kiểm tàu cá, hạn ngạch khai thác thủy sản, giấy phép khai thác thủy sản; dữ liệu về cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão; dữ liệu về nhật ký, báo cáo khai thác; xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác; chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác... Đây là cơ sở dữ liệu khá toàn diện và trở thành công cụ hữu ích trong quản lý nghề cá, năng lực khai thác. Năm 2016, hệ thống được triển khai thí điểm tại tỉnh Thanh Hóa, sau đó triển khai ứng dụng ra các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Sóc Trăng, Cà Mau... Quá trình triển khai thực hiện, Vnfishbase giúp quản lý thông tin tàu cá được an toàn, ổn định hơn, góp phần giúp nghề cá phát triển theo hướng bền vững. Hiện nay, Tổng cục Thủy sản đã thực hiện nâng cấp phần mềm và xây dựng mới một số nội dung nhằm đáp ứng một số yêu cầu của Luật Thủy sản năm 2017 và Thông tư số 24/TT-BNNPTNT ban hành ngày 15-11-2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc cập nhật, khai thác và quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản. Đến nay, toàn tỉnh đã nhập 3.221 tàu cá vào Vnfishbase; trong đó, 821 tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 12m, 2.400 tàu cá có chiều dài từ 12m trở lên. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, vẫn có một số địa phương chưa cập nhật dữ liệu kịp thời vào hệ thống. Cán bộ thực hiện chủ yếu kiêm nhiệm, cán bộ chưa được đào tạo nghiệp vụ thống kê. Bên cạnh đó, để vận hành cơ sở dữ liệu này cần có hạ tầng công nghệ thông tin, như: máy chủ, đường truyền Internet và có đội ngũ kỹ thuật đủ năng lực để cập nhật và quản lý dữ liệu... Dữ liệu đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản ở các địa phương ven biển vẫn còn chênh lệch số lượng tàu cá trên phần mềm và số lượng tàu cá báo cáo. Nhiều tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6m trở lên phải đăng ký, cập nhật thông tin đăng ký lên phần mềm Vnfishbase, tuy nhiên số tàu này không cập nhật được vì bằng bè mảng không nằm trong danh mục vật liệu vỏ tàu trên phần mềm Vnfishbase. Ngoài ra, còn nhiều tàu cá hết đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản nên không có thông tin để nhập vào hệ thống Vnfishbase. Một số tàu cá có tuổi thọ cao, nằm bờ không hoạt động hoặc hoạt động không thường xuyên, dẫn đến việc thông tin về đăng kiểm, giấy phép bị gián đoạn, không đầy đủ. Trước yêu cầu phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững và nâng cao giá trị gia tăng; đồng thời, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả, việc có đủ thông tin, dữ liệu đầu vào là hết sức quan trọng. Để thực hiện cập nhật thường xuyên, đáp ứng các quy định, Chi cục Thủy sản cần tổ chức tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm Vnfishbase như khai thác, nuôi trồng, nhất là các nội dung liên quan đến đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác và thông tin vi phạm tàu cá, nhằm giúp cho cán bộ quản lý sử dụng thành thạo các chức năng của phần mềm để duy trì việc sử dụng và cập nhật thường xuyên, đáp ứng yêu cầu cập nhật, khai thác và quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản.

Việc triển khai thực hiện đăng nhập thông tin cho tàu cá vào Vnfishbase trên địa bàn tỉnh, nhất là lĩnh vực khai thác hải sản đã góp phần tích cực trong việc chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không đúng quy định theo khuyến cáo của Ủy ban Châu Âu.

Bài và ảnh: Lê Hợi