Thiếu hạ tầng xã hội tại các khu đô thị

Những năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của các khu đô thị mới, khu dân cư, khu chung cư cao tầng đã làm thay đổi diện mạo đô thị trên địa bàn TP Thanh Hóa theo hướng hiện đại, văn minh. Tuy nhiên, ngoài một số hạn chế trong vấn đề hoàn thiện, bàn giao, kết nối hạ tầng kỹ thuật các dự án, các chủ đầu tư cũng chưa quan tâm đến vấn đề xây dựng các công trình hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện... Bên cạnh đó, tại những khu dân cư này, mật độ dân số rất cao trong khi mật độ cây xanh, vườn hoa công cộng,... lại rất khiêm tốn, dẫn đến hạ tầng quá tải, không đáp ứng được nhu cầu sinh sống của người dân.

Nhiều khu đô thị mới vẫn đang “mọc” lên nhưng chủ đầu tư chưa quan tâm thực sự đến vấn đề đầu tư các công trình hạ tầng xã hội thiết yếu.

Theo số liệu từ Sở Xây dựng, hiện nay, trên địa bàn TP Thanh Hóa có khoảng 40 dự án khu đô thị, khu dân cư đã và đang triển khai. Trong quá trình thực hiện dự án, đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, chủ đầu tư ứng trước vốn của mình để đầu tư và được khấu trừ vào giá trị quyền sử dụng đất của dự án. Tuy nhiên, cũng theo đánh giá của Sở Xây dựng, quá trình xây dựng, hoàn thiện các dự án hạng mục hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội còn chậm, chất lượng các công trình còn hạn chế, việc phân công trách nhiệm quản lý của các cơ quan Nhà nước trong quá trình thực hiện dự án chưa cụ thể, rõ ràng, chưa thực hiện đầy đủ theo quy định tại Nghị định số 11/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý đầu tư phát triển đô thị, dẫn đến cuộc sống của cư dân ở các khu đô thị mới gặp nhiều khó khăn.

Khu đô thị mới Đông Sơn nằm trên địa bàn phường An Hoạch (TP Thanh Hóa) là một điển hình cho thực trạng trên. Khởi công xây dựng từ năm 2010 trên tổng diện tích hơn 12 ha theo tiêu chuẩn đô thị hiện đại, Khu đô thị mới Đông Sơn được xây dựng hàng nghìn nhà ở liền kề và biệt thự, mang theo kỳ vọng một khu đô thị đồng bộ và là một trong những điểm nhấn của khu vực phía Tây TP Thanh Hóa. Trong quy hoạch chi tiết, Khu đô thị mới Đông Sơn có đầy đủ các công trình xã hội, như: Trạm y tế, trường học, trung tâm thương mại, bãi đỗ xe, nhà văn hóa, khu dịch vụ, khuôn viên cây xanh, khuôn viên giải trí, sinh hoạt cộng đồng... Tuy nhiên, sau gần 10 năm đi vào hoạt động, việc hoàn thiện các công trình hạ tầng xã hội rất chậm chạp. Trong năm 2019 này, Khu đô thị mới Đông Sơn mới chỉ hoàn thiện và đưa vào sử dụng Trường liên cấp Nobel School, các công trình còn lại trong quy hoạch chi tiết vẫn chưa có “dấu hiệu” được đầu tư xây dựng; thậm chí, diện tích xây dựng một số công trình công cộng còn chưa thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng. Bà Đỗ Thị Hoa, sinh sống tại liền kề 6, Khu đô thị mới Đông Sơn, cho biết: Ở đây từ năm 2011, tôi thấy rất bất tiện khi trong khu đô thị không có chợ, bệnh viện, trường học. Các cháu trong gia đình phải đi học xa, các khu vui chơi cũng thiếu do các công trình công cộng, công viên chưa được xây dựng.

Tương tự, tại Khu đô thị mới Bắc Đại lộ Lê Lợi do Công ty TNHH Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Bình Minh triển khai xây dựng từ năm 2004 trên diện tích 47 ha. Tuy nhiên, sau 15 năm đưa vào sử dụng, những lời hứa về một khu đô thị đồng bộ, kiểu mẫu về cả công tác vận hành cùng các tiện ích phục vụ dân sinh vẫn chưa thành hiện thực. Năm 2018 mới đưa vào hoạt động Trường Mầm non Bình Minh. Nhiều hộ dân sau một thời gian sinh sống đã di chuyển đến nơi ở khác để tiện sinh hoạt và gần trường học của con em.

Đại diện Phòng Quản lý đô thị, UBND TP Thanh Hóa, cho biết: Trước việc chậm trễ trong công tác đầu tư xây dựng các công trình xã hội, TP Thanh Hóa đã nhiều lần đôn đốc các chủ đầu tư sớm xây dựng các hạng mục hạ tầng xã hội, công trình công cộng theo quy hoạch, hoặc thực hiện bàn giao các khu đô thị này về thành phố quản lý để thực hiện thu hút đầu tư. Tuy nhiên, các chủ đầu tư vẫn có biểu hiện “chây ì”, chậm trễ trong công tác bàn giao và “khất lần” khi tỷ lệ dân cư sinh sống tại khu đô thị đạt một mức độ nhất định, sẽ tiến hành đầu tư hoàn thiện hạ tầng như đã cam kết. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn ngược lại với mong muốn của những cư dân khi chuyển đến sinh sống tại các khu đô thị. Cư dân cho rằng, việc thiếu đồng bộ cơ sở hạ tầng về kỹ thuật và các tiện ích hạ tầng xã hội tại các khu đô thị mới là nguyên nhân khiến họ không mặn mà khi chuyển đến sinh sống.

Để xây dựng những khu dân cư hiện đại, văn minh, gắn liền với tiện ích phục vụ cuộc sống của người dân tại các khu đô thị trên địa bàn TP Thanh Hóa, các sở, ngành có liên quan của tỉnh, UBND TP Thanh Hóa cần rà soát lại hiện trạng đầu tư xây dựng các dự án. Đồng thời, có giải pháp kiên quyết đối với các dự án đã hoàn thiện, đưa vào sử dụng lâu năm nhưng chậm trễ trong việc hoàn thiện các công trình công cộng theo cam kết. Hơn nữa, với bối cảnh mật độ dân số ở TP Thanh Hóa tăng cao, vấn đề quy hoạch, xây dựng các khu nhà cao tầng, các khu đô thị mới cần chú trọng, cân đối giữa mật độ nhà ở và công trình dân sinh, ưu tiên quỹ đất dành cho xây dựng trường học, khu vui chơi, cây xanh, chợ dân sinh, công tác y tế..., từ đó giảm áp lực cho hạ tầng xung quanh, tránh tình trạng “trắng” không gian sinh hoạt cộng đồng tại các khu đô thị.

Bài và ảnh: Tùng Lâm