Tập trung nguồn lực phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp

Sản xuất ốc mỹ nghệ tại phường Trung Sơn (TP Sầm Sơn).

Những năm qua, tỉnh ta đã huy động nhiều nguồn lực đẩy mạnh phát triển sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN) và làng nghề truyền thống. Nhờ vậy, nhiều ngành nghề TTCN, làng nghề truyền thống được khôi phục và phát triển góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhiều lao động.

Để phát triển các nghề truyền thống của địa phương, huyện Thiệu Hóa đã quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hộ gia đình trong quá trình phát triển và xây dựng thương hiệu để tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Theo đó, huyện đã xây dựng thành công thương hiệu sản phẩm tơ Hồng Đô; đồng thời được UBND tỉnh công nhận có 3 làng nghề truyền thống, gồm: Làng nghề đúc đồng Thiệu Trung; ươm tơ, dệt nhiễu Hồng Đô, xã Thiệu Đô; làng bánh đa Đắc Châu, xã Thiệu Châu. Cùng với đó, bằng nguồn vốn hỗ trợ của tỉnh và đóng góp của các cơ sở đúc đồng, huyện đã xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho cụm làng nghề đúc đồng tại thôn Trà Đông, xã Thiệu Trung. Cụm làng nghề ươm tơ, dệt nhiễu Hồng Đô, xã Thiệu Đô, với diện tích 2,43 ha cũng được đầu tư xây dựng với vốn đầu tư hơn 21 tỷ đồng. Bên cạnh việc phát triển các nghề truyền thống; việc du nhập, nhân cấy nghề mới thời gian qua cũng được huyện Thiệu Hóa quan tâm, mỗi năm huyện mở gần chục lớp đào tạo nghề công nghiệp - TTCN với hơn 500 người tham gia. Các ngành nghề đào tạo, như may công nghiệp, sửa chữa máy nông nghiệp, nghề mây giang xiên, trồng nấm, trồng đinh lăng... và đã có 55% lao động có việc làm sau học nghề. Một số nghề mang lại hiệu quả kinh tế cao như nghề sửa chữa máy nông nghiệp, mây giang xiên ở các xã Thiệu Long, Thiệu Hợp, Thiệu Minh, Thiệu Chính, Thiệu Giang; nghề làm chổi lông, chổi cước ở xã Thiệu Hợp, nghề làm mi mắt giả tại xã Thiệu Nguyên... Hiện, các cơ sở, doanh nghiệp tham gia sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực TTCN đã tạo việc làm cho gần 7.000 lao động, thu nhập bình quân ước đạt 32 triệu đồng/người/năm; giá trị sản xuất TTCN đạt hơn 210 tỷ đồng/năm.

Để phát triển ngành nghề TTCN, những năm qua, tỉnh ta đã thực hiện quy hoạch xây dựng các cụm công nghiệp làng nghề; ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ khôi phục các làng nghề truyền thống, nhân cấy ngành nghề mới và hỗ trợ đào tạo, nâng cao chất lượng lao động. Bên cạnh đó, các địa phương cũng đã tranh thủ lồng ghép các chương trình, dự án hỗ trợ các cơ sở mua sắm máy móc, trang thiết bị hiện đại để sản xuất, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, năng suất lao động và tăng doanh thu. Hiện nay, toàn tỉnh có 132 làng nghề với 36 nghề TTCN đang hoạt động, tạo việc làm cho 90.000 lao động khu vực nông thôn, thu nhập bình quân đạt từ 3,5 đến 5 triệu đồng/người/tháng; giá trị sản xuất TTCN đạt gần 14.000 tỷ đồng/năm, chiếm tỷ trọng khoảng 20% giá trị sản xuất công nghiệp – TTCN toàn tỉnh. Một số nghề hiện nay đang phát triển mạnh tại các địa phương, như: Đúc đồng, mây tre đan, chế biến nông sản thực phẩm, chế biến gỗ gia dụng, đồ mỹ nghệ, cơ khí nhỏ phục vụ nông nghiệp; sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến hải sản... Việc phát triển ngành nghề TTCN đã và đang góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động nông thôn và giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống đặc trưng của từng địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, sản xuất TTCN trên địa bàn tỉnh thời gian qua vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục, như: Tốc độ tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng, phát triển chưa đồng đều ở các địa phương; tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động còn chậm, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao; quy mô, năng lực sản xuất của các doanh nghiệp, các hộ sản xuất, kinh doanh vẫn còn nhỏ lẻ, phân tán, thiếu sự liên doanh liên kết, chuyên môn hóa sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Sản xuất TTCN ở một số làng nghề, ở một số địa phương mới phát triển theo chiều rộng, chưa có chiều sâu để nâng cao sức cạnh tranh, xây dựng thương hiệu; việc phát triển ngành nghề mới còn hạn chế.

Để tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh phát triển các ngành nghề TTCN, bên cạnh các cơ chế, chính sách của tỉnh, các địa phương cần có những giải pháp tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm; xây dựng kế hoạch phát triển làng nghề hàng năm gắn với triển khai thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân trong xây dựng và phát triển làng nghề; hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, nhân cấy nghề ở các làng có nghề, bảo đảm các tiêu chí làng nghề được UBND tỉnh công nhận.

Lương Khánh