Tập trung khắc phục “thẻ vàng” cho khai thác hải sản

Cùng với cả nước, các sở, ngành có liên quan của tỉnh, các địa phương ven biển cùng với ngư dân trong tỉnh đang nỗ lực để khắc phục “thẻ vàng” của Liên minh Châu Âu (EC) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU).

Tàu khai thác hải sản của ngư dân xã Hoằng Trường (Hoằng Hóa) cập bến.

Sau gần 1 năm (kể từ khi EC cảnh báo “thẻ vàng” ngày 23-10-2017 đối với thủy sản Việt Nam), với sự nỗ lực, quyết tâm triển khai đồng bộ các giải pháp, toàn tỉnh đã đạt được một số kết quả bước đầu trong việc chống khai thác IUU. Trong thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Tổng cục Thủy sản, các địa phương ven biển của tỉnh tổ chức 8 lớp tập huấn với 800 người là cán bộ quản lý và ngư dân tham gia. Đồng thời, xây dựng, treo 15 băng zôn tại các cảng cá, bến cá; phát 10.000 tờ rơi và 300 bộ tài liệu về chống khai thác IUU; tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng về chống khai thác IUU, Luật Thủy sản năm 2017 và các quy định liên quan đến bảo đảm an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển. Tổ chức hướng dẫn các chủ tàu, thuyền trưởng ghi nhật ký báo cáo khai thác hải sản. Tăng cường kiểm tra an toàn kỹ thuật tàu cá, cấp phép khai thác hải sản; bảo đảm trạm bờ tiếp nhận thông tin 24/24 giờ báo cáo vị trí của các tàu đang khai thác. Các địa phương ven biển chủ động phối hợp với các đồn biên phòng tuyến biển trong công tác quản lý tàu cá có công suất dưới 20CV. Chủ động kiểm tra, kiểm soát các cửa lạch, bãi ngang và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm khai thác IUU theo quy định. Các xã, phường ven biển thường xuyên tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh về quy định chống khai thác IUU. Đồng thời, tổ chức ký cam kết đối với chủ tàu có công suất trên 90CV không đưa tàu và ngư dân đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, lực lượng kiểm ngư tỉnh, bộ đội biên phòng, cảnh sát đường thủy đã thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát 717 phương tiện hoạt động khai thác hải sản trên biển, trong đó, nhắc nhở 212 phương tiện và xử lý 50 phương tiện. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện một số nhiệm vụ giải pháp cấp bách nhằm gỡ “thẻ vàng” của EC về chống khai thác IUU còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Một số chủ tàu đi khai thác ở ngư trường xa, hoạt động trên biển dài ngày, ít khi về đất liền nên không có điều kiện tiếp cận thông tin và tham gia các lớp tập huấn, tuyên truyền. Vẫn còn nhiều chủ tàu, thuyền trưởng chưa chấp hành việc ghi nộp sổ nhật ký khai thác hải sản theo quy định. Nhận thức và ý thức chấp hành các quy định của một bộ phận ngư dân còn hạn chế. Vì lợi ích kinh tế trước mắt nên vẫn còn tình trạng ngư dân vi phạm về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, như: Sử dụng xung điện, khai thác sai vùng. Nhiều tàu cá không phối hợp cùng với văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra giám sát nghề cá tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh trong việc thông tin khai báo trước và sau mỗi chuyến biển. Lực lượng kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển mỏng, trong khi số lượng tàu cá của tỉnh lớn. Số lượng tàu cá nhỏ dưới 20CV là 4.082 chiếc, chiếm 60% số lượng tàu của cả tỉnh hoạt động khai thác phân bố rộng trên các vùng biển, cửa lạch, bãi ngang. Cơ sở hạ tầng nghề cá chưa tương xứng với sự phát triển của nghề cá, luồng lạch ra vào cảng và khu neo đậu tàu thuyền bị bồi lắng, cảng cá chưa được đầu tư đồng bộ...

Theo kế hoạch vào tháng 1-2019, đoàn Thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam để kiểm tra, đánh giá tình hình, kết quả thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU. Trên cơ sở kiểm tra đánh giá của đoàn, EC sẽ xem xét vấn đề khắc phục “thẻ vàng” đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam. Vì vậy, toàn tỉnh đang tập trung thực hiện nghiêm công tác tuyên truyền, giáo dục, bảo đảm ngư dân, các tổ chức, cá nhân có liên quan hoạt động trong lĩnh vực thủy sản thông tin đầy đủ về việc cảnh báo “thẻ vàng” của EC, những nội dung cơ bản của quy định về khai thác IUU (nhất là đối với cộng đồng ngư dân và doanh nghiệp xuất khẩu hải sản khai thác). Tăng cường kiểm soát tàu cá xuất bến và tàu cá tại cảng; thực hiện tốt cơ chế phối hợp và xử lý giữa các lực lượng kiểm tra, kiểm soát trên biển; rút giấy phép khai thác, không cấp giấy phép mới đối với chủ tàu có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ hoặc bị phát hiện trên hệ thống giám sát hành trình. Thu hồi tất cả thiết bị Movimar đã được lắp đặt trên các tàu cá có chiều dài nhỏ hơn 24m; lắp đặt các thiết bị đã được thu hồi cho các tàu cá có chiều dài 24m trở lên. Đối với các chủ tàu hoặc thuyền trưởng tàu cá đã được lắp thiết bị Movimar, yêu cầu mở máy 24/24 giờ khi đi khai thác hải sản trên các vùng biển. Thực hiện xử lý nghiêm những tàu cá không mở máy theo quy định. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm soát cửa sông, bến bãi và nhất là bãi ngang; không giải quyết cho bất kỳ phương tiện nào ra khơi khi không có đủ các loại giấy tờ; xử lý nhắc nhở các trường hợp vi phạm; điều tra cơ bản phân loại, thống kê, phân vùng khai thác để quản lý chặt chẽ hơn.

Với sự vào cuộc quyết liệt của tỉnh sẽ góp phần cùng ngành thủy sản Việt Nam lấy lại được “thẻ xanh” từ EC trong thời gian sớm nhất.