Tăng cường các giải pháp quản lý, kinh doanh vàng, ngoại tệ

Đối với các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng như hoạt động ngoại hối không được phép, niêm yết giá bằng ngoại tệ, vàng hoặc xuất vàng lậu sẽ bị xử phạt với mức cao nhất lên tới 500 triệu đồng.

Khách hàng đến mua ngoại tệ tại Ngân hàng Thương mại CP Ngoại thương - Chi nhánh Thanh Hóa.

Trên địa bàn tỉnh chỉ có hệ thống ngân hàng là được phép kinh doanh ngoại tệ, 6 đơn vị được phép kinh doanh vàng miếng. Thế nhưng, đô la Mỹ, baht Thái Lan, vàng miếng... vẫn “thỏa sức mua, thừa sức bán” như một món hàng bình thường trên thị trường “chợ đen” tại TP Thanh Hóa.

Nắm bắt được nhu cầu giao dịch của người dân vào dịp cuối năm tăng cao, tại các tuyến đường trung tâm của TP Thanh Hóa, như: Lê Hoàn, Tống Duy Tân, Trần Phú và thị trấn trung tâm các huyện trong tỉnh cũng đang hình thành lực lượng “đầu nậu” đứng ra mua bán, kinh doanh ngoại tệ trái quy định nhằm kiếm lời từ việc hưởng chênh lệch tỷ giá. Có mặt tại tiệm vàng L.V trên đường Trần Phú, TP Thanh Hóa, chúng tôi chứng kiến cảnh mua bán ngoại tệ khá nhộn nhịp. Ngoài lượng khách đến mua bán nữ trang vàng bạc thì lượng khách đến thực hiện giao dịch ngoại tệ các loại cũng không hề thua kém. Nhanh tay luồn qua ô nhỏ của vách kính khu thu ngân, một nữ khách hàng bỏ ra số tiền hơn 2 triệu đồng để mua tiền baht Thái Lan, chừng 3 phút sau người phụ nữ phía bên trong trao lại cho khách hàng 3.000 baht Thái Lan cùng ghi chú giá 717 đồng/baht. Chỉ chờ giao dịch trước mình hoàn thành, một người đàn ông khác nhanh chóng hỏi tỷ giá USD thì được nhân viên tiệm vàng báo giá mua vào hơn 23.000 đồng/USD...

Ông Nguyễn Văn Đức ở xã Phú Nhuận (Như Thanh), chia sẻ: Ông có mấy đứa con lao động tại Thái Lan. Thỉnh thoảng các con có nhờ bạn bè gửi tiền bath Thái Lan về cho bố mẹ nên ông đã đến các tiệm vàng để đổi tiền Việt Nam đồng. Khi được hỏi có biết quy định pháp luật chỉ cho phép trao đổi, thu mua ngoại tệ ở hệ thống ngân hàng, mua bán trao đổi ở ngoài có thể bị tịch thu và xử phạt không? Ông Đức cho biết: Lâu nay tôi không hề biết các quy định pháp luật về mua, bán ngoại tệ. Chỉ biết rằng, mình có nhu cầu đổi tiền thì tại các cửa hàng kinh doanh vàng đều cung cấp, trao đổi rất đơn giản... Không chỉ riêng ông Đức, dường như rất nhiều người vẫn đang mua, bán ngoại tệ tại thị trường tự do mà không biết rằng đây là giao dịch không được phép, khi bị phát hiện sẽ bị phạt và tịch thu số ngoại tệ này. Khảo sát nhanh một số khách hàng thường có nhu cầu mua bán, trao đổi ngoại tệ, gần như đại đa số đều không biết có quy định này.

Hiện trên địa bàn tỉnh có gần 300 đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở, hộ cá thể có hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ. Trong số đó mới có 74 doanh nghiệp, cửa hàng được Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa (NHNN Thanh Hóa) cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ và 6 đơn vị được phép kinh doanh vàng miếng. Tuy nhiên, công tác quản lý các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở, hộ cá thể kinh doanh vàng, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi còn nhiều kẽ hở cần khắc phục, như: Một số cửa hàng không có bảng niêm yết giá mua, giá bán vàng trang sức mỹ nghệ; thiếu nhãn mác, xuất xứ sản phẩm vàng; hồ sơ công bố quy chuẩn, chất lượng sản phẩm vàng do doanh nghiệp nhập về bán hoặc do doanh nghiệp chế tác nhưng không xuất trình được hồ sơ công bố tiêu chuẩn áp dụng hay hồ sơ đối với một số sản phẩm vàng trang sức mỹ nghệ thể hiện chưa đúng... Thậm chí, lợi dụng việc chưa liên thông được giá vàng trong nước với giá vàng thế giới và sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng, một số cửa hàng, hộ cá thể kinh doanh vàng còn thao túng, đầu cơ, tự ý tăng giá bán... đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực hoạt động ngoại hối và chế tác, kinh doanh vàng trên địa bàn, NHNN Thanh Hóa đang triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm từng bước đưa hoạt động này đi vào nền nếp, góp phần ổn định thị trường. Theo đó, NHNN Thanh Hóa đã có công văn gửi các ngân hàng thương mại và các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, yêu cầu các đơn vị này thực hiện đúng các quy định về quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài; việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp. Đối với các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng như hoạt động ngoại hối không được phép, niêm yết giá bằng ngoại tệ, vàng hoặc xuất vàng lậu sẽ bị xử phạt với mức cao nhất lên tới 500 triệu đồng. Ngoài phạt tiền, đối với các đơn vị, cá nhân vi phạm sẽ bị tịch thu tang vật là số ngoại tệ, đồng VND hoặc vàng; tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đăng ký đại lý đổi ngoại tệ trong thời hạn 12 tháng khi vi phạm lần đầu và tước không thời hạn khi tái phạm đối với các đại lý đổi ngoại tệ. Hoạt động ngoại hối mà không được cấp có thẩm quyền cấp giấy phép hoặc giấy phép hoạt động ngoại hối đã hết thời hạn hoặc bị đình chỉ. Trong năm 2018, NHNN Thanh Hóa đã phối hợp với các ban, ngành chức năng như Công an tỉnh, Sở Công Thương, Quản lý thị trường tiến hành khảo sát, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ, các đại lý đổi ngoại tệ trên địa bàn của các ngân hàng trên thị trường tự do. Qua công tác thanh, kiểm tra, NHNN Thanh Hóa đã thu hồi giấy phép của 2 doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

Để tăng cường công tác quản lý sản xuất, kinh doanh vàng, ngoại tệ, các ngành như khoa học và công nghệ, NHNN Thanh Hóa, công thương... cần tăng cường phối hợp thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động mua, bán vàng nói chung, vàng miếng nói riêng và ngoại tệ của các đơn vị, cơ sở, doanh nghiệp, từ đó phát hiện và xử lý nghiêm những vi phạm về đo lường chất lượng vàng, tỷ giá ngoại tệ và các hành vi thao túng, lũng đoạn thị trường... nhằm từng bước chấn chỉnh và đưa hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng và ngoại tệ đi vào nền nếp. Cùng với đó, NHNN Thanh Hóa cũng cần có các giải pháp hỗ trợ thị trường, như: Tổ chức công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh về tỷ giá vàng, ngoại tệ trên thị trường; tình hình diễn biến thực tế thị trường vàng, ngoại tệ... góp phần bình ổn thị trường.