Sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường

Việc sử dụng nhiều phân bón, hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV) không chỉ dẫn tới nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn kéo theo không ít hệ lụy liên quan tới môi trường. Do đó, sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường đã và đang trở thành mối quan tâm của nhiều địa phương.

Sản xuất nông nghiệp an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP tại Công ty TNHH MTV Dịch vụ thương mại nông nghiệp công nghệ cao Thiên Trường 36, xã Đông Tiến (Đông Sơn).

Xác định nông nghiệp nói chung và trồng trọt nói riêng là ngành kinh tế quan trọng góp phần nâng cao thu nhập của người dân, trong những năm qua, người dân xã Vạn Thắng (Nông Cống) đã mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, đưa các giống cây trồng mới vào sản xuất, phát triển mạnh các loại cây rau màu như dưa chuột, rau cải, su hào, bắp cải... Trước kia việc sản xuất an toàn, bảo vệ môi trường chưa được người dân quan tâm đúng mức; tuy nhiên, từ sau khi triển khai thí điểm mô hình “Sản xuất và xây dựng thương hiệu rau an toàn theo quy trình VietGAP”, nhận thức của bà con nông dân trong xã dần thay đổi. Việc sử dụng thuốc BVTV, phân bón hóa học được giảm thiểu và thay thế dần bằng các loại phân hữu cơ và thuốc BVTV sinh học. Hiện, xã Vạn Thắng đã xây dựng được 1 vùng trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, với diện tích 6 ha. Việc áp dụng mô hình sản xuất rau an toàn mang lại hiệu quả thiết thực đối với bà con nông dân, vừa tạo ra các sản phẩm an toàn, nâng cao hiệu quả kinh tế vừa bảo vệ môi trường. Là một trong những hộ áp dụng quy trình này, ông Nguyễn Văn Ba ở thôn Ban Thọ, xã Vạn Thắng, cho biết: Canh tác, sản xuất rau màu theo quy trình VietGAP đã giúp nông dân giảm thiểu việc dùng phân bón, thuốc trừ sâu. Từ đó, tiết kiệm được chi phí đầu tư và bảo vệ sức khỏe, môi trường.

Những năm qua, trên địa bàn tỉnh đã phát triển được hàng trăm vùng sản xuất rau an toàn tập trung với tổng diện tích gần 3.000 ha. Tại hầu hết các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung của tỉnh đều được khuyến cáo để giảm thiểu tối đa việc sử dụng thuốc BVTV, không sử dụng các thuốc ngoài danh mục, đồng thời, hướng nông dân dần chuyển đổi sang phương thức canh tác, chăn nuôi hữu cơ, sinh học. Hoạt động sản xuất rau, quả an toàn hiện còn có sự tham gia đầu tư của nhiều đơn vị, HTX, doanh nghiệp, như: Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông, Công ty CP Xây dựng và Thương mại Phong Cách Mới, HTX rau an toàn Hoằng Hợp, Công ty TNHH MTV Dịch vụ thương mại nông nghiệp công nghệ cao Thiên Trường 36... Sự thành công của các mô hình, dự án cũng như sự đón nhận tích cực từ phía người tiêu dùng đối với rau, quả an toàn không chỉ góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân mà còn cho thấy việc gắn sản xuất nông nghiệp với bảo vệ môi trường là xu thế tất yếu cần triển khai.

Thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp cũng như đáp ứng nhu cầu thị trường, nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đang dần phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa. Điều này đã góp phần tích cực trong nâng cao đời sống cho nông dân, song, nó cũng tạo ra áp lực lớn trong công tác bảo vệ môi trường nếu như việc lạm dụng phân bón, thuốc BVTV và các chất kích thích sinh trưởng để tăng năng suất không được kiểm soát tốt. Cùng với việc triển khai các mô hình sản xuất rau, quả an toàn, giai đoạn 2015-2020, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với các địa phương tập trung tăng cường hướng dẫn nông dân thực hiện quy trình sử dụng thuốc BVTV một cách khoa học, giảm chi phí sản xuất, bảo vệ môi trường, tránh bạc màu đất, thông qua các chương trình, dự án như chương trình IMP, xây dựng nhiều mô hình chứa bao bì thuốc BVTV; hỗ trợ xây dựng nhiều công trình khí sinh học, triển khai dự án ứng dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi, thực hiện mô hình nhà lưới, chương trình cùng nông dân bảo vệ môi trường, mô hình sản xuất nông nghiệp theo quy trình VietGAP ngày càng được khuyến khích nông dân áp dụng... Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cũng tăng cường công tác tuyên truyền và hướng dẫn nông dân trong sản xuất nông nghiệp, áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm bảo vệ môi trường.

Với những giải pháp thiết thực, trong những năm qua, sản xuất nông nghiệp trong tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, thúc đẩy sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Bài và ảnh: Lương Khánh