Nông nghiệp – đòn bẩy tăng trưởng

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Cẩm Thủy nhiệm kỳ 2015-2020 đã xác định, phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững là một trong hai chương trình trọng tâm. Định hướng này là phù hợp với tiềm năng, lợi thế của địa phương; đồng thời, cho thấy tư duy và tầm nhìn phát triển của cấp ủy, chính quyền địa phương xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, thiết thực và tính khả thi cao.

Đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp.

Cẩm Thủy là địa phương có truyền thống sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, trong những năm cuối thế kỷ XX, đây từng là vựa ngô lớn không chỉ của Thanh Hoá mà còn của cả miền Bắc. Kinh nghiệm sản xuất nhiều đời cùng với điều kiện thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu... là cơ sở để địa phương xây dựng nông nghiệp trở thành ngành kinh tế chủ lực trong suốt nhiều thập kỷ. Trong vài năm trở lại đây, đặc biệt là từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TU, ngày 20-4-2015 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa, về tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020, định hướng đến năm 2025; Cẩm Thủy đã có nhiều cách làm phù hợp, theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.

Qua đó, đã hình thành nhiều vùng sản xuất tập trung các cây trồng chủ lực như lúa, ngô, cây ăn quả. Điển hình là vùng thâm canh lúa có diện tích 905 ha, chi phí sản xuất thấp, năng suất lúa được nâng cao từ 10-15%. Đồng thời, diện tích đất bãi ven sông được tích tụ và chuyển sang trồng mía (602 ha), ngô (trên 327,8 ha), mang lại thu nhập từ 80-100 triệu/ha/năm. Diện tích đất đồi bãi bằng chuyển sang trồng các cây hiệu quả kinh tế cao (củ đậu, sắn dây, củ từ, gai xanh, rau màu), mang lại thu nhập từ 80-150 triệu/ha/năm. Bên cạnh đó, một số loại cây ăn quả hiệu quả kinh tế cao cũng được phát triển mạnh và tập trung ở một số xã như Phúc Do, Cẩm Tú, Cẩm Tâm. Trong đó, diện tích cây có múi (cam, bưởi, quýt) là 145 ha; cây nhãn, vải là 300 ha; cây dứa là 74 ha. Đặc biệt, đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất quy mô và hiệu quả, như mô hình liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm (ngô, ớt xuất khẩu, khoai tây, bí xanh); mô hình lúa - cá kết hợp trồng cây ăn quả; mô hình trồng cây gai xanh; mô hình cấy lúa theo hàng rộng, hàng hẹp (SRRI); mô hình trang trại nuôi ong mật Đô Yên...

Trong quá trình tái cơ cấu nông nghiệp, huyện Cẩm Thủy đã chú trọng đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Đến nay, trên địa bàn đã có 71 máy cấy, 17 máy gặt đập liên hợp, 119 máy cày công suất lớn và vừa, trên 1.000 máy cày công suất nhỏ, 320 máy vò lúa, ngô... Cùng với đó, hiệu quả hoạt động của các HTX dịch vụ nông nghiệp cũng có sự chuyển biến đáng kể. Toàn huyện có 18/18 HTX đã chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX 2012, thu hút trên 1.800 xã viên tham gia và giải quyết việc làm cho gần 500 lao động. Đặc biệt, để thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu nông thôn, những năm qua, chính quyền địa phương đã tích cực tìm kiếm, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư, liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm nông nghiệp. Hiện trên địa bàn đã có nhiều doanh nghiệp đang hoạt động tương đối tích cực, như Công ty TNHH Xuất nhập khẩu An Phước, Công ty Chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty TH True milk, Công ty Nghệ Việt và một số công ty liên kết bao tiêu ớt, rau màu khác.

Có thể nói, cùng với quá trình nông nghiệp đang chuyển mạnh sang sản xuất hàng hoá, với năng suất, chất lượng, giá trị sản xuất đạt cao/đơn vị diện tích; thì diện mạo nông thôn - gắn với những thành quả bước đầu của công cuộc xây dựng nông thôn mới - cũng có nhiều đổi thay tích cực. Tính đến tháng cuối năm 2019, huyện có 9/19 xã đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 47,37% và gấp 2 lần mục tiêu nghị quyết); 57 thôn đạt chuẩn nông thôn mới (bằng 38,15%) và 1 thôn nông thôn mới kiểu mẫu; số tiêu chí bình quân đạt 15,8 tiêu chí/xã. Qua đó, cơ sở hạ tầng nông thôn tiếp tục được đầu tư xây dựng đồng bộ. Người nông dân đã từng bước có sự thay đổi về tư duy, tập quán canh tác và sinh hoạt. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới, phát triển sâu rộng.

Đặc biệt, trong giai đoạn 2012-2020, Nhân dân đã tự nguyện hiến 41,49 ha đất các loại để xây dựng cơ sở hạ tầng; đóng góp trên 1.206 tỷ đồng (chiếm 56,8% tổng nguồn vốn huy động) để thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Đặc biệt, hàng năm, qua các buổi giám sát, tổ chức lấy ý kiến người dân trên địa bàn xã, thôn đạt chuẩn nông thôn mới (bằng hình thức bỏ phiếu kín hoặc biểu quyết tại hội nghị), cho thấy: Tỷ lệ hài lòng của người dân đối với nông thôn mới đạt trên 90%. Đời sống vật chất và tinh thần được cải thiện và ngày càng nâng cao. Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, từ 13,9% năm 2015 xuống còn 2,71% năm 2019; thu nhập bình quân đầu người đạt 32,9 triệu đồng/người. Các chính sách an sinh xã hội, chính sách đối với người có công được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 91,7%, vượt kế hoạch đề ra...

Có thể khẳng định, các cơ chế, chính sách nhằm phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Cẩm Thủy những năm qua, đã đạt được nhiều thành quả tích cực. Quy mô giá trị sản xuất lĩnh vực nông nghiệp năm 2020 ước đạt 2.066 tỷ đồng; sản lượng lương thực bình quân hằng năm đạt 60.174 tấn; giá trị sản phẩm/ha đất trồng trọt, thủy sản đến năm 2020 ước đạt 80 triệu đồng... Qua đó, từng bước tạo được sự chuyển biến rõ nét cả trong nhận thức, trách nhiệm và hành động của các cấp, các ngành về vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đồng thời, góp phần tạo dựng diện mạo nông thôn mới cả về lượng và chất; cũng như khơi dậy tinh thần làm chủ của Nhân dân.

Bài và ảnh: Lê Dung