Liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm lúa nếp cái hoa vàng

Nếp cái hoa vàng là giống lúa năng suất cao, chất lượng gạo ngon và được người tiêu dùng ưa chuộng, phù hợp với điều kiện canh tác của xã Hà Long (Hà Trung), nên từ lâu cây lúa này đã trở thành đặc sản của vùng đất chiêm trũng này.

Thế nhưng, với sự du nhập của nhiều giống lúa lai, người dân ở xã đã ngày càng chuyển dần diện tích trồng lúa nếp cái hoa vàng sang các loại giống lúa mới. Vì vậy, để bảo tồn và duy trì đặc sản của quê hương, năm 2010, UBND xã Hà Long đã phối hợp với Công ty CP Thương mại Sao Khuê để khôi phục lại giống lúa này tại thôn Gia Miêu, với diện tích 2,85 ha. Sau khi thu hoạch, qua đánh giá cho thấy sản phẩm đạt năng suất, chất lượng cao, nên được công ty bao tiêu toàn bộ. Từ dấu mốc ban đầu này, UBND xã Hà Long tiếp tục phối hợp với công ty để liên kết sản xuất, nhân rộng diện tích trồng lúa nếp cái hoa vàng. Sau nhiều năm tuyên truyền, vận động bà con nông dân chuyển đổi những diện tích trồng lúa thông thường sang trồng giống lúa nếp cái hoa vàng, giống Quý Hương, đến nay, toàn xã Hà Long đã mở rộng diện tích trồng lúa nếp cái hoa vàng ra 12 thôn trong xã, với tổng diện tích đạt 140 ha/vụ.

Về hiệu quả kinh tế của việc liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm nếp cái hoa vàng, ông Nguyễn Văn Xuân, thôn Đồng Hậu, xã Hà Long, cho biết: Gia đình ông có 8 sào đất trồng lúa. Trước đây, toàn bộ diện tích này đều trồng các loại giống lúa lai, năng suất tuy có cao, song do giá bán thấp, lại không được doanh nghiệp bao tiêu, nên hiệu quả kinh tế thấp. Từ năm 2016, được UBND xã vận động, gia đình ông đã chuyển toàn bộ diện tích này sang trồng lúa nếp cái hoa vàng và được doanh nghiệp cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm.

Đánh giá về hiệu quả của việc liên kết sản xuất lúa nếp cái hoa vàng, ông Nguyễn Hữu Thành, Chủ tịch UBND xã Hà Long cho biết: Thực hiện mô hình liên kết sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao không những giúp nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích mà còn nâng cao trình độ sản xuất cho bà con nông dân trong xã. Hiện nay, năng suất trung bình của 1 ha lúa nếp cái hoa vàng Quý Hương của xã đạt khoảng 40 tạ/ha, doanh thu đạt 64 triệu đồng/ha, trừ chi phí lãi đạt khoảng 45 đến 50 triệu đồng/ha, gấp 2 đến 3 lần so với loại lúa tẻ mà các hộ dân đang trồng. Chính vì hiệu quả kinh tế vượt trội, nên xã đang định hướng cho người dân tiếp tục mở rộng diện tích theo hướng sản xuất tập trung, nhằm phát triển bền vững loại lúa đặc sản này.

Được biết, toàn bộ diện tích nếp cái hoa vàng của xã Hà Long đang được Công ty CP Thương mại Sao Khuê bao tiêu, ông Đỗ Thế Anh, phó giám đốc công ty, cho biết: Để bảo đảm lợi ích cho nông dân cũng như công ty trong quá trình thực hiện liên kết, công ty đã xây dựng mô hình liên kết sản xuất lúa nếp cái hoa vàng Quý Hương với HTX dịch vụ nông nghiệp xã Hà Long theo phương thức ký hợp đồng sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Đồng thời, chuyển giao khoa học công nghệ và cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm ngay sau khi thu hoạch với giá quy định trong hợp đồng là 16.000 đồng/kg, hiện giá này đang cao hơn giá thị trường từ 5 đến 10%. Ngoài ra, hằng năm doanh nghiệp phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mở lớp tập huấn và bồi dưỡng kỹ thuật trồng, phòng tránh dịch bệnh cho giống lúa nếp cái hoa vàng Quý Hương cho bà con nông dân xã Hà Long, nhờ đó trình độ canh tác của lao động ngày càng được nâng cao. Hiện sản lượng nếp cái hoa vàng của xã Hà Long mà công ty đang thu mua không đủ số lượng để cung cấp cho thị trường, do vậy công ty đang đề nghị với HTX tiếp tục vận động bà con nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ưu tiên phát triển giống lúa nếp cái hoa vàng Quý Hương để mở rộng diện tích liên kết và định hướng cho người dân sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGap để nâng cao giá trị sản phẩm.