Khó khăn trong cấp giấy chứng nhận cho các trang trại đạt tiêu chí

Trang trại trồng trọt đạt tiêu chí theo Thông tư 27 tại xã Thọ Diên (Thọ Xuân).

Những năm qua, việc phát triển kinh tế trang trại đã góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tạo ra những vùng sản xuất hàng hóa tập trung, nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ trang trại tiếp cận với những chính sách ưu đãi, từ đó phát triển quy mô sản xuất, đầu tư công nghệ hiện đại, tăng hiệu quả kinh tế của trang trại, năm 2011, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư 27/2011/TT-BNNPTNT quy định về tiêu chí và thủ tục cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại (GCNKTTT).

Thông tư 27 quy định khá cụ thể về các tiêu chí, thủ tục để được cấp hoặc thu hồi GCNKTTT, quyền và nghĩa vụ của chủ trang trại khi được cấp GCNKTTT. Theo đó, để được cấp GCNKTTT, trang trại phải bảo đảm 2 yếu tố về diện tích và giá trị sản lượng hàng hóa. Trong đó, đối với cơ sở trồng trọt, nuôi trồng thủy sản, sản xuất tổng hợp phải đạt diện tích trên mức hạn điền tối thiểu là 2,1 ha; giá trị sản lượng hàng hóa đạt 700 triệu đồng/năm. Đối với cơ sở chăn nuôi phải đạt giá trị sản lượng hàng hóa từ 1 tỷ đồng/năm trở lên. Đối với cơ sở sản xuất lâm nghiệp phải có diện tích tối thiểu 31 ha và giá trị sản lượng hàng hóa bình quân đạt 500 triệu đồng/năm trở lên. Cũng theo thông tư này, khi được cấp GCNKTTT chủ trang trại sẽ được hưởng các chính sách khuyến khích hỗ trợ phát triển và có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo quy định hiện hành.

Bám vào quy định tại Nghị định 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn, thì việc cấp GCNKTTT theo Thông tư 27 có ý nghĩa quan trọng đối với các chủ trang trại trong việc tiếp cận các nguồn vốn vay để duy trì và mở rộng quy mô sản xuất. Bởi, nếu chủ trang trại có GCNKTTT khi đến vay vốn tại ngân hàng sẽ được xem xét cho vay không cần thế chấp tài sản với hạn mức cho vay tối đa. Bên cạnh đó, khi được cấp GCNKTTT, chủ trang trại còn được hưởng nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, lao động, giống, khoa học kỹ thuật, điện 3 pha... Nhận thức được điều đó, nên ngay từ khi Thông tư 27 có hiệu lực, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề nghị và phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh thực hiện các giải pháp cấp GCNKTTT. Theo đó, các địa phương đã tuyên truyền để người dân thấy được quyền và lợi ích khi được cấp GCNKTTT; đồng thời, hướng dẫn các chủ trang trại về giấy tờ, thủ tục xin cấp GCNKTTT, trên cơ sở đó tiến hành thẩm định để cấp GCNKTTT cho các trang trại đủ tiêu chí.

Mặc dù đã tập trung thực hiện các giải pháp nhưng đến nay, việc cấp GCNKTTT theo Thông tư 27 tại nhiều địa phương vẫn còn hạn chế, chưa đạt được kết quả như mong muốn, do gặp phải nhiều khó khăn, bất cập. Điển hình như tại huyện Nông Cống, việc cấp GCNKTTT theo Thông tư 27 đã được huyện triển khai thực hiện gần 6 năm nay, tuy nhiên số lượng trang trại đạt tiêu chí được cấp GCNKTTT còn khá hạn chế. Hiện, trên địa bàn huyện mới cấp GCNKTTT được cho 38/80 trang trại đạt tiêu chí, chiếm 47,5%, còn lại 42 trang trại đến nay vẫn chưa được cấp GCNKTTT.

Lý giải về nguyên nhân chính khiến nhiều trang trại đạt tiêu chí không được cấp GCNKTTT, ông Đồng Minh Quân, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Nông Cống, cho biết: Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ nhận thức của các chủ trang trại. Nhiều chủ trang trại chưa thấy rõ được quyền lợi của việc cấp GCNKTTT, nên chưa tích cực làm hồ sơ để được cấp GCNKTTT và do vướng mắc một số nội dung theo quy định. Cụ thể như, theo quy định, muốn được cấp GCNKTTT, tiêu chí bắt buộc là trang trại đó phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng thuê đất lâu năm đối với huyện. Song, nhiều trang trại đến nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc chưa có hợp đồng thuê đất do được xây dựng trên đất công ích, đất khoán thầu của các xã, trong khi nhiều chủ trang trại lại không muốn nộp tiền thuê đất một lần cho huyện để làm hợp đồng thuê đất, nên huyện không thể tiến hành cấp GCNKTTT cho những trang trại này.

Ở huyện Thọ Xuân, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp GCNKTTT, huyện đã thành lập hẳn một hội đồng thẩm định các trang trại đạt tiêu chí; đẩy mạnh tuyên truyền về những lợi ích của việc được cấp GCNKTTT. Thế nhưng hiện trên địa bàn huyện vẫn còn 17 trang trại đạt và vượt tiêu chí, nhưng huyện chưa thể tiến hành cấp GCNKTTT. Do hầu hết các trang trại này đều được xây dựng trên diện tích đất công ích của các xã với hình thức đấu thầu, thuê đất ngắn hạn, không có hợp đồng thuê đất với huyện, nên không đủ điều kiện, cơ sở để được cấp GCNKTTT. Ngoài ra, còn xảy ra tình trạng một số trang trại trên địa bàn huyện đã được cấp GCNKTTT từ nhiều năm trước, hiện đã đến thời gian cấp đổi lại, nhưng các chủ trang trại lại khá thờ ơ với việc cấp đổi để có được GCNKTTT mới. Bởi, họ cho rằng, GCNKTTT thực tế không phát huy được hiệu quả trong việc vay vốn.

Những khó khăn, vướng mắc trong việc cấp GCNKTTT nói trên hiện đang xảy ra ở hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh. Theo số liệu của Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, tính đến tháng 10-2019, toàn tỉnh mới có 405/958 trang trại đạt tiêu chí được cấp GCNKTTT, chỉ chiếm 42,2% tổng số trang trại đạt tiêu chí hiện có trên địa bàn tỉnh. Cũng theo đánh giá của Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, sở dĩ số trang trại đạt tiêu chí được cấp GCNKTTT chiếm tỷ lệ thấp là do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là việc triển khai cấp GCNKTTT ở nhiều địa phương còn chưa thực sự quyết liệt, còn khó khăn vướng mắc trong khâu thành lập hội đồng thẩm định và hoàn chỉnh hồ sơ; việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho các chủ trang trại về quyền và lợi ích khi được cấp GCNKTTT còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, ở nhiều địa phương, GCNKTTT không mang lại lợi ích thiết thực trong giao dịch, nhất là tại các tổ chức tín dụng, khiến các chủ trang trại không mặn mà làm hồ sơ xin cấp. Theo quy định, muốn được cấp GCNKTTT, tiêu chí bắt buộc là phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng thuê đất, song hiện vẫn còn nhiều hộ trang trại chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc chưa có hợp đồng thuê đất.

Hương Thơm