Huyện Hậu Lộc: Gắn phát triển sản xuất, nâng cao đời sống người dân với xây dựng nông thôn mới

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XDNTM), cấp ủy, chính quyền huyện Hậu Lộc đã thành lập ban chỉ đạo từ huyện đến các xã và triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, huy động mọi nguồn lực phục vụ XDNTM. Do làm tốt công tác tuyên truyền, cán bộ và nhân dân trên địa bàn nhận thức rõ cơ chế vận hành của chương trình XDNTM là “dân làm, dân hưởng thụ, lấy sức dân để lo cho dân”.

Khu đồng sản xuất rau sạch hàng hóa tại xã Phú Lộc cho hiệu quả kinh tế cao.

Các cấp ủy đảng, chính quyền đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn chỉ đạo và hỗ trợ triển khai thực hiện. Tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước tại một số địa phương đã cơ bản được khắc phục. Trong quá trình thực hiện, ban chỉ đạo XDNTM huyện luôn sâu sát cơ sở, nắm chắc tình hình, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, động viên các xã chủ động khắc phục khó khăn, huy động mọi nguồn lực XDNTM. Tổ chức cho cán bộ các thôn, xã trong huyện tham quan học tập các điển hình cách làm hay, sáng tạo trong và ngoài tỉnh. Cùng với cơ chế hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh, HĐND huyện Hậu Lộc đã ban hành cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho các xã khắc phục khó khăn, thực hiện có hiệu quả chương trình XDNTM.

Trong XDNTM, việc phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân luôn được huyện Hậu Lộc xác định là nhiệm vụ trọng tâm, góp phần tích cực xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn. Nổi bật, trong giai đoạn 2011-2019, huyện đã chú trọng áp dụng khoa học công nghệ và cơ giới hóa trong nông nghiệp. Hiện tại toàn huyện có 737 máy làm đất các loại, 115 máy gặt đập liên hợp, 34 máy gieo hạt và máy cấy,... đang phát huy hiệu quả trong sản xuất. Chuyển dịch cơ cấu cây trồng đúng hướng, huyện đã chọn được bộ giống có năng suất, chất lượng, cây lúa liên tục 10 năm được mùa. Hình thành nhiều mô hình phát triển sản xuất theo hướng kinh tế hàng hóa có hiệu quả, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Vùng rau an toàn đã được hình thành tại các xã như Phú Lộc, Liên Lộc, Thịnh Lộc, Quang Lộc... Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng đã mở rộng diện tích cây có giá trị kinh tế cao như ớt xuất khẩu, ngô ngọt, dưa các loại, khoai tây, cải bó xôi... với diện tích 1.161 ha, tăng gấp 6,2 lần so với năm 2011. Đã phát triển được các chuỗi liên kết khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ cho giá trị kinh tế cao. Điển hình như chuỗi liên kết sản xuất ớt xuất khẩu, chuỗi liên kết sản xuất cây ngô ngọt, chuỗi liên kết sản xuất rau cải bó xôi, chuỗi liên kết sản xuất cây khoai tây... Giá trị các loại cây trồng theo chuỗi liên kết sản xuất đạt bình quân 180 triệu đồng/ha/vụ, cao hơn so với các loại cây trồng không có chuỗi liên kết sản xuất từ 40-50 triệu đồng/ha/vụ thu hoạch. Tính cả năm, bình quân đạt giá trị từ 300 đến 500 triệu đồng/ha. Cá biệt có diện tích đất màu cơ cấu 4 vụ/năm cho thu nhập từ 800 đến 900 triệu đồng/ha.

Huyện Hậu Lộc tập trung chỉ đạo tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng giảm dần diện tích lúa kém hiệu quả sang các mô hình sản xuất có giá trị kinh tế cao. Nhiều hộ dân trên địa bàn huyện đã chủ động thay đổi thói quen sản xuất manh mún, mạnh dạn đầu tư xây dựng các mô hình phát triển kinh tế trang trại, sản xuất hàng hóa chất lượng cao, quy mô lớn gắn với bảo vệ môi trường bền vững. Trong năm 2018 và 9 tháng năm 2019, toàn huyện đã chuyển đổi được 967,8 ha đất lúa và muối kém hiệu quả sang cây trồng hàng hóa, trang trại, mô hình cá-lúa, nuôi trồng thủy sản. Điển hình như xã Hòa Lộc đã chuyển hơn 100 ha, Phú Lộc chuyển 130,7 ha. Nhìn chung, các mô hình sau khi chuyển đổi đều cho hiệu quả kinh tế cao hơn khoảng 10 lần so với trồng lúa.

Đến nay, toàn huyện có tổng số 105 trang trại đạt tiêu chí theo Thông tư số 27/2011/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tăng hơn 2,5 lần so với năm 2011. Tổng doanh thu bình quân hàng năm của mô hình này ước đạt từ 200 triệu đến 2 tỷ đồng/hộ, trừ chi phí hàng tháng mỗi trang trại thu được khoảng 15 triệu đến 150 triệu đồng. Đặc biệt đã hình thành 76 chuỗi liên kết sản xuất bao tiêu sản phẩm, sản xuất an toàn, không xảy ra dịch bệnh, đem lại hiệu quả kinh tế bền vững. Ngoài ra, có 267 trang trại có quy mô vừa và nhỏ, tổng thu nhập bình quân hàng năm ước đạt từ 80 triệu đồng đến 200 triệu đồng/hộ. Kinh tế trang trại phát triển theo hướng hiệu quả, bền vững đã tạo đà thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nông nghiệp nói chung và XDNTM nói riêng.

Nhờ gắn phát triển sản xuất, nâng cao đời sống người dân với XDNTM đã góp phần thúc đẩy xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn. Năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện còn 3,98% (giảm 11,02% so với năm 2011). Thu nhập bình quân đầu người đạt 41,2 triệu đồng/người/năm, tăng 3,1 lần so với năm 2011.

Trong giai đoạn từ 2011 đến tháng 9-2019, tổng nguồn vốn huy động phục vụ XDNTM là 7.875 tỷ đồng, trong đó vốn huy động từ người dân và cộng đồng 4.333 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 1.215 tỷ đồng, vốn ngân sách Trung ương, tỉnh 154 tỷ đồng, vốn lồng ghép với các chương trình 1.758 tỷ đồng, còn lại là vốn vay tín dụng, vốn doanh nghiệp. Nhiều công trình trọng điểm về giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế... đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Cùng với đó, nhân dân đã huy động đóng góp xây mới và nâng cấp nhiều tuyến đường giao thông nông thôn, đường giao thông nội đồng và các công trình khác như: Nhà văn hóa, khu thể thao thôn, đình làng, cổng làng... góp phần phục vụ sản xuất và nâng cao đời sống của nhân dân. Cùng với các công trình cơ sở hạ tầng, phúc lợi khang trang, hiện đại, những ngôi nhà, khuôn viên, tường rào của dân được xây mới, chỉnh trang sạch đẹp, góp phần cho NTM văn minh, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nơi đây đã được cải thiện rõ nét. Đến tháng 7-2019, toàn huyện đã hoàn thành 421 tiêu chí, bình quân mỗi xã đạt 16,84 tiêu chí, tăng 11,08 tiêu chí so với năm 2011. Toàn huyện có 11 xã về đích NTM, chiếm 44% tổng số xã. Lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và bảo vệ môi trường... đã được huyện quan tâm đầu tư. Hệ thống chính trị cơ sở được củng cố và tăng cường, tình hình an ninh trật tự xã hội nông thôn cơ bản ổn định.

Tuy nhiên, thực tế quá trình XDNTM trên địa bàn huyện cũng gặp nhiều khó khăn, đó là nguồn kinh phí hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh cho các xã không phải là xã điểm còn hạn chế. Nhiều xã chỉ tập trung vào đầu tư xây dựng cơ bản, chưa quan tâm nhiều đến phát triển sản xuất, xây dựng mô hình còn thiếu tính bền vững...

Để thực hiện mục tiêu XDNTM có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; giàu bản sắc văn hóa dân tộc; bảo đảm môi trường xanh – sạch - đẹp; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần người dân được nâng cao, phấn đấu đến năm 2020 có 19/25 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 3 xã đạt NTM nâng cao, 1 xã đạt NTM kiểu mẫu, huyện Hậu Lộc đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ XDNTM. Trước mắt, Ban Chỉ đạo Chương trình Phát triển nông nghiệp và XDNTM Hậu Lộc triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, cụ thể để thực hiện mục tiêu từ nay đến tháng 12-2019, 6 xã gồm: Đa Lộc, Tuy Lộc, Thịnh Lộc, Xuân Lộc, Thành Lộc và Lộc Sơn, đạt chuẩn NTM.

Bài và ảnh: Thùy Dương