Huy động tiền gửi tiết kiệm chính sách gặp khó

NHCSXH Thường Xuân huy động tiết kiệm tại xã Yên Nhân.

Cùng với nguồn vốn phân bổ từ Trung ương, thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa (NHCSXH Thanh Hóa) đã không ngừng đẩy mạnh huy động vốn bổ sung, tạo thêm cơ hội cho hộ nghèo, gia đình chính sách tiếp cận vốn vay ưu đãi.

Tuy nhiên, nguồn vốn hoạt động hiện nay của hệ thống chủ yếu là vốn cấp của Chính phủ nên một số chương trình tín dụng ưu đãi của NHCSXH rơi vào tình trạng “cung chưa đủ cầu”.

Huy động tiền gửi tiết kiệm dân cư các xã, phường, thị trấn đã và đang được NHCSXH tích cực triển khai trên toàn hệ thống. Ngoài việc đẩy mạnh huy động tiền gửi của các tổ chức và cá nhân trên địa bàn, NHCSXH Thanh Hóa còn huy động những món tiền tiết kiệm dân cư nhỏ lẻ tại các điểm giao dịch xã, phường, tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV).

Chị Nguyễn Thị Giang - Giám đốc NHCSXH huyện Nông Cống, cho biết: Với phương châm “tích tiểu thành đại”, hướng đến đối tượng khách hàng thu nhập thấp, hộ nghèo, hộ cận nghèo... nên chỉ từ 500 ngàn đồng, khách hàng đã có thể mở sổ tiết kiệm tại bất kỳ điểm giao dịch nào của hệ thống mà không cần phải đi xa. Món tiền gửi tuy nhỏ nhưng được trân trọng, mang lại lợi ích cho người biết tích lũy. Đi đôi với việc huy động thêm nguồn vốn tự có trong nhân dân, NHCSXH hướng cho khách hàng duy trì thói quen tích lũy, tiết kiệm và sinh lời từ món tiền nhỏ, góp phần mang lại lợi ích kép cho cả đôi bên khi ngân hàng có thêm nguồn huy động, còn khách hàng có tiền tiết kiệm dự phòng rủi ro. Đây là hình thức huy động hết sức cần thiết vì có thể tận dụng được mạng lưới rộng khắp của các điểm giao dịch và đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ của NHCSXH; đồng thời, có ý nghĩa phổ cập dịch vụ tài chính đến những vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh đó, hiện nay, NHCSXH còn duy trì hình thức huy động gửi tiền tiết kiệm qua tổ TK&VV, giúp người dân, nhất là người nghèo và các đối tượng chính sách nâng cao ý thức tiết kiệm, có điều kiện tích góp để trả nợ, giảm gánh nặng khi đến thời hạn hoàn trả vốn vay. Trên nền khách hàng sẵn có và mạng lưới giao dịch “phủ sóng” toàn tỉnh, mỗi xã, phường có 1 điểm giao dịch, khách hàng giao dịch với NHCSXH đều được mở tài khoản và mọi giao dịch chuyển tiền, rút tiền trong hệ thống đều không phải chịu phí. Hiện nay về cơ bản khách hàng có dư nợ với ngân hàng đang gửi tiết kiệm qua mạng lưới 8.209 tổ TK&VV; 100% điểm giao dịch tại các xã, phường đã phát sinh nghiệp vụ gửi tiền tiết kiệm. Đây là kết quả phản ánh sự nỗ lực của ngân hàng trong việc khơi thông nguồn lực tại chỗ.

Có thể thấy, để chủ động nguồn vốn hoạt động, NHCSXH Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp thực hiện dưới nhiều hình thức... Tuy nhiên, việc mở rộng đối tượng huy động vốn của NHCSXH vẫn chưa cao, chưa có sức hút với cộng đồng dân cư. Dù được Chính phủ bảo đảm khả năng chi trả lãi suất huy động ngang bằng với lãi suất thời hạn gửi tương ứng của các ngân hàng thương mại trên địa bàn nhưng khách hàng gửi tiền vẫn không mấy mặn mà với NHCSXH. Theo thống kê, tính đến 26-2, tổng nguồn vốn của NHCSXH hiện có gần 8.779 tỷ đồng, trong đó vốn của Trung ương cấp hơn 6.035,6 tỷ đồng, vốn từ ngân sách tỉnh 247 tỷ đồng; vốn ngân hàng huy động 2.528,7 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn của ngân hàng. Nguyên nhân khiến NHCSXH thực hiện huy động vốn khó khăn hơn so với các ngân hàng thương mại khác trên địa bàn là do người dân từ trước đến nay đã quen việc tham gia gửi tiền tiết kiệm tại các ngân hàng thương mại và luôn cho rằng NHCSXH cho vay với lãi suất thấp như vậy thì tiền gửi cũng sẽ phải chịu lãi suất thấp hơn ngân hàng thương mại. Mặt khác, các ngân hàng thương mại thường có các hình thức khuyến mãi định kỳ hoặc đột xuất; một số tổ chức tín dụng (quỹ tín dụng nhân dân cơ sở) được Nhà nước cho phép huy động tiền gửi tiết kiệm với mức lãi suất cao hơn bình quân chung của hệ thống ngân hàng. Điều này đã gây khó khăn cho công tác huy động tiền gửi tiết kiệm dân cư của NHCSXH. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể chưa thực sự quan tâm, chưa truyền tải hết ý nghĩa nhân văn của nguồn vốn tín dụng chính sách trong việc giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội đối với công cuộc xóa đói, giảm nghèo, xóa nhà tạm, giải quyết việc làm, vệ sinh môi trường, xây dựng nông thôn mới... tới mọi người dân.

Một khó khăn nữa trong công tác huy động vốn khu vực dân cư của NHCSXH gặp khó khăn là do, việc huy động vốn qua các tổ TK&VV hiện cũng chưa theo một quy định chung nào. Các tổ TK&VV chủ yếu là tự bàn bạc, tự thống nhất cách thực hiện. Có tổ thực hiện tiết kiệm 20 nghìn đồng/tổ viên/tháng; có tổ 30 nghìn đồng/tổ viên/tháng, nhưng có tổ viên lại gửi 50 đến 100 nghìn đồng/tháng, hoặc có tổ viên vài tháng không gửi tiết kiệm đồng nào. Chính vì việc tổ chức thực hiện không nhất quán nên kết quả huy động từ các tổ là rất khác nhau.

Việc tổ chức huy động tiền gửi tiết kiệm của các tổ viên định kỳ hàng tháng chưa khoa học, dẫn đến nguồn huy động qua các tổ TK&VV chưa thực sự hiệu quả. Bởi vậy, để có thể góp “tiểu” thành “đại” từ những nguồn vốn nhỏ lẻ, cũng như huy động được nguồn lực từ các tổ chức kinh tế và cá nhân nhằm từng bước đáp ứng nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác, hệ thống NHCSXH trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền, tăng cường tiếp cận với mọi tầng lớp nhân dân để cộng đồng thấy được giá trị nhân văn của nguồn vốn tín dụng chính sách, cùng chung tay giải quyết các vấn đề xã hội, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Lương Khánh