Hiệu quả bước đầu về xây dựng cánh đồng mẫu lớn tại huyện Nga Sơn

Từ đầu năm 2016, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Nga Sơn đã ban hành Nghị quyết số 03 về nâng cao hiệu quả sản xuất ngành nông nghiệp trên địa bàn toàn huyện giai đoạn 2016 - 2020. Cùng với đó, Đề án xây dựng cánh đồng mẫu lớn giai đoạn 2016 - 2020 cũng được triển khai, góp phần phát triển các mô hình sản xuất quy mô lớn.

Vùng chuyên canh dưa hấu tập trung ở Nga Trung đạt giá trị kinh tế hàng trăm triệu đồng/ha/năm.

Việc thực hiện các mô hình cánh đồng mẫu lớn được triển khai ở các xã vùng biển và đồng màu của huyện. Theo đó, với các vùng trồng lúa, diện tích tối thiểu phải đạt 30 ha, canh tác theo phương pháp “4 cùng”: Cùng giống, cùng thời vụ, cùng biện pháp chăm sóc, cùng được liên kết tiêu thụ trên cơ sở liền vùng, liền thửa. Vùng cây màu phải đạt diện tích tối thiểu 15 ha cho mỗi cánh đồng. Vào đầu mỗi vụ, UBND các xã phải chủ động đấu mối với huyện, trên cơ sở căn cứ tình hình thực tế, huyện giao các chỉ tiêu liên quan cho xã thực hiện, đến cuối vụ xã có trách nhiệm làm tờ trình nghiệm thu. Điển hình trong xây dựng cánh đồng mẫu lớn đối với cây rau màu chính là mô hình trồng khoai tây tập trung tại các xã: Nga Trung, Nga Trường, Nga An, Nga Thành, Nga Yên. Riêng xã Nga Thành đã hình thành vùng chuyên canh khoai tây rộng tới 60 ha. Tại các mô hình cánh đồng mẫu lớn trồng khoai tây này, phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện giữ vai trò trung gian để đấu mối liên kết với Trung tâm Sinh học của Học viện Nông nghiệp Việt Nam cùng hợp tác triển khai, cung ứng giống, hướng dẫn kỹ thuật và đồng hành cùng nông dân trong suốt quá trình canh tác. Đồng thời, đấu mối để nông dân liên kết với Công ty Orion Việt Nam trong khâu bao tiêu đầu ra cho khoai tây. Đến vụ xuân 2017 - 2018 vừa qua, tổng diện tích khoai tây được sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu lớn, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm trên địa bàn đã đạt 250 ha.

Các loại cây trồng khác như su hào, bắp cải và nhiều loại rau màu cũng được đưa vào canh tác ở các cánh đồng mẫu lớn - tùy từng thời vụ hợp lý với từng loại cây, mở ra hướng sản xuất hàng hóa quy mô ngày càng lớn. Riêng cây dưa hấu, đã khẳng định là cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất trong các cây trồng được canh tác trong mô hình cánh đồng mẫu lớn. Tại xã Nga Trung - được coi là “thủ phủ dưa hấu” của huyện Nga Sơn, nhiều mô hình chuyên canh dưa có thu nhập gần 1 tỷ đồng/ha/năm, người trồng dưa ngày càng khá giả. Toàn vùng dưa Nga Sơn đã có hợp đồng liên kết sản xuất với 2 doanh nghiệp đến từ tỉnh Hải Dương nên hằng năm, người trồng dưa được cấp giống, các loại phân bón và bao tiêu sản phẩm. Sản phẩm dưa hấu của huyện trong những năm gần đây luôn trong tình trạng “cháy hàng”.

Thông tin từ Huyện ủy Nga Sơn, đến thời điểm hiện tại, đã có 8/26 xã, thị trấn trên địa bàn huyện triển khai thực hiện đề án xây dựng cánh đồng mẫu lớn, với diện tích bình quân thực hiện tại mỗi xã 200 ha. Tại tất cả các mô hình lúa và cây màu hàng hóa theo cánh đồng mẫu lớn, năng suất bình quân hằng năm đều tăng từ 15 đến 22% so với sản xuất đại trà tại cùng địa phương. Qua đánh giá thực tế, cùng một loại giống, được áp dụng phương pháp “4 cùng” nên quá trình tổ chức sản xuất thuận lợi, giảm được chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận. Các mô hình cánh đồng mẫu lớn đã nhanh chóng có được sự đồng tình ủng hộ của người dân ngay sau khi triển khai. Từ đó, nông dân tham gia vào mô hình cánh đồng mẫu lớn đều nhiệt tình tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, áp dụng tiến bộ khoa học và các quy trình sản xuất mới vào sản xuất. Đơn cử như việc trồng dưa hấu, trước kia để ong bướm thụ phấn tự nhiên, số hạt phấn không đều trên đầu nhụy nên quả dưa phát triển thiếu đồng đều. Mặt khác, việc trồng dưa hấu trước đây, người dân thường để tất cả các hoa đậu quả, mỗi cây có khi gần 10 quả nên khi lớn, quả bé, năng suất không cao. Nay được tập huấn quy trình canh tác mới, việc thụ phấn nhân tạo được chú trọng. Mặt khác, trên mỗi thân dưa, chỉ để từ 1 đến 2 quả nên trái dưa to hơn, có thể đạt 3 - 4 kg mỗi quả, như vậy, số lượng quả giảm song tăng về năng suất, chất lượng, do đó giá trị kinh tế cao hơn nhiều so với trước kia.

Những thành công ban đầu trong xây dựng cánh đồng mẫu lớn đã kéo theo sự phát triển chung của ngành nông nghiệp ở Nga Sơn. Đến nay, giá trị sản xuất trồng trọt và nuôi trồng thủy sản trung bình toàn huyện đã đạt 113 triệu đồng/ha/năm, tăng 11% so với năm 2015. Đến năm 2020, huyện phấn đấu giá trị trồng trọt đạt 130 triệu đồng/ha/năm. Chuyển biến từ nông nghiệp cũng góp phần quan trọng đưa thu nhập bình quân đầu người toàn huyện đạt 28,5 triệu đồng/người vào thời điểm hiện tại và phấn đấu đạt 41 triệu đồng/người vào năm 2020.