Dán tem, nhãn rau, củ, quả - người tiêu dùng vẫn chưa “mua” được sự yên tâm

Trước thực trạng thực phẩm sạch và bẩn đang được bày bán lẫn lộn thì các sản phẩm như trái cây nhập khẩu, rau, củ, quả an toàn đều được dán tem, nhãn để người tiêu dùng có thể biết một số thông tin cơ bản về nguồn gốc xuất xứ, giá thành và những sản phẩm có dán tem, nhãn thường có giá thành cao hơn so với các sản phẩm thông thường. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn không khỏi băn khoăn, khi giá cả cao có đồng nghĩa với chất lượng? Đây vẫn đang là câu hỏi còn bỏ ngỏ!

Hoa quả nhập khẩu được dán tem, nhãn tại Siêu thị Vinmart (phường Trường Thi, TP Thanh Hóa).

Thời gian gần đây, các cơ quan chức năng đã phát hiện một số loại trái cây được dán nhãn nhập khẩu từ châu Âu hoặc Australia, nhưng thực chất chỉ là hoa quả Trung Quốc được “phù phép” bằng vài chiếc túi lưới và nhãn mác. Thậm chí, trên một số diễn đàn internet, một số trang facebook cá nhân, rất nhiều người tiêu dùng đã chia sẻ thông tin và hình ảnh về một số loại hoa quả có mác nhập khẩu nhưng chất lượng kém, thậm chí không ít sản phẩm được ngâm tẩm hóa chất... Trước những thông tin trên nên thời gian gần đây tại các cửa hàng bán hoa quả nhập khẩu trên đường Lê Hoàn, Lê Quý Đôn, Trường Thi, Tô Vĩnh Diện... (TP Thanh Hóa) vắng bóng khách hàng. “Tôi chỉ mua trái cây nhập khẩu để làm đồ biếu cho sang chứ không mua về ăn. Bởi giá cả đắt đỏ nhưng chất lượng thì không biết đâu được cả. Tốt nhất mùa nào thức nấy là yên tâm nhất” - chị Hồng, phường Đông Hương (TP Thanh Hóa) chia sẻ. Đây cũng là tâm lý chung của nhiều người. Theo quan sát của chúng tôi, phần lớn hoa quả nhập khẩu bán trên thị trường tự do hiện nay đều có điểm chung: Không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, tem nhãn không rõ ràng... Theo giải thích của một nhân viên cửa hàng hoa quả ở đường Tô Vĩnh Diện, phường Điện Biên: Giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hoa quả nhập khẩu chỉ được cấp cho doanh nghiệp nhập khẩu theo từng lô hàng, khi doanh nghiệp phân phối về các cửa hàng để bán lẻ tới tay người tiêu dùng thì không thể có những giấy tờ này.

Khi rau, củ, quả bán tràn lan tại các chợ truyền thống đang đặt ra nhiều nghi vấn về chất lượng, thì thực phẩm tại các siêu thị, cửa hàng chuyên dụng, cửa hàng tiện ích trở thành “sự lựa chọn an toàn” của nhiều người tiêu dùng. Khảo sát tại quầy rau, củ, quả tại hệ thống siêu thị Co.opMart (Công ty TNHH MTV Co.opmart Thanh Hóa), Siêu thị BigC; cửa hàng hoa quả nhập khẩu; cửa hàng rau, củ, quả an toàn trên địa bàn TP Thanh Hóa chúng tôi nhận thấy mặt hàng này rất phong phú, đa dạng, các sản phẩm từ rau xanh, củ, quả đều được dán tem, nhãn và được giới thiệu là bảo đảm an toàn. Ông Lê Văn Liêm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Co.opmart Thanh Hóa, cho biết: Rau xanh được bày bán tại siêu thị được nhập từ cơ sở sản xuất rau an toàn xã Hoằng Hợp (Hoằng Hóa). Các loại rau, củ, quả như: Bí xanh, bí đỏ, bắp cải, cà chua, cải thảo, khoai tây, cà rốt... được nhập từ Đà Lạt về bằng xe bảo quản ở nhiệt độ 10-18 độ (đủ làm mát) nên luôn đảm bảo độ tươi, ngon. Khi nhà cung cấp mang rau đến siêu thị, chúng tôi tiếp tục chọn lọc lại một lần nữa loại nào đạt tiêu chuẩn sẽ đưa lên kệ để bán và loại bỏ những sản phẩm không đạt chất lượng... Chị Nguyễn Thị Lan, phường Đông Sơn (TP Thanh Hóa) cho rằng: “Trước việc sản phẩm không an toàn bán tràn lan trên thị trường thì có lẽ siêu thị là nơi an toàn nhất mà chúng tôi lựa chọn. Tuy giá có cao hơn bên ngoài nhưng tem, nhãn rất rõ ràng... Hỏi về chất lượng chị Lan cho rằng: Cái đó không ai nói trước được, đến đâu hay đến đấy!

Tại một số chợ và các cửa hàng kinh doanh online thực phẩm “an toàn” gắn mác “sạch” mọc lên như nấm. Từ gà, cá, rau xanh, trứng cho đến gạo, măng khô, thậm chí cả hải sản đều được người bán gắn cho từ “sạch” để thu hút khách hàng. Do vậy giá cũng nhỉnh hơn so với thực phẩm đang bán trên các chợ truyền thống và cửa hàng khác, ví dụ: Gà sạch làm sẵn được bán 180.000 đồng/kg, gà thông thường chỉ có giá 100.000 - 120.000 đồng/kg, trứng gà ta sạch giá 4.000 đồng/quả, trứng gà bình thường 2.700 đồng/quả; thịt lợn sạch: 100.000-150.000 đồng/kg (tùy loại), thịt lợn thường 80.000-100.000 đồng/kg; giá rau xanh cũng có sự chênh lệch (thường rau sạch giá cao hơn rau thường từ 5.000-7000 đồng/kg)... Theo đúng quy định, thực phẩm sạch phải được dán tem an toàn, ghi mã số của cơ sở sản xuất và có sự công khai về giá cả. Nhưng hiện nay trên thị trường, tại một số cửa hàng thực phẩm an toàn nhiều loại thực phẩm “sạch” đều không được dán tem, nhãn. Mặc dù chấp nhận giá cao nhưng đa số người sử dụng thực phẩm sạch hiện nay vẫn chỉ biết trông chờ vào sự may rủi, có chăng cũng chỉ là sự nhận biết, chọn lựa bằng cảm quan, chứ không quan tâm đến mẫu mã.

Các cơ quan chức năng đều cho rằng, hiện rất khó trong việc kiểm tra, giám sát các sản phẩm rau, củ, quả có dán tem, nhãn. Được biết, việc dán tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm được triển khai trên địa bàn tỉnh từ năm 2016, nhưng đến nay toàn tỉnh mới chỉ có 21/1.874 cơ sở sản xuất thực hiện. Để thu hút các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông sản, thực phẩm tham gia việc dán tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản, thực phẩm, các ban, sở, ngành có liên quan của tỉnh và các địa phương đã và đang tiếp tục tuyên truyền, vận động, nâng cao năng lực của các doanh nghiệp trong quá trình phát triển nông sản, thực phẩm bảo đảm an toàn. Để sản phẩm rau, quả an toàn được người dân lựa chọn và tin dùng, hiện Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản đang tăng cường thẩm tra, cấp tem nhãn truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Cùng với đó, chính quyền các địa phương cũng đang đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm rau, quả an toàn; đồng thời, xây dựng các cửa hàng, điểm giới thiệu sản phẩm các loại nông sản, thực phẩm an toàn.

Bài và ảnh: Trần Hằng