30 năm thu hút FDI: Tạo sức hút đầu tư lớn cho ngành dệt may

Ông Vũ Đức Giang Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam cho biết, do các Hiệp định thương mại tự do (FTA) nói chung, đặc biệt là các hiệp định có phạm vi điều chỉnh lớn như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) chính là động lực tạo ra sức hút đầu tư rất lớn cho ngành dệt may Việt Nam.

Dây chuyền sản xuất sợi tại Công ty TNHH Dệt nhuộm Jasan Việt Nam vốn đầu tư của Trung Quốc tại khu công nghiệp Phố nối B, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Mặc dù cả hai hiệp định trên chưa chính thức có hiệu lực nhưng đã tạo ra sức hút rất lớn đối với các nhà đầu tư nước ngoài vào nguồn cung ngành dệt may Việt Nam.

Nếu như trước đây, các nhà mua hàng của Canada, Australia và New Zeland hầu như không quan tâm tới sản phẩm dệt may Việt Nam mà chỉ tập trung mua của Trung Quốc, hiện tại, có rất nhiều khách hàng từ các quốc gia này vào Việt Nam tìm hiểu sản phẩm và có những đơn hàng cụ thể được ký kết.

Sự chuyển dịch đơn hàng của các doanh nghiệp nước ngoài chính là động lực để củng cố xu hướng đẩy mạnh đầu tư vào sản xuất nguyên phụ liệu dệt may tại Việt Nam.

Ngoài Thành phố Hồ Chí Minh, tại các địa phương khác như Hưng Yên, nguồn vốn đầu tư mạnh vào lĩnh vực dệt may cũng đang được doanh nghiệp FDI quan tâm. Trong khi đó, các doanh nghiệp ngành dệt và may mặc trong nước phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ, môi trường đầu tư còn hạn chế nên khả năng cạnh tranh kém.

Hiện chỉ có một số doanh nghiệp lớn ngành may mặc Việt Nam có khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp FDI như Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex).

Theo đó, tỷ lệ nội địa hóa nguyên phụ liệu của Vinatex đạt hơn 50% và nhiều dự án sợi, dệt nhuộm của Vinatex đã đi vào hoạt động. Hay như Tổng Công ty 28 (Agtex) cũng đang hợp tác với một tập đoàn sản xuất vải len hàng đầu của Nhật Bản đầu tư nhà máy sản xuất tại Việt Nam và Agtex cũng đã mở rộng thêm nhiều nhà máy sản xuất tại Đà Nẵng, Quảng Ngãi…

Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam, xu hướng chuyển dịch sản xuất, chuyển dịch đơn hàng từ Trung Quốc về Việt Nam ngày một rõ ràng khi lợi thế giá nhân công tại Trung Quốc không còn cạnh tranh.

Ưu thế nữa là việc Viêt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do không chỉ tạo thêm cơ hội cho doanh nghiệp trong nước đa dạng hóa thị trường xuất khẩu mà còn lấp dần nguồn cung nguyên phụ liệu đang thiếu hụt.

Đặc biệt, Hiệp định CPTPP có hiệu lực là cơ hội để tăng cường xuất khẩu vào những thị trường trong khối với quy mô nhập khẩu hàng dệt may lên tới 40 tỷ USD mỗi năm. Chỉ tính riêng trong khối, mức tăng trưởng xuất khẩu của ngành cũng được dự báo tăng tới 2-3% trong những năm tới.

Ông Lê Tiến Trường, Tổng Giám đốc Vinatex bày tỏ, một trong những nguyên nhân khiến các nhà đầu tư nước ngoài ngày một quan tâm đến dệt may Việt Nam là do chi phí nhân công còn thấp.

Từ cuối năm 2017 đến nay, tình hình đơn hàng từ các nước thành viên CPTPP với các doanh nghiệp dệt may Việt Nam tăng lên nhanh chóng. Đặc biệt, với các đơn hàng từ các thị trường như Australia, New Zealand, Canada… trước đây tương đối khó khăn, đến nay đã tốt hơn rất nhiều.

Trong ảnh: Sản xuất các mặt hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty TNHH Kydo Việt Nam có vốn đầu tư Hàn Quốc, Khu Công nghiệp Phố nối A, tỉnh Hưng Yên. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Bên cạnh đó, nguồn vốn đầu tư nước ngoài đổ vào ngành dệt may những năm gần đây đã có sự cải thiện về chất.

Theo số liệu thống kê, đầu tư FDI vào ngành dệt may chỉ tính riêng năm 2017 có 2.079 dự án với tổng vốn đăng ký và tăng thêm là 15,75 tỷ USD, tăng 10% so với năm trước.

Hiện có 57 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào ngành dệt may Việt Nam; trong đó, một số quốc gia và vùng lãnh thổ có số vốn đăng ký lớn như Đài Loan và Hong Kong của Trung Quốc, Hàn Quốc…

Một số dự án có quy mô vốn lớn đầu tư vào khâu dệt nhuộm hoàn tất như dự án Nhà máy dệt và may trang phục Ramatex Nam Định của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Herberton của Singapore, với tổng giá trị 80 triệu USD; dự án Nhà máy YKK Hà Nam chuyên sản xuất các loại khóa kéo, các sản phẩm có liên quan trong ngành may mặc với công suất 420 triệu sản phẩm/năm…

Riêng 6 tháng đầu năm nay, dệt may Việt Nam đã thu hút được 2,8 tỷ USD từ nguồn vốn FDI, đưa lũy kế đầu tư nước ngoài vào ngành đạt 17,5 tỷ USD.

Ông Vũ Đức Giang cho biết thêm, ngành dệt may còn dư địa tăng trưởng đến năm 2035 với kim ngạch xuất khẩu dự kiến khoảng 200 tỷ USD; tỷ lệ nội địa hóa nguyên phụ liệu đạt cao; trong đó, sợi đạt 80%, xơ polyeste 60-65%, vải dệt thoi 50-57%...

Vì vậy, để ngành dệt may vững vàng tiếp nhận nguồn vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài, khai thác triệt để dư địa và lợi thế cho tăng trưởng xuất khẩu, ông Vũ Đức Giang đề xuất Chính phủ, Bộ Công Thương sớm hoạch định Chiến lược Dệt May Việt Nam đến năm 2040, quy hoạch khu công nghiệp dệt may chuẩn mực về xử lý chất thải, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế.

Từ đó, tạo nền tảng chính sách ổn định, giải quyết dứt điểm tình trạng đầu tư manh mún, cạnh tranh lao động không lành mạnh. Doanh nghiệp dệt may cũng cần chủ động nắm bắt, hiểu rõ những quy định của các Hiệp định CPTPP và EVFTA để có thể tận dụng tối đa những lợi ích từ các hiệp định này.