Ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng

Nhằm bảo vệ rừng và phát triển rừng (BVR&PTR) bền vững, đặc biệt là phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR), những năm qua Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ (KHCN) trong công tác quản lý, BVR, PCCCR.

Hạt Kiểm lâm – Huyện đoàn Hà Trung phối hợp phát thực bì phòng cháy rừng năm 2019.

Hạt Kiểm lâm Hà Trung được giao quản lý 9.637 ha đất lâm nghiệp trên địa bàn 4 huyện, thị xã, gồm: Hà Trung, Hậu Lộc, Nga Sơn, Bỉm Sơn. Trong đó, có 2.800 ha rừng trồng chủ yếu là thông, keo, bạch đàn, có nguy cơ cháy rất cao. Thời gian qua, được sự quan tâm của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, hạt được thụ hưởng Dự án “Nâng cao năng lực PCCCR” và được hỗ trợ phần mềm “Phân vùng trọng điểm cháy rừng”. Hạt được hỗ trợ phần mềm kiểm lâm; phần mềm cảnh báo rừng; phần mềm cập nhật diễn biến cháy rừng và được tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào trong BVR, PCCCR. Qua đó, giúp lực lượng kiểm lâm nắm bắt được diễn biến cháy rừng và làm tốt công tác cảnh báo nhiệt độ cấp cháy rừng trong những ngày cao điểm nắng nóng, qua đó phát hiện sớm đám cháy khi mới phát sinh để kịp thời không chế.

Nhằm từng bước ứng dụng KHCN, các phần mềm chuyên dụng hỗ trợ công tác PCCCR, thời gian qua ngoài ứng dụng phần mềm chuyển bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp từ định dạng TAB của Mapinfo vào GPS để quản lý phát rẫy trong sản xuất nương rẫy ở Mường Lát; “xây dựng, số hóa và chuyển bản đồ khu vực trọng điểm cháy trên địa bàn huyện Như Thanh vào máy GPS”; các mô hình, sáng kiến ứng dụng thiết bị công nghệ GPS phục vụ công tác BV&PTR, diễn biến tài nguyên rừng, PCCCR tại các địa phương trong tỉnh. Năm 2018, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã triển khai xây dựng phần mềm “Phân vùng trọng điểm cháy rừng”; đồng thời lắp đặt 7 trạm khí tượng quan trắc tự động trên địa bàn các huyện có nguy cơ cháy rừng cao, kết hợp ảnh vệ tinh, bản đồ hiện trạng rừng, các trạm khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh. Phần mềm được xây dựng trên cơ sở nền bản đồ kiểm kê rừng của các huyện, số liệu khí tượng quan trắc khu vực lân cận, tự động đưa ra danh sách các lô rừng trọng điểm cháy theo từng ngày trong tháng, từng tháng trong mùa nắng nóng, khô hanh. Để sử dụng phần mềm này, cán bộ quản trị tại các hạt kiểm lâm được quyền truy cập, chỉnh sửa cấp khí tượng theo chỉ số P, sửa cấp trọng điểm cháy rừng theo chỉ tiêu Y. Trên cơ sở theo dõi các yếu tố khí tượng, vào các ngày nắng nóng có nguy cơ cháy rừng cao, thì phần mềm sẽ tự động đưa ra mức cảnh báo cháy rừng trên địa bàn từng huyện. Kết quả cảnh báo cháy rừng được gửi qua email thường trực của chi cục kiểm lâm, hạt kiểm lâm các huyện và được kịp thời đăng tải trên các bản tin truyền thanh, truyền hình cấp huyện, cấp tỉnh nhằm cảnh báo nguy cơ cháy rừng cho chính quyền địa phương, các chủ rừng và người dân, từ đó đưa ra các giải pháp PCCCR có trọng tâm, trọng điểm.

Việc ứng dụng KHCN phục vụ công tác quản lý BVR, PCCCR của Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã góp phần bảo vệ hiệu quả diện tích rừng hiện có, đảm bảo độ che phủ của rừng; tăng cường sự hợp tác, phối hợp giữa các lực lượng, các ngành, địa phương và cộng đồng trong việc thực hiện có hiệu quả công tác BVR, PCCCR.

Bài và ảnh: Khắc Công