Trường THPT chuyên Lam Sơn với hoạt động nghiên cứu khoa học

Trong những năm qua, bên cạnh thành tích xuất sắc về học tập và là điểm sáng về chất lượng giáo dục mũi nhọn của cả nước, với sự đóng góp không nhỏ của thầy cô và lòng đam mê nghiên cứu khoa học (NCKH) của học sinh, Trường THPT chuyên Lam Sơn còn đạt nhiều kết quả trong hoạt động NCKH.

Học sinh Trường THPT chuyên Lam Sơn trong giờ thực hành thí nghiệm môn Vật lý.

Theo thầy giáo Nguyễn Thanh Sơn, phó hiệu trưởng nhà trường, hoạt động NCKH của nhà trường thể hiện rõ nét ở các mặt như tham gia thực hiện các đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh; phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm của giáo viên và tham gia cuộc thi khoa học, kỹ thuật (KHKT) dành cho học sinh trung học. Việc thực hiện đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh tiêu biểu nhất phải kể đến Đề tài “Xây dựng Hệ thống thông tin hỗ trợ công tác quản lý, dạy và học, bồi dưỡng học sinh giỏi tại các trường THPT tỉnh Thanh Hóa”. Được thực hiện từ năm 2014 đến 2016, đề tài đặt ra mục tiêu là tạo lập môi trường làm việc điện tử cho lãnh đạo, cán bộ, giáo viên, học sinh nhằm nâng cao chất lượng quản lý, giảng dạy tại các trường THPT trong tỉnh. Xây dựng môi trường bồi dưỡng học sinh giỏi trực tuyến để học sinh có thể tự luyện thi hoặc có thể trao đổi với giáo viên mọi thời điểm. Kết quả từ việc thực hiện đề tài khoa học trên, nhà trường đã xây dựng thành công cổng thông tin điện tử Trường THPT chuyên Lam Sơn mang tên miền http://chuyenlamson.net góp phần truyền tải thông tin các hoạt động dạy và học của nhà trường đến thầy, cô giáo, học sinh và đông đảo người dân. Đặc biệt, nhà trường đã xây dựng được phần mềm bồi dưỡng học sinh giỏi trực tuyến mang tên miền http://pmhsg.chuyenlamson.net với nhiều chức năng, như: Xem danh sách bài tập, xem bài tập chi tiết, xem hướng dẫn giải, thi trắc nghiệm trực tuyến, xem video bài giảng hay... Theo đó, nhóm tác giả thực hiện đề tài đã xây dựng và cập nhật dữ liệu cho phần mềm bồi dưỡng học sinh giỏi trực tuyến gồm: 1.000 bài tập môn Toán, 1.000 bài tập môn Vật lý, 1.000 bài tập môn Hóa học, 1.000 bài tập môn Sinh học, 1.000 bài tập môn Tin học. Sau khi đưa vào sử dụng phần mềm đã hỗ trợ tích cực cho người học trong việc tra cứu, cập nhật các văn bản, các quy chế, quy định, thông tin, chương trình đào tạo, kết quả học tập, sách, tài liệu, bài giảng, thiết bị hỗ trợ nghiên cứu, học tập...; tiết kiệm tối đa thời gian cho học sinh trong việc tìm kiếm tài liệu học tập, đồng thời tạo môi trường trao đổi học tập trên mạng Internet giữa giáo viên và học sinh.

Cùng với việc thực hiện đề tài khoa học, hoạt động viết sáng kiến kinh nghiệm luôn được nhà trường quan tâm chú trọng. Mỗi năm nhà trường có hàng chục sáng kiến kinh nghiệm trong giảng dạy của các thầy, cô được công nhận và áp dụng vào thực tiễn. Tiêu biểu như sáng kiến tuyển chọn xây dựng hệ thống bài tập chọn lọc nhằm bồi dưỡng năng lực tư duy cho học sinh chuyên lý của thầy giáo Trịnh Thọ Trường; sáng kiến sử dụng đường thẳng đối song trong giải toán hình học phẳng của thầy giáo Nguyễn Văn Nhiệm... Trong hoạt động NCKH của trường THPT không thể không kể đến hoạt động NCKH của học sinh, nhất là việc tham gia cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học. Từ cuộc thi này, nhiều năm gần đây, trung bình mỗi năm có từ 5 đến 10 dự án NCKH của học sinh được triển khai thực hiện ở cấp trường, 1 đến 3 dự án tham dự cuộc thi cấp tỉnh trên các lĩnh vực sinh học, y học, xã hội nhân văn... Tiêu biểu như năm học 2015-2016 đề tài “Nghiên cứu tác dụng của insulin qua đường nhỏ mũi đến trí nhớ không gian và khả năng điều chỉnh nhận thức ở chuột” của hai em Trần Minh Hiếu và Lê Hoàng Nhất, được Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ trao giải đặc biệt tại hội thi KHKT quốc tế intel – isef năm 2015 diễn ra tại Hoa Kỳ. Năm học 2016-2017, Đề tài “Nghiên cứu đáp ứng của thụ thể tế bào Constituve Androstane với dịch chiết thực vật hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường” của 2 học sinh Trần Tiến Thịnh và Đầu Bảo Ngọc đạt giải nhất chuyên ngành sinh học tế bào và phân tử cấp quốc gia; đề tài “Nghiên cứu tác dụng cắt cơn nghiện morphin ở chuột bạch bằng mật cá nóc vàng” của 2 em Đỗ Trọng Đức, Trường THPT chuyên Lam Sơn và Ngô Phương Anh, Trường THPT Đào Duy Từ đạt giải nhất chuyên ngành y học chuyển dịch. Đây cũng là 2 đề tài được lọt vào vòng lựa chọn tham dự Hội thi KHKT quốc tế (ISEF). Năm học 2017-2018 này, nhà trường có Dự án “Nghiên cứu tác dụng cải thiện sự suy giảm trí nhớ xã hội (social memory) bằng cao chiết chiêu liêu cườm (X.Xylocarpa) trên chuột nhắt trắng” đạt giải nhì cấp tỉnh và được lựa chọn tham gia cuộc thi cấp quốc gia...

Hoạt động NCKH trong Trường THPT chuyên Lam Sơn đã và đang góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường; hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý, công tác chuyên môn của các tổ bộ môn và cán bộ, giáo viên trong toàn trường; tạo được môi trường làm việc mới và động lực để mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh nhà trường phấn đấu đạt thành tích cao trong giảng dạy và học tập. Mục tiêu đặt ra trong thời gian tới của Trường THPT chuyên Lam Sơn là tiếp tục lồng ghép hoạt động NCKH với hoạt động dạy và học; phát động và thực hiện tốt cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học ở cấp trường, đồng thời tạo mọi điều kiện về kinh phí, thời gian để mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh có ý tưởng sáng tạo triển khai các đề tài, dự án khoa học, góp phần khẳng định vị thế là một trung tâm đào tạo chất lượng cao của tỉnh, cái nôi nuôi dưỡng, đào tạo nhân tài cho quê hương, đất nước.