Để khoa học và công nghệ thực sự đi vào thực tiễn

Đẩy mạnh hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) ở cấp cơ sở là một trong những giải pháp quan trọng để KH&CN thực sự đi vào thực tiễn đời sống. Theo đó, trong những năm qua, hoạt động KH&CN cấp cơ sở đã được ngành chức năng, chính quyền các địa phương quan tâm đầu tư và có nhiều chuyển biến tích cực.

Mô hình trồng mướp canh theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Định Tân (Yên Định).

Nhằm triển khai có hiệu quả việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, góp phần tăng năng suất và nâng cao giá trị kinh tế các sản phẩm, tạo động lực thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo và phát triển bền vững, huyện Hoằng Hóa đã chú trọng tuyên truyền, vận động người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phát triển hàng hóa và thu nhập ổn định; ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ đẩy mạnh ứng dụng KH&CN vào sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Từ việc áp dụng KH&CN, trên địa bàn huyện đã xây dựng được nhiều vùng liên kết sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo bước đột phá mới trong phát triển sản xuất, như: Mô hình liên kết sản xuất khoai tây Đức, ớt xuất khẩu; trồng ngô biến đổi gen; sản xuất nấm sò, mộc nhĩ... Ngoài việc ứng dụng các tiến bộ KH&CN về giống, phân bón, kỹ thuật thâm canh... những năm gần đây, huyện đặc biệt quan tâm đến việc phát triển nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường và phát triển theo hướng an toàn sinh học. Theo đó, hàng loạt mô hình trong trồng trọt, chăn nuôi theo hướng VietGap đã được hình thành. Điển hình như mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm trên nền đệm lót sinh học; mô hình trồng rau an toàn tại xã Hoằng Giang, Hoằng Hợp, Hoằng Kim...

Tương tự, để khai thác, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân, huyện Hà Trung đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong đó có việc tích tụ, tập trung đất đai để thu hút đầu tư phát triển sản xuất theo chiều sâu. Đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đưa giống mới vào sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trên cùng đơn vị diện tích. Chú trọng ứng dụng ưu thế lai và công nghệ truyền giống, chọn, tạo và nhân các giống có năng suất, chất lượng cao, áp dụng máng ăn, uống tự động... Với cách làm này, nhiều địa phương trong huyện đã có sự bứt phá trong phát triển nông nghiệp theo hướng ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật. Đơn cử như, mô hình trồng rau, củ, quả, nấm và hoa trong nhà lưới ở các xã như Hà Long, Hà Sơn; áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật để trồng dứa cho ra quả quanh năm ở Hà Long. Trong nuôi trồng thủy sản, một số hộ dân đã biết tận dụng lợi thế đưa nhiều giống con mới có giá trị kinh tế cao vào để sản xuất như nuôi cá Lăng, cá Vược; thâm canh cá rô đầu vuông năng suất cao, cá rô phi theo tiêu chuẩn Vietgap...

Không riêng gì huyện Hoằng Hóa hay Hà Trung, để có thể đưa KH&CN đi vào thực tiễn đời sống, sản xuất, hiện nay, 100% huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã thành lập hội đồng KH&CN, xây dựng quy chế hoạt động phù hợp. Các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp tốt với ngành KH&CN và các đơn vị liên quan phổ biến các văn bản, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, của tỉnh về hoạt động quản lý Nhà nước đối với KHCN nhằm làm cho các tổ chức và cá nhân tham gia trong lĩnh vực hoạt động KHCN nắm bắt kịp thời những văn bản quy phạm pháp luật và nhiều cơ chế, chính sách có liên quan đến hoạt động KHCN trên địa bàn. Đặc biệt, cùng với công tác tuyên truyền, các huyện, thị xã, thành phố đã ban hành và thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích áp dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, đời sống. Tiêu biểu như, TP Thanh Hóa có quy chế hỗ trợ khuyến khích ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đổi mới công nghệ, sáng kiến cải tiến kỹ thuật được công nhận với mức hỗ trợ 30% giá trị đầu tư công nghệ mới, tối đa không quá 200 triệu đồng cho một dự án. Huyện Đông Sơn có chính sách khuyến khích đầu tư ứng dụng KH&CN trong phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp như hỗ trợ đơn vị ứng dụng KH&CN mới trong sản xuất giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng năng suất lao động, từ 100 đến 200 triệu đồng, hỗ trợ mô hình cơ giới hóa đồng bộ trong nông nghiệp lên tới 800 triệu đồng/mô hình... Theo đó, nhiều tiến bộ kỹ thuật đã được ứng dụng, chuyển giao vào sản xuất và đời sống, góp phần thực hiện có hiệu quả các mục tiêu kinh tế - xã hội của mỗi địa phương nói riêng và của tỉnh nói chung. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng vùng lúa thâm canh năng suất chất lượng cao đạt 136.000 ha, theo phương pháp hữu cơ (SRI) đạt 150 ha, sản xuất rau an toàn đạt 444,3 ha, vùng mía thâm canh đạt 10.000 ha, cây ăn quả tập trung (dứa, cam, bưởi, chuối...) đạt gần 3.000 ha. Trong ứng dụng công nghệ thông tin, 100% các sở, ngành, huyện, thị xã, thành phố đã triển khai đồng bộ và sử dụng hiệu quả phần mềm quản lý văn bản và hồ sơ công việc. Phần mềm một cửa điện tử để hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính cũng đã được triển khai ở 27/27 huyện, thị xã, thành phố và 231 đơn vị cấp xã trong toàn tỉnh...

Kết quả đã được minh chứng, song để đẩy mạnh ứng dụng trong KH&CN thực tiễn, ngành chức năng, chính quyền địa phương cần tiếp tục thực hiện những giải pháp đột phá, cơ bản, lâu dài “nâng tầm” KH&CN, thúc đẩy KH&CN phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững. Trong đó, cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền để mọi cấp, mọi ngành, mọi tổ chức, cá nhân nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, vị trí của KH&CN. Các huyện, thị xã, thành phố cần kiện toàn và hoàn thiện tổ chức bộ máy cán bộ hoạt động KH&CN, đồng thời đầu tư cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác KH&CN, cán bộ chuyên môn kỹ thuật, cán bộ làm công tác khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, khuyến công, cán bộ cấp xã... khuyến khích các thành phần kinh tế, các tổ chức, cá nhân góp vốn đầu tư cho nghiên cứu khoa học, chuyển giao, đổi mới và phát triển công nghệ, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, bảo vệ môi trường.

Bài và ảnh: Phong Sắc