Xã Quảng Nham nỗ lực duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới

Cũng như các địa phương khác trong tỉnh khi xây dựng nông thôn mới (XDNTM), xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương gặp không ít khó khăn, bởi xã luôn nằm trong diện các xã nghèo được Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển.

Hệ thống giao thông nông thôn của xã Quảng Nham được đầu tư nhựa hóa và bê tông hóa đồng bộ.

Nghề truyền thống của xã là đánh bắt hải sản, nhưng thu nhập của người dân hoàn toàn phụ thuộc vào thời tiết. Toàn xã có 398 ha đất tự nhiên, không có đất nông nghiệp, trong số đó hơn nửa là đất trồng cây chắn cát, chắn gió, một phần ba diện tích đất ở chật chội dành cho 3.163 hộ với hơn 14.000 nhân khẩu. Năm 2012, xã vẫn còn hơn 28% hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 11 triệu đồng/năm. Song, đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Nham đã đoàn kết, chung sức quyết tâm hoàn thành chương trình XDNTM vào cuối năm 2017.

Dẫn chúng tôi đi một vòng quanh xã thăm “thành quả” có được từ XDNTM, đồng chí Hà Thế Anh, bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch UBND xã cho biết: Xác định mục đích XDNTM nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và làm cho bộ mặt nông thôn không ngừng đổi mới. Vì vậy, đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã đã từng bước chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, mạnh dạn đầu tư phương tiện sản xuất, cải tiến ngư lưới cụ, đóng mới, nâng cấp, cải hoán các phương tiện có công suất 90CV trở lên nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất và tăng sản lượng khai thác. Hiện, toàn xã có 324 phương tiện khai thác hải sản, thành lập 14 tổ, đội đoàn kết khai thác và dịch vụ hậu cần trên biển để hỗ trợ và giúp đỡ nhau khi đang khai thác xa bờ, đồng thời gắn kết giữa đánh bắt xa bờ với chế biến và mở rộng dịch vụ hậu cần nghề cá. Bên cạnh đó, xã quy hoạch lại vùng nuôi trồng thủy sản theo hướng tập trung, chuyên canh; tạo điều kiện cho nhân dân phát triển các ngành nghề dịch vụ, vận tải, cơ khí, gò hàn, may mặc... bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế cho các hộ gia đình và nhờ đó thu nhập bình quân đầu người tăng lên (năm 2017 đạt 32 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 4,9%). Cùng với phát triển kinh tế, kết cấu hạ tầng thiết yếu nông thôn được đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới. Mạng lưới trường lớp, quy mô các cấp học: Mầm non, tiểu học, THCS tiếp tục được xây dựng để đạt chuẩn. Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm, mạng lưới y tế tiếp tục được củng cố để phục vụ tốt hơn công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ngày càng được phát triển sâu rộng, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao. Quảng Nham đã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM, với tổng kinh phí hơn 203 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp 22,3 tỷ đồng; ngoài ra, nhân dân tự đầu tư chỉnh trang đường làng, ngõ xóm, xây mới và sửa chữa nhà, hiện 98% số hộ đã có nhà xây kiên cố.

Xác định XDNTM là cả một hành trình chứ không phải chỉ là điểm đến, bởi các tiêu chí NTM đạt chuẩn ở thời điểm này nhưng sẽ không còn phù hợp ở thời điểm sau. Vì vậy, ngay sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM, ban chỉ đạo XDNTM xã đã đề ra phương hướng, xây dựng những giải pháp cụ thể nhằm giữ vững, nâng cao chất lượng các tiêu chí, quyết tâm không để cho tiêu chí nào “thụt lùi” so với yêu cầu. Theo đó, đối với các tiêu chí: Thu nhập bình quân đầu người, xã tập trung phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, trong đó tập trung triển khai các dự án phát triển sản xuất nông ngư nghiệp, hàng hóa chủ lực trên địa bàn; đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn.

Đối với nhóm tiêu chí có liên quan đến cơ sở vật chất, xã tiếp tục huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình theo quy hoạch XDNTM được phê duyệt; chỉ đạo các thôn tiếp tục vận động nhân dân đóng góp để nâng cao tỷ lệ km đường trục chính nội đồng được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện; tiếp tục hoàn thiện hệ thống các công trình điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất, nước sạch hợp vệ sinh, các công trình phục vụ việc chuẩn hóa về giáo dục...

Tuy nhiên, theo đồng chí Hà Thế Anh, điều trăn trở nhất hiện nay và cũng là tiêu chí khó giữ nhất của xã đó là: Tiêu chí về y tế, trong đó duy trì được tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 85% là rất khó, bởi từ năm 2017 về trước người dân trên địa bàn xã được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế theo diện xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, nhưng từ tháng 7-2018, nhân dân xã Quảng Nham không được Nhà nước hỗ trợ nữa, vì vậy người dân phải tự bỏ tiền mua bảo hiểm y tế, trong khi đó nhận thức của người dân về chính sách bảo hiểm y tế chưa cao, do vậy xã sẽ phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân nhận thức đúng và đủ tầm quan trọng của chính sách bảo hiểm y tế.

Về tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm, sắp tới xã sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thu gom chất thải rắn và sinh hoạt trên địa bàn, vì hiện nay xã đang ký kết với HTX dịch vụ môi trường Tân Sơn thu gom, vận chuyển rác ra khỏi địa phương, nhưng thời gian tới công ty sẽ không nhận hợp đồng nữa do không có chỗ đổ rác. Nếu điều đó xảy ra thì rác thải sẽ phải chôn lấp tại bãi rác tập trung ở xã, như vậy sẽ không tránh khỏi việc ô nhiễm môi trường. Giải pháp trước mắt để giữ vững được tiêu chí môi trường, xã phải tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân trong việc giữ gìn đường làng, ngõ, xóm xanh - sạch - đẹp; tổ chức các chiến dịch tổng vệ sinh môi trường; duy trì các tổ tự quản đảm nhận các tuyến đường vệ sinh môi trường... Về lâu dài, đề nghị các ngành quan tâm nâng cấp, mở rộng các bãi rác, tạo điều kiện cho các công ty, HTX thu gom rác có chỗ đổ rác thì các xã NTM mới giữ vững được tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm theo quy định.

Tiêu chí an ninh trật tự xã hội cũng không hề dễ dàng giữ vững, vì đây là tiêu chí có nhiều biến động nhất, do đó địa phương tập trung củng cố, nhân rộng các mô hình quần chúng tự quản, tự phòng, tự bảo vệ, tự hòa giải gắn kết với các mô hình phát triển HTX, nhóm hộ gia đình trong cùng ngành nghề, cùng tuyến đường, cùng khu vực... trong công tác bảo vệ an ninh trật tự.

Vẫn biết XDNTM là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, bền vững và còn nhiều khó khăn phải giải quyết, tuy nhiên từ thực tiễn và giải pháp đưa ra, tin tưởng rằng đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Quảng Nham sẽ tiếp tục đoàn kết, thống nhất phát triển kinh tế, tăng thu nhập và nâng cao trách nhiệm để giữ vững và nâng cao các tiêu chí đã đạt, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.