“Quả ngọt” từ nông thôn mới

Một góc xã nông thôn mới Thiệu Khánh.

Sau hơn 7 năm, thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) vùng nông thôn TP Thanh Hóa đã phát triển về mọi mặt.

Không chỉ khoác lên mình sắc diện mới khang trang, hiện đại, mà đời sống của người dân các xã ngoại thành còn được nâng lên rõ rệt, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của thành phố.

Sau khi mở rộng địa giới hành chính, TP Thanh Hóa có diện tích tự nhiên 146,77km2 với 20 phường và 17 xã, dân số 393.294 người. Mặc dù là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội của tỉnh, nhưng khi bắt tay vào thực hiện Chương trình XDNTM, thành phố cũng gặp không ít những khó khăn. Đáng kể nhất là vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên nhận thức chưa đầy đủ về mục tiêu, quan điểm của Chương trình XDNTM, dẫn đến tư tưởng ngại khó, trông chờ vào sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước. Mặt khác, nội lực kinh tế của các xã mới sáp nhập về thành phố vẫn còn yếu. Không chỉ sản xuất nhỏ, lẻ và chưa chú trọng phát triển các sản phẩm nông nghiệp có thế mạnh, mà hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn ở nhiều địa phương còn thiếu đồng bộ, đòi hỏi nguồn vốn đầu tư khá lớn. Đi liền với đó, thu nhập và đời sống của phần lớn người dân nông thôn vẫn ở mức thấp.

Để giải quyết những khó khăn, Thành ủy TP Thanh Hóa đã ban hành các nghị quyết chuyên đề chung cho phát triển kinh tế - xã hội, gắn với XDNTM. Trên cơ sở các nghị quyết của Thành ủy, UBND TP Thanh Hóa đã xây dựng đề án, chương trình, kế hoạch cụ thể cho giai đoạn và từng năm. Nổi bật, phải kể đến các đề án, như: “Xã hội hóa xây dựng hệ thống đường giao thông, cây xanh lát vỉa hè, kênh mương, đường giao thông nội đồng trên địa bàn thành phố giai đoạn 2013 – 2016”, “Cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp TP Thanh Hóa giai đoạn 2013-2015 và những năm tiếp theo”... Bên cạnh đó, cấp ủy đảng, chính quyền từ thành phố đến từng thôn, xóm đã đẩy mạnh phong trào thi đua “Toàn dân chung sức XDNTM”, nhằm phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và khích lệ các tầng lớp nhân dân cùng vào cuộc. Đồng thời, MTTQ và các đoàn thể chính trị triển khai xây dựng nhiều mô hình dân vận khéo và bằng những việc làm cụ thể, như: Hiến đất làm đường, trồng hoa thay thế cỏ dại, đóng góp công sức để từng bước thay đổi nhận thức của người dân về vai trò chủ thể của mình trong XDNTM.

Sự chung sức, chung lòng của toàn đảng bộ, các cấp chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội, doanh nghiệp và mọi tầng lớp nhân dân đã góp phần đưa TP Thanh Hóa hoàn thành Chương trình XDNTM sớm trước 1 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố, nhiệm kỳ 2015-2020 đã đề ra. Nổi bật là các nội dung trọng tâm trong XDNTM đã được triển khai đúng, trúng, hợp lòng dân và mang lại những kết quả rõ nét. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, trong hơn 7 năm qua, thành phố đã vận động hàng nghìn hộ dân đóng góp tiền mặt, ngày công lao động, hiến đất để XDNTM, với giá trị 2.557 tỷ đồng, chiếm 62,78% tổng kinh phí huy động. Trên cơ sở lồng ghép các nguồn vốn, thành phố đã rà soát đầu tư làm mới, nâng cấp, sửa chữa và mở rộng được hàng trăm km đường giao thông, kênh mương nội đồng, nhà văn hóa thôn, trường học các cấp. Đến nay, hơn 475 km đường giao thông nông thôn, khoảng 376 km kênh tưới và 119 nhà văn hóa, khu thể thao thôn... trên địa bàn các xã cơ bản đã được kiên cố hóa bảo đảm theo tiêu chí NTM, phục vụ hiệu quả các hoạt động kinh tế, văn hóa, sản xuất đời sống của nhân dân.

Song song với việc đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng nông thôn, cấp ủy, chính quyền TP Thanh Hóa cũng xác định, phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân chính là khâu đột phá trong XDNTM. Từ năm 2012 đến nay, trên địa bàn 17 xã đã chuyển đổi được 638,42 ha đất lúa kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác có hiệu quả hơn. Đồng thời, tập trung phát triển nhiều loại cây rau màu, cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao như: Ớt xuất khẩu, dưa bao tử, cà chua, khoai tây, chuối lấy lá ở xã Quảng Phú, xã Đông Vinh và chanh không hạt ở xã Thiệu Khánh... Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố cũng đã xây dựng được 94 trang trại, gia trại. Trong đó, có 9 trang trại chăn nuôi, còn lại là trang trại, gia trại tổng hợp. Một số trang trại đã đầu tư chăn nuôi với quy mô lớn, như: Trang trại gà tại các xã Hoằng Đại, Hoằng Quang; trang trại lợn tại 2 xã Thiệu Khánh, Đông Hưng và nhiều mô hình chăn nuôi khác mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nhờ vậy, giá trị sản xuất trên một ha đất khu vực nông thôn được nâng lên qua các năm, từ 98 triệu đồng (năm 2012) lên 131 triệu đồng (cuối năm 2018). Ngoài ra, thành phố cũng sớm hoàn thành việc quy hoạch, xây dựng các cụm công nghiệp, cụm nghề và làng nghề, nhằm thu hút được nhiều doanh nghiệp vào sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động ở khu vực nông thôn. Kinh tế nông nghiệp có sự tăng trưởng, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và đa dạng đã góp phần giải quyết hiệu quả bài toán nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Tính đến thời điểm hiện tại, thu nhập bình quân đầu người của 17 xã ngoại thành đạt 43,6 triệu đồng/năm, tăng gần gấp 2 lần so với năm 2012. Tỷ lệ hộ nghèo ở các xã sau khi về đích NTM giảm xuống dưới 5%. Đi liền với đó, chất lượng đời sống văn hóa, tinh thần của người dân tiếp tục được nâng cao, nhiều giá trị văn hóa được bảo tồn và phát triển. Đây thực sự là những “quả ngọt” mà TP Thanh Hóa gặt hái được trong hơn 7 năm XDNTM.

Trần Thanh