Nỗi sợ của nữ sinh khi bị “lạm dụng” ở những nơi công cộng

Kẻ biến thái không chỉ tấn công nạn nhân ở ngõ vắng, đường hẹp, xe khách, thang máy... mà còn xuất hiện cả trên các tuyến xe buýt công cộng.

Ảnh minh họa.

Im lặng có phải là vàng?

Thời gian gần đây, dư luận xôn xao trước vụ nữ sinh bị sàm sỡ, cưỡng hôn trong thang máy ở chung cư Golden Palm (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội). Theo đó, vào khoảng 22 giờ ngày 4-3-2019, chị P.H.V. (20 tuổi, sinh viên một trường đại học trên địa bàn Hà Nội) đi vào thang máy của tòa chung cư Golden Palm. Lúc này, người đàn ông đi cùng thang máy, sau đó được xác định là Đỗ Mạnh Hùng (SN 1982, Hải Phòng) xin số điện thoại của chị V. để làm quen. Tuy nhiên, chị V. không đồng ý. Khi thang máy đến tầng có căn hộ nhà chị V. thì người đàn ông đó chặn cửa và không cho chị ra. Chưa dừng lại ở đó, người đàn ông lạ còn có những hành vi động chạm đến cơ thể, sàm sỡ khiến chị V. bị trầy xước ở mũi và tay, tinh thần hoảng loạn...

Ngay sau khi sự việc xảy ra, chị V. đã trình báo vụ việc với ban quản lý tòa nhà và Công an phường Nhân Chính. Phía cơ quan công an sau đó đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với Đỗ Mạnh Hùng số tiền 200 ngàn đồng vì “Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác”, quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 5, Nghị định 167/2013/NĐ-CP (mức phạt đối với hành vi này là từ 100 ngàn đến 300 ngàn đồng).

Bức xúc trước bản án, chị V. chia sẻ: “Phạt như vậy hoàn toàn chưa đủ sức răn đe cho anh ta và những người khác. Chẳng nhẽ chỉ cần bỏ ra 200 ngàn đồng thì ra đường muốn làm gì ai cũng được sao? “.

Xin khẳng định, việc xử phạt hành chính 200 ngàn đồng trong vụ việc trên là không sai. Bởi “luật” đã quy định như vậy. Trước đó vào tháng 6-2018, một công chức ở Quảng Trị đã có hành vi sàm sỡ nữ đồng nghiệp ngay trong trụ sở. Cụ thể, khi nạn nhân đang ngồi một mình trong phòng làm việc thì ông Nguyễn Bình Triệu, cán bộ cùng phòng bất ngờ bước vào, khóa trái cửa, xô chị ngã xuống đất, dùng vũ lực để sàm sỡ, giở trò đồi bại. Khi bị chống cự quyết liệt, người đàn ông này đã cắn rách môi, bóp cổ, cào cấu và dùng tay bịt miệng không cho chị kêu. Cái kết của câu chuyện thật khôi hài: Dù nạn nhân có đơn tố cáo hành vi hiếp dâm, xong kết quả xử lý là “phạt hành chính 200 ngàn đồng” dẫu hành vi được cho là “gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh cán bộ, công chức, gây bức xúc phẫn nộ trong quần chúng nhân dân”.

Theo dõi những vụ việc tương tự xảy ra trong thời gian gần đây, chị Thu Trang, sinh viên thực tập tại Bệnh viện Đa khoa Hợp Lực, đặt ra câu hỏi: “Nếu những vụ việc trên xử phạt 200 nghìn đồng, thì sẽ là bao nhiêu cho một hành vi trêu ghẹo, một cái vỗ mông? Hơn nữa, đây lại là mức phạt cho đối tượng khi đã có đủ bằng chứng, hình ảnh xác thực và kẻ bị tố cáo không thể chối cãi được. Nhưng nếu như vụ quấy rối đó xảy ra nơi không có camera an ninh, không có người làm chứng... hoặc không ai dám đứng ra làm chứng, khi đó kẻ bị tố cáo chối tội thì nạn nhân sẽ được bảo vệ như thế nào?”.

Trăn trở như vậy, bởi bản thân Thu Trang cũng từng là nạn nhân bị sàm sỡ trên xe buýt. “Hôm đó mình đi xe buýt số 11 từ huyện Hậu Lộc lên bệnh viện làm việc. Xe buýt đông người, mình bị xô đẩy xuống cuối xe, lọt thỏm giữa một đám đàn ông, trẻ có, già có. Xe chạy được một lúc thì tự nhiên mình thấy ai đó đang sờ mông mình, quay lại thì thấy người đàn ông đứng ép đằng sau nhìn mình chằm chằm. Lúc đó, mình thực sự rất sợ hãi và không biết phải phản ứng thế nào, chỉ tìm cách len sang chỗ khác để tránh đôi bàn tay ghê tởm ấy. Mình cũng định lên tiếng, nhưng nếu lên tiếng đối tượng chối, không thừa nhận hành vi thì sẽ thế nào? liệu có ai sẽ đứng ra bảo vệ mình? Rất khó để chứng minh những hành vi sàm sỡ như vậy ở trên xe buýt. Sau lần đó, không bao giờ mình dám đi xe buýt nữa” – Thu Trang nói.

Cũng thường xuyên phải di chuyển bằng xe buýt, Nguyễn Phương, sinh viên Trường Đại học Hồng Đức, kể: “May mắn mình chưa bao giờ bị sàm sỡ hay có hành vi tương tự khi đi xe buýt, dù bản thân hằng ngày phải di chuyển bằng phương tiện này. Tuy nhiên, mình đã chứng kiến nhiều trường hợp phụ nữ, nhất là sinh viên nữ bị sàm sỡ. Có lần, một bạn nữ đứng trước mình đang bị 1 người đàn ông lạ trung tuổi áp sát, rồi có hành vi sờ soạng vùng dưới nhưng bạn nữ kia chỉ cố gắng di chuyển đến chỗ khác đứng để tránh bị ông ta dở trò chứ không phản kháng”.

Sự đông đúc, chen lấn trên xe buýt là “cơ hội” cho những kẻ biến thái “hành sự”, thực hiện những hành vi dâm đãng. Chúng quấy rối bằng nhiều “chiêu thức” khác nhau, như: Để lộ bộ phận sinh dục, trêu ghẹo, bình phẩm về hình thức, thậm chí còn có hành vi động chạm, sờ soạng vào bộ phận nhạy cảm của nữ giới... Vấn nạn này khiến cho phương tiện công cộng vốn được cho là an toàn trở thành nơi nguy hiểm, đáng sợ của nữ sinh. Đặc biệt, khi bị quấy rối tình dục không chỉ người bị quấy rối im lặng chịu đựng mà người nhìn thấy, người chứng kiến cũng không có động thái phản ứng nào. Họ im lặng vì việc quấy rối tình dục diễn ra rất nhanh, không có chứng cứ để tố cáo, nhưng cũng có khi họ cho rằng, hành động quấy rối... là bình thường. Đáng lo ngại, dù nạn nhân có mạnh dạn lên tiếng thì với mức phạt 200 ngàn đồng như trên liệu đã đủ sức răn đe?

Khôn khéo xử lý kẻ biến thái

Trao đổi về vấn đề này, phó giáo sư, tiến sĩ Trịnh Hòa Bình, nguyên Giám đốc Trung tâm điều tra dư luận xã hội (Viện Xã hội học – Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam), chia sẻ: “Quấy rối, tấn công phụ nữ có thể xảy ra ở bất cứ đâu khi có ba yếu tố: Những kẻ có xu hướng quấy rối, nạn nhân không có đủ sự đề phòng và phản kháng, bối cảnh thiếu sự an toàn. Trong đó, tâm lý chung của chị em thường không muốn gây sự chú ý trong đám đông, sợ bị kẻ xấu trả thù... nên rất nhiều trường hợp nạn nhân đành phải ngậm ngùi bỏ qua. Thứ nữa, cũng rất khó để khởi tố kẻ sàm sỡ và dù khởi tố hình phạt dành cho kẻ sàm sỡ cũng khá nhẹ. Lợi dụng những điều trên, nhiều kẻ xấu đã thực hiện hành vi quấy rối”.

Hiện nay, việc tổ chức các lớp học kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho phụ nữ và trẻ em gái tại các trường học vẫn còn rất thưa thớt. Nhiều trường hợp bị sàm sỡ, quấy rối nhưng không biết cách xử lý ra sao. Thậm chí, nhiều trường hợp còn chưa định nghĩa được việc quấy rối, sàm sỡ là như thế nào nên dù bị sàm sỡ, quấy rối có khi cũng không biết mình bị quấy rối mà chỉ nghĩ đơn thuần là trêu đùa bạn bè bình thường. “Bởi vậy, chính các bạn nữ cần phải là người ý thức việc bảo vệ bản thân mình trước những nguy cơ bị quấy rối, xâm hại” - chuyên gia nói.

Phó giáo sư, tiến sĩ Trịnh Hòa Bình đã đưa ra giải pháp cho một số tình huống khác nhau khi không may gặp phải kẻ biến thái:

Tình huống 1: Khi phải đi thang máy một mình vào buổi tối và gặp một người đàn ông lạ mặt. Giải pháp: Cứ bình tĩnh vào thang máy, nhưng hãy nhấn tất cả các nút tầng cho đến tầng mà bạn muốn đến. Những kẻ lạ mặt sẽ không dám quấy rối bạn khi thang máy đều mở cửa ở từng tầng.

Tình huống 2: Nếu bị kẻ lạ tấn công ngay tại nhà. Giải pháp: Hãy chạy ngay vào bếp. Đây sẽ là nơi an toàn vì chỉ có bạn mới biết vị trí của các loại gia vị cay cũng như các loại dao kéo. Nếu cấp bách hơn nữa, hãy ném thật nhiều chén đĩa vào kẻ quấy rối và hãy hét lên càng to càng tốt.

Tình huống 3: Khi phải đi taxi một mình. Giải pháp: Trước khi lên xe, hãy nhìn và ghi nhớ biển số xe. Sau đó, gọi điện cho gia đình hoặc bạn bè biết thông tin này. Ngay cả khi không có ai bắt máy, hãy giả vờ như bạn đang nói chuyện. Nếu người tài xế có ý định quấy rối bạn, hắn sẽ không dám nữa vì biển số xe đã bị người khác biết.

Tình huống 4: Nếu bạn bị ai đó bám theo vào buổi tối. Giải pháp: Hãy ghé nhanh vào 1 cửa tiệm hoặc nhà dân và tìm sự giúp đỡ. Nếu không, các máy ATM có bảo vệ hoặc camera cũng là một trong những lựa chọn.

“Hãy luôn luôn cảnh giác và chú ý xung quanh. Cẩn thận vẫn là trên hết” - vị chuyên gia khẳng định.

Tăng Thúy