Nguy cơ mất an toàn lao động ở các công trình xây dựng nhà ở

Những năm gần đây, nhu cầu xây dựng hạ tầng, nhà ở gia tăng, theo đó, nghề xây dựng tự do phát triển mạnh và được coi là nghề dễ kiếm sống. Đáng lo ngại là vấn đề an toàn lao động (ATLĐ) của những người làm nghề xây dựng tự do đang bị thả nổi...

Vấn đề an toàn lao động đang bị thả nổi ở một số công trình xây dựng tại TP Thanh Hóa.

Khảo sát tại một số công trình xây dựng trên địa bàn TP Thanh Hóa, Thiệu Hóa, Hoằng Hóa, Thọ Xuân... chúng tôi thấy công tác bảo hộ lao động đang được cả chủ sử dụng lao động lẫn người lao động không quan tâm. Ngôi nhà 3 tầng đang được thi công tại thôn 3, xã Thiệu Khánh, TP Thanh Hóa mà chúng tôi khảo sát mới đây, chủ nhà đang huy động tốp thợ 6-7 người để khẩn trương hoàn thiện các hạng mục còn lại. Tốp thợ không sử dụng bất cứ phương tiện bảo hộ lao động nào. Đơn cử như khi thi công ở các tầng ở độ cao hơn chục mét, người thợ ngoài việc phải leo mấy lần cầu thang chưa có lan can, còn phải trèo lên một chiếc thang được đóng sơ sài bằng gỗ thanh mỏng. Anh Lê Văn Hải, một thợ xây thi công công trình này, cho biết: Những ngày đầu mới đi làm tôi cũng rất sợ, nhưng làm mãi cũng thành quen. Hầu hết chúng tôi thành nghề chủ yếu là học nhau chứ ít người được đào tạo qua trường lớp tử tế, nên việc xảy ra tai nạn lao động cũng khó tránh, chỉ là tai nạn nặng hay nhẹ thôi. Chúng tôi chỉ biết tự nhắc mình cẩn thận trong công việc. Còn anh Thơm, một người thợ khác cũng thi công công trình này thì giải thích với chúng tôi: Việc sử dụng giàn giáo sắt sẽ an toàn hơn cho người thi công nhưng nó vừa nặng lại vừa phải tháo lắp rất mất thời gian nên nhiều chủ thầu dùng giàn giáo gỗ để bớt chi phí và công vận chuyển. Chúng tôi biết là thiếu an toàn, nhưng cũng đành chịu vì “miếng cơm, manh áo”, nếu mình có ý kiến thì người ta thuê người khác...

Theo quy định, đối với những công trình xây dựng cao tầng phải được trang bị giàn giáo với đầy đủ các thiết bị như thang, chòi nâng, sàn treo, lưới bảo hộ... Công nhân làm việc trên cao phải đủ từ 18 tuổi trở lên, có giấy chứng nhận đã học tập và kiểm tra đạt yêu cầu về ATLĐ và hướng dẫn sử dụng các phương tiện bảo vệ cá nhân khi làm việc như: Dây an toàn, quần áo, giày, mũ bảo hộ... Thế nhưng, xem ra không mấy công trình đảm bảo đầy đủ các yếu tố an toàn trên. Qua tìm hiểu được biết, hiện cơ quan chức năng của tỉnh chưa có thống kê chính xác về số lao động tự do từ các vùng quê đi làm nghề xây dựng. Nhiều công ty, nhà thầu lớn cũng chỉ có bộ khung cán bộ, công nhân kỹ thuật, khi có công trình mới giao cho các đội, tổ thi công đi tuyển thợ, lao động phổ thông theo tiến độ công trình. Đối với một số công trình, nhất là khi xây dựng nhà ở trong khu vực dân cư, thì người lao động không được ký hợp đồng lao động, không được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, quyền lợi không được đảm bảo. Do người lao động chuyển từ khu vực nông nghiệp, nông thôn sang khu vực công nghiệp xây dựng, nên chưa có ý thức, tác phong công nghiệp... Vì vậy, vấn đề quan hệ lao động phức tạp và chất lượng lao động không đảm bảo là một trong những khó khăn lớn trong công tác quản lý an toàn, vệ sinh lao động trên các công trình xây dựng.

Từ thực trạng này, có thể thấy, để khắc phục những nguy cơ tai nạn lao động tại các công trình xây dựng, trước hết cần sự tự giác của chủ công trình, các nhà thầu xây dựng trong việc chấp hành pháp luật, chấp hành các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng; nâng cao chất lượng công trình, bảo đảm tuyệt đối ATLĐ cả trong quá trình xây dựng đến khi hoàn thành đưa vào sử dụng. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng và chính quyền cơ sở cũng cần phát huy vai trò, trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát ATLĐ đối với các công trình xây dựng nhà ở ở địa phương.