Nâng cao chất lượng dân số - kế hoạch hóa gia đình ở huyện Thạch Thành

Những năm gần đây, huyện Thạch Thành là một trong những địa phương được đánh giá làm tốt công tác dân số (DS) - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ), đặc biệt đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị tham gia vào công tác này, tạo bước chuyển tích cực trong việc nâng cao chất lượng DS trên địa bàn.

Trung tâm Y tế huyện Thạch Thành luôn chủ động các dịch vụ DS-KHHGĐ.

Về xã Thành Tiến, chúng tôi bắt gặp ngay trước trụ sở xã tấm panô tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được đặt trang trọng. Phó Chủ tịch UBND xã Thành Tiến, Phạm Văn Khang cho biết: Thành Tiến có 2 dân tộc chủ yếu là Kinh, Mường. Đồng bào dân tộc Mường chiếm 49% dân số toàn xã. Những năm qua, nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền nên người dân nơi đây đều ý thức được việc sinh đẻ có kế hoạch, kết hôn đúng độ tuổi để nâng cao chất lượng DS. Cấp ủy, chính quyền địa phương phối hợp với các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội lồng ghép các nội dung hoạt động để tuyên truyền, cung cấp thông tin, truyền thông tư vấn, phổ biến giáo dục pháp luật gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; tuyên truyền trên loa truyền thanh của xã, nhờ đó mọi người dân trong thôn, xã đều biết, nghiêm túc thực hiện. Nhiều thôn, làng đưa công tác DS vào hương ước, quy ước của làng, lồng ghép nên có tính hiệu quả cao.

Trong số những đoàn thể đóng vai trò quan trọng trong công tác DS phải nhắc đến hoạt động của hội phụ nữ xã, thôn. Đặc biệt, hơn 20 năm qua, chi hội phụ nữ thôn 7 (nay là thôn Thành Lương) duy trì câu lạc bộ không sinh con thứ 3 với gần 50 hội viên tham gia. Nhờ làm tốt công tác DS, các gia đình có điều kiện nuôi dưỡng con cái, phát triển kinh tế hộ gia đình. Đặc biệt, Thành Tiến không có tình trạng tảo hôn, tỷ lệ sinh con thứ 3 toàn xã giảm, tỷ lệ nghèo giảm còn 4,94%...

Trao đổi với ông Nguyễn Thanh Phong, Giám đốc Trung tâm DS - KHHGĐ huyện, được biết: Những năm qua, huyện Thạch Thành luôn xác định công tác DS - KHHGĐ là một trong những yếu tố quyết định đến phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội của địa phương. Để duy trì mức sinh hợp lý, giữ vững mức sinh thay thế, nâng cao chất lượng DS. Trung tâm DS - KHHGĐ huyện đã thực hiện nhiều giải pháp, bước đầu mang lại hiệu quả. Cụ thể, đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn, chính quyền cơ sở tổ chức thực hiện các chiến dịch tuyên truyền, vận động lồng ghép dịch vụ sức khỏe sinh sản/KHHGĐ tại các xã, thị trấn. Các đối tượng được cán bộ y tế, DS trực tiếp tư vấn, hướng dẫn, cấp phát tài liệu, tờ rơi, hướng dẫn cách chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, hạnh phúc gia đình; nâng cao nhận thức của chị em trong độ tuổi sinh đẻ, thực hiện tốt KHHGĐ. Đồng thời, kiểm tra, rà soát, vận động số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, số cặp vợ chồng sinh con một bề, đã sinh đủ số con nhưng chưa thực hiện một trong những biện pháp tránh thai hiện đại hưởng ứng, thực hiện. Trong năm, Trung tâm DS - KHHGĐ huyện đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, vận động, các buổi sinh hoạt, nói chuyện sinh đẻ kế hoạch, tư vấn, thuyết phục người dân thực hiện tốt các nội dung trong công tác DS - KHHGĐ cho các đối tượng là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, tư vấn trực tiếp tại hộ gia đình, cấp phát tờ rơi đến các đối tượng, treo khẩu hiệu, panô, băng zôn tuyên truyền... đã tác động không nhỏ tới nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân về công tác DS - KHHGĐ, đồng thời nâng cao hiệu quả thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ. Nổi bật là việc triển khai thực hiện có hiệu quả các mô hình và đề án về truyền thông giáo dục DS - KHHGĐ như: Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh tại 10 xã, thị trấn; đề án kiểm soát tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh tại 5 xã, thị trấn; truyền thông nâng cao chất lượng DS tại 10 xã, thị trấn; đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh tại 28 xã, thị trấn...

Thực hiện đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn huyện đã từng bước làm thay đổi hành vi của các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ theo hướng không phân biệt giới tính, không coi trọng con trai hơn con gái; từng bước đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng theo cách tự nhiên. Căn cứ vào kế hoạch, Trung tâm DS - KHHGĐ huyện đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và ban DS các xã tổ chức hội nghị nói chuyện chuyên đề về tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, kết hôn không đăng ký, lựa chọn giới tính khi sinh và sinh con thứ 3 trở lên. Những buổi sinh hoạt cộng đồng đã tạo sự đồng thuận của xã hội, từ đó tác động tới các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, trẻ vị thành niên và thanh niên nhận thức sâu sắc về Luật Bình đẳng giới; Pháp lệnh DS; Luật Hôn nhân và Gia đình; các quy định của pháp luật liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi. Với đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh đã lấy 73 mẫu xét nghiệm, có 8 mẫu nghi ngờ, trong đó có 2 mẫu thiếu men G6PD đã được tư vấn can thiệp sớm, hạn chế tối đa dị tật cho trẻ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng DS...

Tuy đạt được những kết quả nhất định, nhưng công tác DS – KHHGĐ trên địa bàn huyện Thạch Thành vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Đó là quy mô DS đông, địa bàn rộng, tình trạng sinh con thứ 3 còn tồn tại ở các xã, thị trấn có trình độ dân trí, đời sống cao, một số cộng tác viên DS/y tế thôn, bản hoạt động không nhiệt tình do tiền trợ cấp hàng tháng thấp... Trong thời gian tới, lực lượng làm công tác DS – KHHGĐ của huyện tiếp tục triển khai và thực hiện có hiệu quả các hoạt động tuyên truyền tới nhân dân; huy động hơn nữa sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể để từng bước nâng cao chất lượng DS của huyện, ông Nguyễn Thanh Phong, Giám đốc Trung tâm DS - KHHGĐ nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Hà Phương