Lắng nghe trẻ bằng trái tim, bảo vệ trẻ em bằng hành động

“Chung tay vì trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số; không để trẻ em nào bị bỏ lại phía sau; tạo cơ hội phát triển bình đẳng cho mọi trẻ em; lắng nghe trẻ em bằng trái tim, bảo vệ trẻ em bằng hành động; hãy gọi 111 để bảo vệ trẻ em”... là thông điệp và khẩu hiệu của chủ đề Tháng hành động vì trẻ em năm 2019 đã và đang được triển khai rộng khắp trong tỉnh...

Lễ xuất quân chương trình “Học kỳ quân đội” do Tỉnh đoàn chủ trì và phối hợp với một số đơn vị, địa phương tổ chức.

Những nguy cơ tiềm ẩn

Trong những năm gần đây quyền trẻ em, công tác bảo vệ, giáo dục trẻ em ngày càng được quan tâm. Các em đã nhận được sự quan tâm chăm sóc, yêu thương, giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội; được hưởng quyền trẻ em theo quy định của pháp luật Việt Nam, các quy định của Công ước quốc tế. Tuy vậy, đâu đó vẫn còn những bạn nhỏ đang phải sống trong môi trường mất an toàn và thiếu lành mạnh. Các em vẫn phải đối diện với nhiều nguy cơ, hiểm họa như bạo lực gia đình, xã hội, tai nạn thương tích, tai nạn đuối nước và xâm hại trẻ em...

Chỉ trong vài tháng đầu năm, liên tiếp những vụ đuối nước và hành vi xâm hại trẻ em đã xảy ra. Cách đây không lâu, ngày 6-5, một nhóm học sinh của Trường THCS Vĩnh Ninh (Vĩnh Lộc) rủ nhau ra sông Mã tắm nhưng không may trượt chân. Trong số 4 học sinh chết đuối, có 1 em nam và 3 em nữ. Cái chết tức tưởi của 4 đứa trẻ vì một phút ham chơi, bồng bột nhưng đau lòng hơn là sự việc đã có thể không xảy ra nếu người nhà các em quan tâm, giáo dục và nâng cao nhận thức, kỹ năng, cảnh báo cho các em... Để đến khi “con sông tử thần” cướp đi sinh mạng 4 đứa trẻ thì người thân mới thốt lên “giá như” thì đã quá muộn.

Theo số liệu tổng hợp của Công an tỉnh, tội phạm xâm hại trẻ em ở tỉnh ta cũng có chiều hướng tăng qua các năm, tính chất vụ việc nghiêm trọng, phức tạp hơn. Từ năm 2014 đến 2018, toàn tỉnh xảy ra 158 vụ xâm hại trẻ em với 175 đối tượng xâm hại, 166 bị hại, trong đó có 43 vụ hiếp dâm trẻ em.

Trẻ em có quyền được sống an toàn, lành mạnh, được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ lẫn tinh thần, đạo đức và mối quan hệ xã hội. Mọi hành vi tước đoạt quyền sống; xâm hại tình dục, bạo lực, lạm dụng, bóc lột, bỏ rơi, bỏ mặc... đều là những hành vi bị nghiêm cấm, được quy định rõ trong Luật Trẻ em năm 2016. Bởi vậy, trước thực tế vẫn còn những hành vi gây tổn hại, vi phạm quyền trẻ em đã khiến cho trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ trẻ em đang đặt ra bức thiết hơn bao giờ hết.

Thực tiễn đến hành động

“Chung tay vì trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số; không để trẻ em nào bị bỏ lại phía sau; tạo cơ hội phát triển bình đẳng cho mọi trẻ em; lắng nghe trẻ em bằng trái tim, bảo vệ trẻ em bằng hành động; mùa hè an toàn, lành mạnh cho mọi trẻ em; hãy gọi 111 để bảo vệ trẻ em”... là thông điệp và khẩu hiệu của chủ đề “Tháng hành động vì trẻ em” năm 2019 đã và đang được triển khai rộng khắp trong cả nước nhằm thực hiện hiệu quả hơn các chính sách, chương trình và vận động xã hội để giảm khoảng cách về cơ hội phát triển và tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế, giáo dục, bảo vệ, chăm sóc trẻ em, nước sạch và các dịch vụ phúc lợi xã hội của trẻ em giữa các vùng kinh tế và dân tộc; bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền trẻ em, đặc biệt là trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số; quan tâm, tạo điều kiện để mọi trẻ em có một mùa hè an toàn, lành mạnh; đồng thời là thông điệp ý nghĩa và đậm tính nhân văn sâu sắc đang được cả nhân loại trên thế giới dành những điều tốt đẹp nhất thông qua những hành động cụ thể, thiết thực. Đây cũng là ngày hội để mỗi người thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc và bảo vệ những “mầm non tương lai...”.

Hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2019, ngay từ đầu tháng 5, các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, người dân về trách nhiệm trong công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; đồng thời huy động các lực lượng xã hội tham gia các hoạt động giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em nghèo, trẻ em vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; đẩy mạnh công tác chăm sóc, bảo vệ thiếu niên, nhi đồng gắn với tổ chức các hoạt động cho thiếu nhi thi đua thực hiện phong trào “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ”, tổ chức các hoạt động thăm hỏi, tặng quà cho các em thiếu niên, nhi đồng, các em học sinh nghèo vượt khó học giỏi; triển khai các hoạt động hè, các lớp “Kỹ năng phòng chống đuối nước và tai nạn thương tích cho trẻ em”... Đơn cử, tại huyện Thọ Xuân nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, đồng thời rèn luyện sức khỏe, giúp các em biết phòng vệ tự cứu mình, hạn chế tối đa tai nạn đuối nước cho thanh, thiếu nhi, Huyện đoàn Thọ Xuân đã triển khai nhiều cách làm hay, như lập hàng rào chắn tại các kênh, mương thủy lợi, đập nước... để dạy bơi; tăng cường tuyên truyền tại các buổi sinh hoạt dưới cờ tại các liên đội trường học về “Kỹ năng phòng chống đuối nước và tai nạn thương tích cho trẻ em”; tuyên truyền trên hệ thống phát thanh và trang mạng xã hội từ huyện đến cơ sở về phòng chống tai nạn thương tích trẻ em và phòng chống đuối nước ở các khu dân cư, tổ chức gắn biển mô hình “Cảnh báo vùng nước sâu nguy hiểm đề phòng đuối nước”... qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng, chống tai nạn thương tích, bảo đảm an toàn tính mạng của trẻ em. Trong thời gian tới, huyện đoàn tiếp tục đồng loạt triển khai trên địa bàn toàn huyện các mô hình “Phòng chống đuối nước bằng bể bơi mini” và các lớp dạy bơi hè 2019. Hay chương trình “Học kỳ quân đội” do Tỉnh đoàn chủ trì phối hợp với một số đơn vị, địa phương tổ chức đã nhận được sự quan tâm và phản hồi tích cực từ xã hội.

Chia sẻ về ý nghĩa, mục đích khi xây dựng và triển khai chương trình thực tế này, anh Nguyễn Hữu Tuất, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, cho biết: “Học kỳ quân đội” không chỉ là sân chơi bổ ích mà còn tạo ra một môi trường giáo dục truyền thống và các kỹ năng sống lành mạnh, hấp dẫn và hiệu quả. Tham gia chương trình các em được trải nghiệm thực tế trong môi trường quân đội, giúp các em tích lũy kỹ năng làm việc nhóm, cách xử lý các tình huống trong cuộc sống; trải nghiệm cuộc sống thông qua tìm hiểu thiên nhiên, văn hóa. Đồng thời, qua học kỳ, các học viên còn được rèn luyện tính kỷ luật, tự lập và bản lĩnh hơn khi đối diện với các vấn đề phát sinh, cũng như học cách yêu thương và chia sẻ trong các hoạt động xã hội. Đến nay, chương trình đã qua nhiều năm triển khai và luôn nhận được sự quan tâm, ủng hộ, đánh giá cao của phụ huynh; đồng thời, tạo được dư luận xã hội tốt, nhờ vào tính thiết thực, hiệu quả và chất lượng của nó. Đây là cơ sở để chúng tôi tiếp tục duy trì, phát triển và đổi mới để “Học kỳ quân đội” thực sự trở thành sân chơi bổ ích, lành mạnh dành cho con trẻ.

Để các hoạt động chăm sóc, bảo vệ trẻ em gắn với các chương trình hành động Tháng hành động vì trẻ em năm 2019, Ngày Quốc tế 1-6 tiếp tục có sức lan tỏa mạnh mẽ, thu hút được sự quan tâm của nhiều cá nhân, tổ chức, đơn vị, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã và đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, huy động các nguồn lực xã hội tặng quà, trao học bổng cho trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động gia đình, toàn xã hội cùng chung tay chăm sóc và bảo vệ trẻ em; tăng cường tổ chức các loại hình sinh hoạt, sân chơi thể dục thể thao, văn hóa, văn nghệ, hội trại cho thiếu nhi; tổ chức các hoạt động truyền thông tại cộng đồng cho gia đình, nhà trường về bảo vệ trẻ em, thông tin, tố cáo hành vi bạo lực, xâm hại, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng...

Bài và ảnh: Lê Phượng