Huyện Đông Sơn: Chú trọng thực hiện các tiêu chí văn hóa nông thôn mới

Tạo dựng nên một đời sống văn hóa mới và một diện mạo nông thôn mới (NTM) văn hóa - văn minh là một trong những mục tiêu quan trọng, được huyện Đông Sơn đặt ra trong quá trình triển khai xây dựng NTM. Để hiện thực hóa mục tiêu trên, giải pháp cơ bản là thực hiện hiệu quả các tiêu chí văn hóa.

Di tích lịch sử quốc gia Đền thờ Nguyễn Văn Nghi (xã Đông Thanh).

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, các cấp ủy đảng, chính quyền từ huyện đến xã đã tập trung chỉ đạo, điều hành theo hướng đồng bộ, toàn diện, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, then chốt của cả hệ thống chính trị, từ đó, kịp thời ban hành các nghị quyết, chương trình, kế hoạch phù hợp để triển khai thực hiện. Riêng đối với lĩnh vực văn hóa, nhiều chương trình, đề án đã và đang được địa phương xây dựng và triển khai kịp thời, hiệu quả. Trong đó phải kể đến đề án đầu tư xây dựng, hoàn thiện trung tâm văn hóa - thể thao xã, thị trấn, nhà văn hóa - khu thể thao làng, thôn, khối phố giai đoạn 2011-2015; kế hoạch xây dựng trung tâm văn hóa - thể thao xã, nhà văn hóa - khu thể thao làng, thôn, khối phố giai đoạn 2016-2020... Cùng với đó, địa phương cũng đã kịp thời điều chỉnh và ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các tiêu chí văn hóa NTM khi có sự thay đổi từ phía Trung ương, địa phương và các bộ, ngành liên quan. Đặc biệt, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/HU, ngày 23-1-2017 về phát huy giá trị truyền thống lịch sử - văn hóa, xây dựng con người Đông Sơn năng động, sáng tạo, thân thiện, đáp ứng yêu cầu thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập. Từ đó, làm cơ sở cho việc tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, cũng như xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, góp phần xây dựng thành công huyện NTM.

Để xây dựng và hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao các xã, thị trấn, làng, thôn, khu phố trên địa bàn, những năm qua, huyện Đông Sơn đã chỉ đạo các xã thực hiện tốt công tác quy hoạch đất, vận dụng sáng tạo cơ chế, chính sách, lồng ghép hiệu quả các nguồn lực và đẩy mạnh công tác xã hội hóa, nhằm huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng. Riêng đối với công tác xã hội hóa, trước hết, địa phương thực hiện tốt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ”, nhằm phát huy nội lực trong nhân dân. Đồng thời, tăng cường công tác dân vận trong xây dựng NTM, trong đó, Ủy ban MTTQ huyện đã có thư kêu gọi nhân dân, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, các doanh nghiệp và con em người Đông Sơn đang sinh sống, học tập và làm việc ở mọi miền Tổ quốc, cùng hướng về quê hương và chung sức xây dựng NTM. Ngoài ra, các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn huyện cũng có nhiều mô hình, cách làm hay, sáng tạo, nhằm thu hút hội viên, đoàn viên tham gia các phong trào và cùng đóng góp nguồn lực để hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch xây dựng NTM nói chung, các tiêu chí văn hóa nói riêng của địa phương.

Đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 110/130 nhà văn hóa - khu thể thao thôn đạt chuẩn và 12/14 trung tâm văn hóa - thể thao xã đạt chuẩn, với tổng kinh phí thực hiện ước lên đến 118,3 tỷ đồng. Cùng với đó, các xã đã đầu tư kinh phí mua sắm trang thiết bị, phương tiện cần thiết để tổ chức và duy trì hoạt động của các câu lạc bộ bóng chuyền, bóng bàn, dưỡng sinh, câu lạc bộ gia đình văn hóa, câu lạc bộ văn nghệ ngay tại các thiết chế văn hóa - thể thao xã, thôn. Nhờ đó, 100% các thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn đã và đang được sử dụng đúng công năng, mục đích, với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, vui chơi giải trí, hội thi, hội diễn bổ ích, thiết thực, thu hút đông đảo nhân dân tham gia sinh hoạt. Cùng với việc chú trọng hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao (tiêu chí 6), huyện Đông Sơn cũng quan tâm triển khai thực hiện các nội dung của tiêu chí 16 về văn hóa. Trong đó, lấy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng NTM làm nội dung trọng tâm. Đến nay, phong trào đã đem lại nhiều kết quả và tác động tích cực đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là trong xây dựng gia đình, thôn, khối phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa.

Có thể nói, việc thực hiện hiệu quả tiêu chí văn hóa đã và đang tạo cơ sở cho việc xây dựng đời sống văn hóa mới, nếp sống văn minh đô thị, cũng như tạo dựng môi trường xã hội lành mạnh, an toàn. Từ đó, góp phần tạo ra sự gắn kết và động lực toàn dân, nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, xóa đói, giảm nghèo, giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ môi trường... trên địa bàn. Tính đến nay, số gia đình văn hóa đã chiếm tới 86,7% tổng số gia đình toàn huyện; 140/142 thôn (chiếm 98,5%) đạt chuẩn văn hóa; 72/83 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt danh hiệu văn hóa (chiếm 86,7%); 14/14 xã đạt danh hiệu “Xã đạt chuẩn văn hóa NTM”. Cùng với đó, việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội cũng được địa phương quan tâm, tạo được nhiều chuyển biến tích cực, như đám cưới không tổ chức ăn uống linh đình và trên 50% đám tang thực hiện theo hình thức hỏa táng. Ngoài ra, công tác bảo tồn di sản cũng được địa phương chú trọng, thông qua việc xây dựng và triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử trên địa bàn huyện”. Qua đó, tiến hành khôi phục và lưu trữ hồ sơ điện tử các di tích, dựng bia trích yếu lí lịch di tích và hỗ trợ kinh phí cho công tác bảo tồn di tích lên đến gần 1,3 tỷ đồng (năm 2018)...

Tuy vẫn còn những bất cập, vướng mắc xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, như khó khăn về quỹ đất và kinh phí xây dựng các thiết chế văn hóa - thể thao đạt chuẩn; thực trạng thừa - thiếu nhà văn hóa thôn sau khi sáp nhập... Song, có thể khẳng định, với việc chú trọng triển khai thực hiện các tiêu chí văn hóa, huyện Đông Sơn đã từng bước tạo dựng nên một đời sống văn hóa mới và một diện mạo NTM văn hóa - văn minh, góp phần nâng cao chất lượng sáng tạo và hưởng thụ văn hóa - tinh thần cho nhân dân.