Hiệu quả thực hiện chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia

Đoàn viên, thanh niên ra quân làm vệ sinh môi trường bãi biển tại xã Minh Lộc (Hậu Lộc).

Nhằm định hướng và từng bước kiểm soát ô nhiễm đưa hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT) phát triển bền vững, ngày 5-9-2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định 1261/QĐ-TTg về chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Đến nay, sau gần 7 năm triển khai thực hiện chiến lược, công tác BVMT trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần vào sự phát triển môi trường bền vững.

Chiến lược BVMT đặt mục tiêu đến năm 2020 là kiểm soát, hạn chế về cơ bản mức độ gia tăng ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên và suy giảm đa dạng sinh học; tiếp tục cải thiện chất lượng môi trường sống; nâng cao năng lực chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Trên cơ sở đó, đến năm 2030 sẽ ngăn chặn, đẩy lùi xu hướng gia tăng ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên và suy giảm đa dạng sinh học; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; hình thành các điều kiện cơ bản cho nền kinh tế xanh. Để thực hiện được những mục tiêu nêu trên, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân, khai thác sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên... những năm qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh đã tăng cường thực hiện năng lực thực thi pháp luật về BVMT; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ về BVMT; phối hợp giữa các sở, ban, ngành, đơn vị trong việc phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm môi trường, bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đặc biệt, để không phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh, Sở TN&MT tăng cường công tác thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đối với các dự án đầu tư, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Hằng năm, tổ chức kiểm tra, giám sát 100 cơ sở đã được phê duyệt báo cáo ĐTM về đề án BVMT. Qua kiểm tra, chỉ ra những sai phạm của các cơ sở, xử lý và yêu cầu các cơ sở thực hiện nghiêm các biện pháp BVMT.

Theo Quyết định số 64/QĐ-TTg, ngày 22-4-2003 của Thủ tướng Chính phủ, Thanh Hóa có 11 cơ sở nằm trong danh mục cơ sở ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Thời gian qua, với sự giúp đỡ của Trung ương, Thanh Hóa đã hoàn thành việc xử lý triệt để tại 11 cơ sở và đưa ra ngoài danh mục. Ngoài ra, từ năm 2014 đến nay, tỉnh đã đưa 82 cơ sở vào danh mục cơ sở, điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cần xử lý, bao gồm: 21 bệnh viện, 45 điểm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật, 6 khu chứa và chôn lấp rác thải, 1 hồ trong đô thị (Hồ Thành, TP Thanh Hóa), 9 làng nghề và 1 kho xăng dầu Công Bình. Theo đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các ban, sở, ngành hướng dẫn các ngành, địa phương lập phương án để triển khai thực hiện. Đến nay, đã có 35/82 cơ sở hoàn thành xử lý ô nhiễm, gồm 12 điểm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật và 23 bệnh viện. Đối với các khu vực tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật, sau khi được xử lý triệt để đã bàn giao lại cho địa phương quản lý, sử dụng đất vào mục đích công ích, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân. Về việc giảm tác động lên môi trường từ khai thác khoáng sản, UBND tỉnh đã và đang chỉ đạo quyết liệt nhằm ngăn chặn và chấn chỉnh kịp thời hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, gây xói lở bờ sông, thay đổi dòng chảy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. Qua công tác kiểm tra hằng năm, UBND tỉnh, ngành chức năng đã yêu cầu các huyện, xã tổ chức kiểm điểm đối với những tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm, có biện pháp xử lý, ngăn chặn các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Các đơn vị khai thác khoáng sản cũng đã thực hiện việc ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường theo quy định. Tổng tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường từ năm 2016 đến nay là gần 31 tỷ đồng.

Cùng với các hoạt động trên, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã triển khai đầu tư 50 khu xử lý chất thải rắn, trong đó có 26 khu xử lý bằng công nghệ đốt (17 khu xử lý được đầu tư từ nguồn ngân sách tỉnh, huyện và ngân sách xã và 9 khu xử lý được đầu tư từ nguồn vốn xã hội hóa); có 24 khu xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh (23 khu được đầu tư từ ngân sách Nhà nước và 1 khu đầu tư từ nguồn vốn xã hội hóa). Khối lượng xử lý khoảng 980 tấn/ngày, đêm. Bên cạnh đó, công tác quản lý chất thải nguy hại (CTNH) trong các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, y tế, nghiên cứu khoa học được duy trì và tăng cường. Từ năm 2016 đến nay, Sở TN&MT đã cấp 342 sổ đăng ký chủ nguồn thải CTNH cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh có phát sinh CTNH. Việc đăng ký sổ chủ nguồn CTNH giúp các cơ quan quản lý về môi trường nắm bắt được thông tin về kinh doanh và quy trình xử lý CTNH tại doanh nghiệp theo quy định. Các cơ sở được cấp sổ đăng ký nguồn thải CTNH đã xây dựng khu chứa chất thải bảo đảm quy định, hợp đồng với đơn vị có chức năng để xử lý chất thải. Đến nay, tỷ lệ CTNH trong toàn tỉnh được thu gom, xử lý đạt 73%...

Trên cơ sở kết quả đạt được, trong giai đoạn 2021-2030, nhiều chỉ tiêu đã được đề xuất đưa vào thực hiện chiến lược BVMT quốc gia, như phấn đấu 100% số hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh. Cải thiện chất lượng nước, kiểm soát được các nguồn gây ô nhiễm; chấm dứt việc sử dụng các loại hóa chất độc hại trong sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản gây ô nhiễm nguồn nước và làm suy giảm đa dạng sinh học; 100% nước thải nguy hại được xử lý; giảm một nửa tỷ lệ nước thải đô thị chưa qua xử lý; tăng cường tái sử dụng nước an toàn. Tích cực kiểm tra, giám sát, ngăn chặn các nguồn gây ô nhiễm môi trường, áp dụng các chế tài mạnh nhằm xử lý các trường hợp vi phạm, góp phần BVMT, hướng đến sự phát triển bền vững.

Phong Sắc