Đau lòng những vụ án xuất phát từ mâu thuẫn gia đình

Một phiên tòa xét xử lưu động vụ án giết người trên địa bàn huyện Quảng Xương.

Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh xảy ra một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng xuất phát từ những mâu thuẫn nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày của các gia đình. Hậu quả để lại rất đau lòng, người thì thiệt mạng hoặc mang thương tật suốt đời, kẻ phải ngồi tù, tổ ấm gia đình bị tan vỡ.

Theo thống kê của Công an tỉnh, từ năm 2018 đến nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra trên 10 vụ án giết người do mâu thuẫn gia đình. Đáng chú ý là một số vụ giết người có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, hành vi dã man, tàn bạo, kẻ gây án và nạn nhân đều là người thân, ruột thịt trong gia đình. Các vụ án mạng xảy ra chủ yếu xuất phát từ những mâu thuẫn, thù tức trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Các vụ án đều diễn ra nhanh, bất ngờ nên rất khó khăn trong việc phòng ngừa và ngăn chặn. Điển hình như vào ngày 2-9-2019, do mâu thuẫn trong gia đình, Quách Văn Thạo, sinh năm 1990, ở thôn Đức Thắng, xã Thượng Ninh (Như Xuân) đã cầm dao đuổi chém em ruột của mình, nhưng do phát hiện kịp thời nên người em này may mắn chạy thoát. Phát hiện sự việc, bà Bùi Thị Chanh (sinh năm 1957, là mẹ của Thạo) đã la mắng. Không kiềm chế được, Quách Văn Thạo đã dùng dao sát hại mẹ đẻ của mình khi bà đang ngồi trên xe lăn. Nhận được thông tin, Công an huyện Như Xuân và Công an xã Thượng Ninh đã cử lực lượng tới hiện trường, đồng thời tiến hành bắt giữ Thạo để phục vụ công tác điều tra. Tương tự, ở xã Hà Ninh, huyện Hà Trung, Trần Ngọc Thuận (sinh năm 1980) đã dùng dao đâm chết anh rể. Trước đó, tại phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa, Vũ Hoàng Hợp (sinh năm 1983) đã dùng dao chém chết bố đẻ... Những vụ án trên để lại hậu quả rất đau lòng, đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về sự băng hoại đạo đức của một số người.

Trung tá Nguyễn Xuân Toán, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh, cho biết: Một trong những khó khăn trong công tác phòng ngừa các vụ án này, đó là hầu hết các nạn nhân và thủ phạm đều có mối quan hệ thân thiết, ruột thịt, song tính chất vụ việc thì đặc biệt nghiêm trọng, hành vi dã man, tàn bạo. Nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ mâu thuẫn trong sinh hoạt, trong nội bộ gia đình, họ hàng, do tranh chấp đất đai, nợ nần tiền bạc; hoặc những mâu thuẫn bột phát nhất thời do va chạm trong cuộc sống, nhưng không được phát hiện và giải quyết triệt để. Nhiều đối tượng trước đó là quần chúng tốt, nhưng do bị kích động mạnh trước những hành vi trái pháp luật của nạn nhân, hoặc do sự kích thích của rượu bia, cộng với những mâu thuẫn, thù tức trước đó đã bột phát dẫn tới hành vi giết người. Thêm vào đó, một số người còn hạn chế về nhận thức pháp luật, mù quáng trong tình yêu, vị kỷ cá nhân trong quan hệ gia đình, yêu đương nên khi gặp phải những mâu thuẫn hay có sự ngờ vực đã không tìm được cách xử lý đúng mực mà sử dụng bạo lực. Và đằng sau các vụ án này luôn thường trực nỗi đau khó nguôi ngoai của người vợ, người chồng, của người thân và trên hết là số phận những đứa con thơ dại, côi cút đáng thương và kéo theo sau là nhiều hệ lụy phức tạp khác.

Từ những vụ án vợ chồng sát hại nhau vì mâu thuẫn tình cảm, đến những thảm án thương tâm như con sát hại mẹ, cha mẹ đầu độc con cái dẫn đến những cái chết đau lòng, theo đánh giá của các chuyên gia tâm lý cũng như phân tích dưới góc nhìn của chuyên gia nghiên cứu về tội phạm, phần lớn những vụ án mạng xuất phát từ mâu thuẫn gia đình đều có tính chất bột phát, thủ phạm gây án trong trạng thái tâm lý bị kích động mạnh dẫn đến không làm chủ được hành vi của bản thân. Những hành vi bột phát dẫn tới những vụ án mạng xuất phát từ mâu thuẫn tình cảm trong sinh hoạt gia đình không chỉ là biểu hiện nhất thời mà đã tích tụ trong thời gian dài. Bên cạnh đó có vấn đề đạo đức xuống cấp, việc giáo dục đạo đức, giáo dục pháp luật, giáo dục kỹ năng sống không được đề cao dẫn tới khi xảy ra xung đột, dù là xung đột nhỏ nhưng hậu quả lại rất lớn.

Trung tá Nguyễn Xuân Toán cho biết thêm, để ngăn chặn tình trạng nói trên, bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ của cơ quan công an, cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ chính quyền và các đoàn thể ở địa phương. Cụ thể là phải làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức cho mọi người để phòng ngừa chung trong xã hội. Khi phát hiện mâu thuẫn, người thân, những người chứng kiến vụ việc cần có trách nhiệm can ngăn, hòa giải, nếu không giải quyết dứt điểm thì báo cơ quan công an kịp thời vào cuộc ngăn chặn, không để những mâu thuẫn âm ỉ, kéo dài dẫn đến những vụ án mạng thương tâm. Còn theo ý kiến của một số chuyên gia tâm lý thì cho rằng, để các vụ án mạng do mâu thuẫn gia đình không xảy ra, rất cần có sự chung sức, đồng lòng của các đoàn thể, tổ chức xã hội ở địa phương phối hợp chặt chẽ với công an và chính quyền cơ sở phát hiện, dập tắt ngay những bất đồng của những người trong cuộc. Thêm vào đó, các cấp chính quyền cơ sở cũng cần tổ chức những buổi tọa đàm với các nội dung tuyên truyền về ý nghĩa thiêng liêng, sâu sắc của tình cảm gia đình, tình làng, nghĩa xóm, lồng ghép vào các cuộc hòa giải những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, gia đình, dòng tộc, để mọi người dân hiểu rõ và không mắc phải những sai lầm gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự chung trên địa bàn.

Quốc Hương