Công tác an toàn lao động tại các cơ sở sản xuất, chế biến gỗ còn bị xem nhẹ

Một cơ sở sản xuất, chế biến gỗ trên địa bàn huyện Triệu Sơn.

Nghề sản xuất, chế biến gỗ mang lại nguồn thu nhập lớn nhưng luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp bởi bụi, tiếng ồn và hóa chất độc hại. Ngoài ô nhiễm môi trường không khí, nhiều cơ sở sản xuất chế biến gỗ chưa quan tâm đến vấn đề an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) dẫn đến các vụ TNLĐ vẫn thường xảy ra.

Giữa trưa nắng, trong tiếng kêu xoèn xoẹt của những chiếc máy cưa xẻ gỗ, bụi mùn cưa mù mịt và mùi sơn nồng nặc, những lao động ở làng nghề mộc, xã Hoằng Đạt, huyện Hoằng Hóa vẫn cặm cụi làm việc. Đáng lo ngại, tiếp xúc trực tiếp với môi trường ô nhiễm, nhiều máy móc với các lưỡi cưa sắc, nhọn, có tính sát thương cao nhưng nhiều người không sử dụng đồ bảo hộ lao động. Anh N.T.L., chủ một cơ sở sản xuất gỗ trên địa bàn xã cho biết, gia đình đã cung cấp găng tay, khẩu trang cho công nhân để phòng tránh ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe vì những công đoạn như: Sơn, bào, đục... rất độc hại, nguy hiểm. Tuy vậy, quan sát tại khu vực sản xuất của gia đình anh L. nhận thấy rất ít lao động không sử dụng găng tay, khẩu trang khi làm việc. Trong xưởng không có dụng cụ y tế sơ cấp cứu tạm thời nếu không may xảy ra sự cố; không có bình phòng cháy, chữa cháy... Một công nhân làm việc tại xưởng chế biến gỗ cho biết, thời gian đầu vào nghề, do chưa được hướng dẫn kỹ càng nên quá trình làm việc tôi bị máy xẻ cắt mất một đốt ở bàn tay phải. Khi được hỏi tại sao khi bào gỗ các anh lại không sử dụng găng tay? thì được người thợ này cho biết, do sử dụng không quen nên rất khó làm.

Tại một xưởng chế biến gỗ tại xã Thọ Vực (Triệu Sơn), vừa bước vào xưởng, chúng tôi nhận thấy sự chủ quan của người lao động ở đây. Một môi trường làm việc đầy bụi và tiếng ồn, công việc thường xuyên tiếp xúc với máy móc cắt, xẻ, bóc gỗ... với cường độ cao mà chỉ cần một chút sơ sẩy là TNLĐ có thể xảy ra. Ấy vậy mà, trang bị bảo hộ lao động của những công nhân trong xưởng gần như không có; không khẩu trang, nút tai chống ồn, không găng tay bảo hộ. Chia sẻ về vấn đề này, anh L.V.S., xã Thọ Vực, một lao động có thâm niên 4 năm trong nghề chế biến gỗ cho biết: “Công việc trong xưởng tương đối vất vả, thường xuyên phải tiếp xúc với bụi và tiếng ồn, song chúng tôi không được trang bị bất cứ dụng cụ bảo hộ lao động nào”. Cũng theo anh S., không chỉ tiếp xúc với khói bụi ảnh hưởng tới sức khỏe lao động mà các công nhân chế biến gỗ còn phải đối mặt với nguy cơ TNLĐ lúc nào cũng có thể xảy ra. Anh S. cho biết: “Làm nghề này, xây xát tay chân, là khó tránh khỏi, thậm chí chỉ cần sơ sẩy một chút là mất tay như chơi. Ngay như bản thân tôi cũng đã từng dính vào lưỡi cưa, suýt chút nữa thì mất ngón tay”.

Theo chia sẻ của những người làm nghề chế biến gỗ, hầu hết người lao động trong các xưởng từ chủ xưởng cho tới công nhân đều không được qua đào tạo. Những kiến thức, kỹ năng về vận hành máy móc, làm nghề đều dựa trên cơ sở tự mày mò, tìm hiểu, thông qua kinh nghiệm, truyền dạy theo kiểu “Cầm tay chỉ việc”, người đi trước chỉ người đi sau. Chính sự thiếu hụt về đào tạo nghề nghiệp, kiến thức về ATVSLĐ tại các xưởng chế biến gỗ là một trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay. Một điều dễ nhận thấy là người lao động làm nghề chế biến gỗ hầu như không được tham gia các lớp tập huấn về ATVSLĐ. Những kiến thức về an toàn trong nghề có được chủ yếu là do kinh nghiệm trong quá trình tự lao động và sự dặn dò của chủ cơ sở. Có thể nói, môi trường lao động tại các cơ sở sản xuất, chế biến gỗ tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi tại đây có nhiều máy cắt, xẻ rất sắc nhọn, chỉ một chút lơ là, sơ sẩy là có thể xảy ra tai nạn. Trong khi đó, trách nhiệm, quyền hạn của chính quyền địa phương trong công tác quản lý về ATVSLĐ tại cơ sở vẫn chưa rõ ràng. Luật ATVSLĐ mới nhấn mạnh vai trò của MTTQ và tổ chức chính trị - xã hội địa phương về tuyên truyền, vận động người dân chấp hành quy định về ATVSLĐ trong sản xuất mà chưa chỉ rõ chức năng giám sát, kiểm tra của chính quyền đối với các cơ sở.

Lý giải về nguyên nhân mất ATVSLĐ tại các cơ sở sản xuất, chế biến gỗ, ông Hoàng Ngọc Trung, Trưởng Phòng Lao động - Việc làm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) cho biết: Nguyên nhân chủ yếu là do người sử dụng lao động và người lao động chưa ý thức được hậu quả của TNLĐ, dẫn tới việc chủ sử dụng lao động chưa xây dựng, niêm yết các nội quy, quy trình vận hành các loại máy hay cảnh báo mối nguy hiểm để người lao động phòng tránh; xem nhẹ công tác huấn luyện ATVSLĐ cho người lao động; trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân chưa phù hợp... Để siết chặt công tác ATVSLĐ tại các xưởng chế biến gỗ, thời gian tới Sở LĐTB&XH tiếp tục chỉ đạo phòng LĐTB&XH cấp huyện rà soát lại các cơ sở, doanh nghiệp chế biến sản xuất gỗ trên địa bàn để quản lý, tuyên truyền về công tác ATVSLĐ. Đồng thời, để hạn chế tối đa các trường hợp tai nạn, Sở LĐTB&XH sẽ tiếp tục tổ chức tập huấn, tư vấn, hướng dẫn trực tiếp cho chủ doanh nghiệp trong việc xây dựng, ban hành quy trình, biện pháp làm việc an toàn, kiểm soát các yếu tố có hại, các mối nguy hiểm trong cơ sở sản xuất, chế biến gỗ; tổ chức ký cam kết thực hiện công tác ATVSLĐ; tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện công tác ATVSLĐ tại các cơ sở sản xuất, chế biến gỗ. Đồng thời, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về ATVSLĐ.

Trần Hằng