Còn nhiều cái khó

Các cơ sở y tế tư nhân trên địa bàn tỉnh đã góp phần giúp người dân địa phương dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần sớm khắc phục.

Đoàn kiểm tra của Sở Y tế kiểm tra đột xuất và lập biên bản xử lý vi phạm phòng khám răng hoạt động không phép tại xã Hà Long (Hà Trung).

Theo thống kê, tỉnh Thanh Hóa hiện có trên 3.000 cơ sở kinh doanh thuốc và 1.000 cơ sở khám chữa bệnh tư nhân. Nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hành nghề y, dược tư nhân, Sở Y tế đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn đối với người hành nghề y tế tư nhân, kế hoạch triển khai lộ trình cấp chứng chỉ hành nghề và giấy phép hoạt động cho các cơ sở. Hàng năm, sở phối hợp với phòng y tế các địa phương kiểm tra, rà soát để phát hiện kịp thời các cơ sở hành nghề không phép, không đúng phạm vi cho phép; giám sát các hoạt động khám, chữa bệnh nhân đạo, kinh doanh thực phẩm chức năng, bán hàng đa cấp... Đồng thời, phối hợp tổ chức tập huấn và tuyên truyền phổ biến Luật Dược, Luật Khám, chữa bệnh cho các cơ sở, cá nhân hành nghề ngoài công lập; đẩy mạnh việc thẩm định, cấp giấy phép hoạt động và chứng chỉ hành nghề cho cơ sở và những người trực tiếp làm việc tại cơ sở theo đúng quy định. Cùng với đó, công tác phối hợp liên ngành trong thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với các cơ sở hành nghề được sở đẩy mạnh thực hiện.

Tháng 4-2018, đoàn kiểm tra của Sở Y tế đã kiểm tra đột xuất và lập biên bản xử lý vi phạm về hành vi hoạt động không phép của Phòng khám răng Nhân Đức, tại địa chỉ đường 7, xã Hà Long, huyện Hà Trung do anh Nguyễn Hữu Hiền là chủ cơ sở. Đoàn kiểm tra yêu cầu cơ sở dừng hoạt động, tháo dỡ tất cả biển hiệu quảng cáo và trang thiết bị nha khoa tại phòng khám, giao cho phòng y tế và UBND huyện Hà Trung giám sát việc thực hiện. Thế nhưng thời điểm sáng 23-5, khi phòng quản lý hành nghề y, dược tư nhân kiểm tra lại, phòng khám này vẫn chưa thực hiện yêu cầu tháo dỡ biển hiệu quảng cáo và các máy móc, thiết bị, dụng cụ. Trong khi đó, lãnh đạo phòng Y tế huyện Hà Trung vẫn khẳng định sau khi cơ sở bị xử lý vi phạm thì phòng y tế đã kiểm tra việc khắc phục, cơ sở đã thực hiện nghiêm túc.

Theo quy định, các cơ sở hành nghề y dược tư nhân, hiện đã được phân cấp quản lý cho phòng y tế các địa phương. Sở Y tế đã chỉ đạo các phòng y tế thuộc UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra, xử lý quyết liệt, dứt điểm các cơ sở hành nghề không phép và có kế hoạch nghiêm túc Chỉ thị số 07 của Chủ tịch UBND tỉnh. Tuy nhiên vai trò quản lý Nhà nước của chính quyền ở nhiều địa phương trong hoạt động hành nghề y, dược tư nhân thời gian qua ít được quan tâm, thậm chí có nơi còn bỏ ngỏ.

Ông Bùi Hồng Thủy, trưởng phòng quản lý hành nghề y, dược tư nhân, cho biết: Trên địa bàn tỉnh hiện vẫn còn những đơn vị hành nghề y dược tư nhân không có giấy phép, cho thuê mượn chứng chỉ hành nghề, hành nghề vượt quá phạm vi chuyên môn cho phép, quảng cáo không đúng khả năng chuyên môn. Ngành y tế cũng đã nhiều lần tổ chức thanh tra, phối hợp với các cấp, ngành trong tỉnh kiểm tra. Thế nhưng công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm vẫn còn nhiều cái khó. Trong các đợt kiểm tra, biết rõ ràng cơ sở hoạt động “chui” nhưng vấn đề kiểm tra và xử lý không dễ dàng. Có cơ sở dù đã bị kiểm tra, lập biên bản xử phạt hành chính và yêu cầu hạ biển, dừng hoạt động nhưng khi đoàn về thì “đâu lại vào đó”. Nhiều chủ cơ sở sẵn sàng nộp phạt và tiếp tục hoạt động trở lại, bởi lợi nhuận đem lại của dịch vụ này rất cao. Thậm chí có cơ sở, biển hiệu ghi địa chỉ một nơi nhưng điểm hành nghề lại một nẻo...

Theo nhiều chuyên gia y tế, nguyên nhân dẫn đến các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân xảy ra nhiều sai phạm là do các chế tài xử phạt còn thấp, chưa đủ sức răn đe nên nhiều phòng khám sẵn sàng nộp phạt, sau đó tiếp tục lén lút hoạt động trở lại; nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người hành nghề có lúc, có nơi còn chưa nghiêm túc. Bên cạnh đó, nhân lực quản lý Nhà nước về hành nghề y, dược tư nhân còn mỏng, nên việc kiểm tra chưa được thường xuyên. Phòng y tế các địa phương chưa thực sự quan tâm và chủ động kiểm tra, kịp thời phát hiện các cơ sở hành nghề không phép trên địa bàn. Đặc biệt khi phát hiện vi phạm chủ yếu chỉ nhắc nhở, thiếu các biện pháp xử lý kiên quyết, dứt điểm dẫn đến tình trạng các cơ sở tiếp tục tái phạm còn phổ biến. Ngoài ra, lực lượng thanh tra chuyên ngành còn mỏng, sự phối hợp giữa cơ quan quản lý y tế và chính quyền địa phương chưa chặt chẽ đã tạo kẽ hở cho các cơ sở tư nhân hoạt động không phép.

Những nỗ lực của các cấp, ngành trong việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh hoạt động hành nghề y, dược tư nhân được một cán bộ lãnh đạo ngành y tế ví von là “ném đá ao bèo”. Sau kiểm tra, yêu cầu các cơ sở không phép chấm dứt hoạt động. Sau ký cam kết, huyện đã bàn giao lại cho chính quyền địa phương đôn đốc kiểm tra và xử lý. Thế nhưng hiện nay trách nhiệm quản lý hành nghề y, dược tư nhân đang được đổ dồn lên trạm y tế, trong khi trạm y tế thì chỉ có chức năng giám sát và báo cáo lên cấp trên để xử lý. Về phía cấp huyện, rõ ràng đang có tình trạng kiểm tra chưa đi liền hậu kiểm dù các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân không phép luôn nằm ở vị trí trung tâm huyện, thị xã, thành phố. Thiết nghĩ, để lập lại kỷ cương trong quản lý hành nghề y, dược tư nhân, cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, xử lý nghiêm những cơ sở vi phạm bằng nhiều hình thức và người đứng đầu cấp huyện phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh; người đứng đầu là Chủ tịch UBND cấp xã phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND cấp huyện nếu để cơ sở hoạt động không phép hoạt động trở lại.