Có hay không việc tái diễn nạn khai thác cát trái phép ở xã Thiệu Khánh?

Gần đây Báo Thanh Hóa nhận được thông tin phản ánh của người dân thôn 5, thôn 6, xã Thiệu Khánh (TP Thanh Hóa) nghi ngờ tái diễn hoạt động khai thác cát trái phép trên sông Chu khu vực xã Thiệu Khánh.

Phóng viên Báo Thanh Hóa đã về thôn 5, thôn 6, gặp gỡ người dân, tìm hiểu tình hình thực tế. Theo các hộ dân cho biết: Có thời kỳ lực lượng chức năng ra quân quyết liệt thì hoạt động này chững lại. Song gần đây, bà con lại nghe thấy tiếng tàu hút cát ầm ầm gần khu vực bãi tập kết cát tại thôn 6 vào ban đêm, gây mất trật tự, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Nhằm làm sáng tỏ sự việc, chúng tôi đã có cuộc làm việc với lãnh đạo xã Thiệu Khánh vào sáng 23-5-2018. Theo ông Lê Tiến Vinh, bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch UBND xã cho biết: Trên địa bàn xã có mỏ cát số 02a đã được Chủ tịch UBND tỉnh cấp phép khai thác khoáng sản cho Công ty CP Xây dựng thương mại Tuấn Minh (sau đây gọi là Công ty Tuấn Minh) theo Quyết định số 1975/QĐ - UBND ngày 26-6-2012. Đồng thời, Công ty Tuấn Minh được thuê 10.700 m2 đất (tại khu vực bãi Chành, thôn 6, xã Thiệu Khánh) làm bãi tập kết, kinh doanh cát, với thời hạn 50 năm theo Quyết định số 1750/QĐ-UBND ngày 3-6-2011 của UBND tỉnh. Ngoài Công ty Tuấn Minh chuyên khai thác, kinh doanh cát, trên địa bàn xã có một số hộ dân có tàu, thuyền làm dịch vụ khai thác cát, tập trung tại thôn 5. Những năm trước đây, tình trạng khai thác cát trái phép ở xã Thiệu Khánh khá “nóng”, thậm chí khi lãnh đạo xã tiếp cận được tàu hút trộm cát, yêu cầu dừng việc khai thác, đã bị đối tượng đe dọa, có hành vi cản trở. Do xã không có phương tiện để truy quét các đối tượng khai thác cát trái phép, nên UBND xã đã ký biên bản bàn giao trách nhiệm về việc quản lý, bảo vệ tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn xã Thiệu Khánh (Biên bản số 01/BB-UBND ngày 18-7-2015) với Công ty Tuấn Minh nhằm huy động các phương tiện, nhân lực của công ty phối hợp với xã Thiệu Khánh để quản lý tài nguyên, ngăn chặn tình trạng khai thác, bơm hút cát trái phép. Tuy nhiên, quá trình rà soát các thủ tục hành chính, nhận thấy Biên bản số 01/BB - UBND không phù hợp với các quy định pháp luật, ngày 27-10 - 2015 chủ tịch UBND xã đã ký Quyết định số 107/QĐ-UBND hủy bỏ toàn bộ nội dung trong Biên bản số 01. Sau đó, xã đã thành lập tổ công tác kiểm tra, giám sát việc bơm hút cát trái phép khu vực bãi bồi và khu vực bãi Chành. Đồng thời xã công bố đường dây nóng, các thôn tổ chức họp dân, ký cam kết không khai thác cát trái phép. Một số vụ việc sau đó được xử lý kiên quyết, mang tính răn đe, do đó nạn “cát tặc” đã được kiềm chế trong một thời gian.

Trả lời câu hỏi của phóng viên phản ánh ý kiến của người dân thôn 5, thôn 6 nghi ngờ tình trạng khai thác cát trái phép lại tái diễn? Ông Lê Tiến Vinh, chủ tịch UBND xã và ông Nguyễn Trí Cường, phó chủ tịch UBND xã khẳng định: Đến thời điểm này (ngày 23-5-2018) trên địa bàn xã không có tình trạng khai thác cát trái phép. Lãnh đạo xã Thiệu Khánh cho biết thêm: Việc xuất hiện tàu hút tại khu vực bến thủy nội địa tại thôn 6 của Công ty Tuấn Minh (cũng là khu vực bãi tập kết cát của công ty) trong cuối tháng 4 và tháng 5-2018 là có thật. Song hoạt động của các tàu hút tại đây là hút bùn nhằm khơi thông luồng lạch cho tàu thuyền ra vào bến thuận lợi.

Trong sáng 23-5, phóng viên đã tiếp cận với bãi tập kết cát của Công ty Tuấn Minh tại thôn 6, xã Thiệu Khánh. Tại đây, có một số máy xúc, xe tải đang hoạt động. Liên hệ với ông Nguyễn Gia Minh, Giám đốc Công ty Tuấn Minh, chúng tôi được ông cho biết: Giữa năm 2017, hợp đồng khai thác mỏ cát số 02a hết hạn, công ty đã ngừng việc khai thác cát, thu dọn các phương tiện dời khỏi khu vực mỏ cát 02a. Mặt khác, cuối năm 2017, cầu phao Vồm mới nối xã Thiệu Khánh (TP Thanh Hóa) và xã Thiệu Hợp (Thiệu Hóa) được khánh thành, phía huyện Thiệu Hóa đã phối hợp lắp đặt 2 camera trên cầu phao nhằm quản lý việc thu thuế tài nguyên khoáng sản. Nếu có việc công ty khai thác trái phép tại mỏ cát số 02a (phía trên cầu phao Vồm) và đưa về tập kết tại bãi của công ty (phía dưới cầu phao Vồm), thì mọi hoạt động qua lại cầu phao sẽ được camera lưu giữ hình ảnh.

Ông Nguyễn Gia Minh cho biết thêm: Thời điểm ngừng khai thác cát tại mỏ số 02a, lúc này bãi tập kết cát của công ty tại thôn 6 vẫn còn hơn 10.000 m3 là cát đã được khai thác. Đến thời điểm này, khối lượng cát tồn trên bãi chỉ còn khoảng 500 m3. Sau đợt mưa lũ tháng 10-2017, đất bồi lắng gây cản trở tàu thuyền ra vào bến thủy nội địa của công ty. Do đó tôi có báo cáo với lãnh đạo xã cho phép nạo vét bùn đất. Đồng thời, vào đầu tháng 5-2018, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh trong quá trình kiểm tra tại bãi tập kết cát đã yêu cầu công ty phải thực hiện kè bờ sông, làm mương thoát nước và lùi bờ bao cát kể từ mép bờ sông vào theo quy định để bảo đảm an toàn trước mùa mưa bão 2018. Do đó, thời gian qua, tôi có thuê tàu hút bùn. Có thời điểm tàu hút phải hoạt động vào ban đêm do phụ thuộc con nước theo ngày. Tôi hút bùn chứ không phải hút cát trái phép.

Để xác minh thêm thông tin, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Lê Anh Thắng, Phó trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Thiệu Hóa, tổ trưởng tổ công tác liên ngành kiểm tra xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát trái phép trên địa bàn huyện Thiệu Hóa. Ông Thắng cho biết: Từ khi cầu phao Vồm mới đi vào hoạt động, tổ kiểm tra liên ngành của huyện Thiệu Hóa có phối hợp trong việc đóng mở cầu phao Vồm hàng ngày. Trên cầu phao có lắp camera kết nối trực tiếp với chi cục thuế huyện nhằm bảo đảm việc thu thuế tài nguyên khoáng sản (qua hoạt động của các tàu khai thác) trên địa bàn. Thời gian mở cầu vào 8 giờ sáng và 4 giờ chiều hàng ngày. Từ đầu tháng 5 đến nay mới mở 2 đợt (lượt đi và về) cho 4 tàu từ TP Thanh Hóa đi huyện Thiệu Hóa.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hùng, Chánh Văn phòng UBND TP Thanh Hóa cho biết: Vừa qua Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa đã có văn bản chỉ đạo các phòng chức năng của thành phố rà soát, kiểm tra công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn và kiểm tra công tác phòng chống lụt bão trước mùa mưa bão 2018 tại các phường, xã, đơn vị trên địa bàn thành phố. Chủ tịch UBND thành phố cũng giao cho đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố xác minh, làm rõ những thông tin về việc người dân nghi ngờ tái diễn nạn khai thác cát trái phép tại xã Thiệu Khánh. Trên cơ sở đó sẽ sớm có kết luận giải đáp được những băn khoăn, nghi ngờ của người dân.

Báo Thanh Hóa sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này.