Bố mẹ đi làm ăn xa và những hệ lụy

Nhiều thanh niên đã sa vào các tệ nạn xã hội khi không có sự kèm cặp của bố, mẹ. Trong ảnh: Các học viên nữ đang cai nghiện tại Cơ sở cai nghiện số 1, đóng trên địa bàn xã Hoàng Giang (Nông Cống).

Những năm qua, ở một số vùng quê trong tỉnh vì hoàn cảnh khó khăn, nhiều cặp vợ chồng đã rời bỏ làng quê lên chốn đô thành làm ăn hay đi xuất khẩu lao động, để lại những đứa con ở nhà. Thiếu vắng bàn tay chăm sóc, dạy dỗ của bố mẹ, không ít hệ lụy đã xảy ra với lũ trẻ.

Có dịp vào Cơ sở cai nghiện số 1, đóng trên địa bàn xã Hoàng Giang (Nông Cống), nghe những câu chuyện về những mảnh đời đã dấn sâu vào “nàng tiên trắng” mới thấy “hành trình” đi đến tệ nạn xã hội của các đối tượng là rất đa dạng: Người vì ham chơi, đua đòi để thể hiện đẳng cấp; người vì vợ chồng bỏ nhau, chán nản với cuộc sống chốn thôn quê lên thành phố tìm cơ hội “đổi đời”; người thì bị lôi kéo, ép buộc... Bên cạnh đó, cũng có không ít trường hợp do bố mẹ đi làm ăn xa, con cái ở nhà phải tự chăm nhau hoặc được phó thác cho người thân, đến khi chúng sa vào tệ nạn xã hội hoặc vướng vào vòng lao lý thì đã quá muộn.

Câu chuyện của em N. T. O., sinh năm 1986, quê ở huyện Hậu Lộc là một trong số đó. Từ nhỏ bố, mẹ O. đã đi làm ăn xa, để 2 anh em ở nhà tự chăm nhau. Vì không có bố mẹ kèm cặp bên cạnh nên anh em O. tha hồ tự do, thích gì thì làm nấy. Mới 12 tuổi em đã lêu lổng giao du với các đàn anh, đàn chị có máu mặt ở quê và rồi vào một ngày O. bị chính chị hàng xóm chích ma túy vào người để lôi kéo em vào con đường nghiện ngập.

O. thản nhiên cho chúng tôi biết: “Vì còn quá nhỏ nên em chưa nhận thức được tác hại của ma túy. Để có tiền chích ma túy, em vừa đi học vừa giắt ma túy vào vạt áo rồi mang cho các đối tượng nghiện trong vùng. Sau 5 năm nghiện ma túy thì bố mẹ em mới phát hiện ra. Lúc này bố mẹ quay về giúp đỡ em thì đã muộn vì em đã đắm chìm với những cơn phê thuốc. Từ một người trung chuyển thuốc, em dần trở thành đối tượng chuyên bán thuốc và rồi cuối cùng em cũng bị công an bắt. Đây là lần thứ 2 em vào cơ sở để cai nghiện. Lần thứ nhất, gia đình cho em đi cai nghiện tự nguyện. Sau những ngày, tháng vật vã trong cơ sở, được sự giúp đỡ của cán bộ, nhân viên tại đây, em đã cắt cơn nhưng vì muốn được tự do sớm nên em đã bỏ trốn khỏi cơ sở khi còn khoảng 4 tháng nữa là hết thời hạn cai nghiện. Trở về nhà, em lại bị bạn bè lôi kéo, tiếp tục ngập chìm trong những làn khói trắng; lần này em đang quyết tâm cai nghiện bằng được để hòa nhập cộng đồng, làm lại cuộc đời”.

Không đắm chìm vào những cơn phê thuốc và thác loạn như O. nhưng mới 16 tuổi, M.V.T. ở huyện Tĩnh Gia đã đi ăn trộm để có tiền tiêu. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, bố T. bỏ mẹ con em đi từ khi em đang còn nhỏ, gánh nặng cơm áo gạo tiền dồn lên đôi vai của mẹ. Mẹ T. đành phải để em ở nhà cho người em trai, còn mình vào Nam đi làm thuê kiếm tiền gửi về nuôi con. Vì mưu sinh nên vợ chồng người cậu ruột cũng vất vả lo kinh tế gia đình, không thường xuyên bảo ban T. được. Để có tiền tiêu vặt, vào một ngày tháng 10-2018, T. đi qua nhà hàng xóm – vốn là một cửa hàng tạp hóa, thấy trong nhà đã tắt điện, T. nảy sinh ý định vào nhà để trộm tài sản. Khi vào được nhà, T. lấy trộm chiếc túi của chủ nhà, trong đó có 3,5 triệu đồng tiền mặt cùng với các loại thẻ cào điện thoại. Vụ việc bị phát hiện, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện Tĩnh Gia đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can.

Sau nhiều năm để lại 2 đứa con nhỏ cho ông bà nội nuôi, vợ chồng chị Nguyễn Thị Yến, quê ở huyện Quảng Xương đã mua đất, xây dựng được ngôi nhà kiên cố cho các con ở quê rồi lại tiếp tục “lên đường” vào Nam mưu sinh, để lũ trẻ ở nhà. Trong ngôi nhà mới, các con chị được sinh hoạt khá đầy đủ tiện nghi nhưng lại thiếu đi bàn tay chăm sóc, dạy bảo của bố mẹ. Thế rồi chúng thích gì làm nấy, ông bà nội ở kế bên cũng không thể nhắc nhở nổi. Nghe ông bà phản ánh các con có dấu hiệu học hành sa sút, ham chơi, không nghe lời dạy bảo của ông bà, vợ chồng chị Yến vội bàn với nhau, một người ở lại kiếm tiền, còn người kia phải về trông nom con cái, nhà cửa. Tâm sự với chúng tôi, chị Yến chia sẻ: “May mà em trở về bên các con kịp thời, chứ chậm nửa năm là đứa con gái đầu nhà em không thi nổi vào cấp 3 chị ạ. Khi trở về, em phải đi đến gặp thầy giáo, cô giáo tìm hiểu tình hình học tập của con rồi nhờ thầy, cô giáo kèm cặp thêm. Có sự kèm cặp của mẹ, sự dạy bảo của thầy giáo, cô giáo, cháu thi vào cấp 3 vừa đủ điểm. Mặc dù phải xa chồng, nhưng giờ em không đi vào Nam nữa mà ở nhà ra biển gom ít tôm, ít cá mang lên thành phố bán kiếm thêm đồng chi tiêu trong nhà; tối đến vẫn có thể nhắc nhở các con học hành được. Làm ra nhiều tiền mà con cái hư hỏng cũng bằng không chị ạ”.

Qua câu chuyện của chị Yến, chúng tôi nhận thấy không phải ông bố, bà mẹ nào cũng nhận thức được vấn đề, chịu hy sinh một phần lợi ích kinh tế, tình cảm vợ chồng để trở về dạy bảo con cái như vợ chồng chị Yến. Đặt mục tiêu và mải mê kiếm tiền, đến khi quay trở về thì con cái đã hư hỏng. Nói về những nguyên nhân dẫn đến con cái dễ sa ngã vào tệ nạn xã hội, ông Đoàn Ngọc Loan, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính, Cơ sở cai nghiện số 1, cho biết: Mấy chục năm làm trong nghề, ông được tiếp xúc với rất nhiều đối tượng nghiện ma túy, mỗi đối tượng đi đến với con đường nghiện khác nhau, nhưng ông nhận thấy rằng: Môi trường cuộc sống gia đình có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển tâm lý cũng như nhân cách của trẻ. Những đứa trẻ mà cha mẹ có mối quan hệ phức tạp như: Ly thân, ly hôn... có xu hướng nghiện cao hơn. Những gia đình điều kiện kinh tế khá giả mà nuông chiều thái quá để cho con em mình có điều kiện giao du, chơi bời quá trớn cũng rất dễ bị mắc nghiện. Bố mẹ đi làm ăn xa, buông lỏng quản lý, ít quan tâm đến con cái hay nuông chiều thái quá cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến đứa trẻ dễ tiếp cận với ma túy và trở thành kẻ nghiện ma túy.

Vì vậy, theo ông Loan, các bậc phụ huynh cũng đừng vì lợi ích kinh tế quá mà bỏ mặc sự dạy dỗ con cái cho ông bà, nhà trường, xã hội. Con trẻ rất cần sự quan tâm, chăm sóc, kèm cặp, định hướng của bố mẹ, nhất là với các em đang ở độ tuổi mới lớn với tâm lý tò mò, thích được thể hiện mình. Ở tuổi này, nếu thiếu sự gần gũi, chỉ dẫn của người lớn thì rất dễ bị kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo vào những việc làm phi pháp. Và đã có không ít vụ việc trẻ em vị thành niên phạm tội mà nguyên nhân xuất phát từ việc thiếu sự quan tâm của người lớn.

Lê Nhân