Những thành quả bước đầu từ Chương trình Mỗi xã một sản phẩm

Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là chương trình phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các doanh nghiệp, HTX và các thành phần kinh tế thực hiện. Đây chính là cơ hội để các địa phương phát triển các sản phẩm truyền thống, có thế mạnh thành hàng hóa nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Hội nghị đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP năm 2019.

Tỉnh Thanh Hóa là địa phương có nhiều tiềm năng, lợi thế so sánh để phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ. Trong đó, có 19 sản phẩm chủ lực trong lĩnh vực nông nghiệp và hơn 160 sản phẩm, nhóm sản phẩm khác nhau do các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, làng nghề và hộ gia đình trong tỉnh sản xuất. Một số sản phẩm làng nghề truyền thống, đặc sản ẩm thực địa phương đã đi vào ca dao, tục ngữ và được nhiều nơi biết đến, như: Chiếu Nga Sơn, tơ Hồng Đô, trống đồng Đông Sơn, nem chua, chè lam Phủ Quảng, bánh gai Tứ Trụ, nước mắm Ba Làng... Tuy số lượng sản phẩm lợi thế của tỉnh đa dạng, phong phú song chất lượng các sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu; mẫu mã sản phẩm còn đơn điệu, chưa tạo được sức hút với khách hàng. Ngoài số ít sản phẩm có thương hiệu thì sức cạnh tranh các sản phẩm làng nghề trong tỉnh vẫn còn yếu, thị trường tiêu thụ các sản phẩm chủ yếu vẫn bó hẹp phạm vi trong tỉnh, trong nước, chưa có nhiều sản phẩm xuất khẩu...

Căn cứ vào Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2018 – 2020, tỉnh ta đã ban hành Quyết định số 5363/QĐ-UBND ngày 28-12-2018 về việc phê duyệt Đề án chương trình OCOP tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030 và Kế hoạch 134/KH-UBND ngày 11-6-2019 về việc thực hiện Đề án Chương trình OCOP năm 2019 tỉnh Thanh Hóa. Để các cấp, ngành, địa phương và các thành phần kinh tế hiểu được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, nội dung, cách thức triển khai thực hiện Chương trình OCOP, Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh đã tổ chức 30 hội nghị và 6 lớp tập huấn kiến thức điều hành, quản lý cho cán bộ các sở, ngành, địa phương và đại diện cho các chủ thể kinh tế có khả năng tham gia Chương trình OCOP. Đồng thời, tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng website để cập nhật, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP tỉnh Thanh Hóa; phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức các đoàn tham gia quảng bá, giới thiệu sản phẩm lợi thế tại nhiều chương trình, hội chợ trong, ngoài tỉnh... Với sự vào cuộc quyết liệt của các sở, ngành, đến thời điểm hiện tại, các địa phương trong tỉnh đã chính thức “bắt nhịp” và hướng dẫn các chủ thể kinh tế hoàn chỉnh hồ sơ sản phẩm tham gia Chương trình OCOP năm 2019. Qua đó, bước đầu toàn tỉnh có 57 sản phẩm nông nghiệp của các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, hộ sản xuất, kinh doanh đăng ký tham gia chương trình.

Tại hội nghị đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh đợt 1, năm 2019, đã có 15 sản phẩm thuộc 3 nhóm ngành thực phẩm, đồ uống, thảo dược tham gia đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Qua đánh giá, xếp hạng của các thành viên trong hội đồng, có 13 sản phẩm được đề xuất xếp hạng đạt 3, 4 sao cấp tỉnh. Trong đó, có 5 sản phẩm đạt chứng nhận 4 sao, gồm: Dưa lưới taki, dưa chuột baby (Quảng Xương); nước mắm, mắm tôm, mắm tép (Hoằng Hóa) và 8 sản phẩm đạt chứng nhận tiêu chuẩn 3 sao được UBND tỉnh công nhận tại Quyết định 5445/QĐ-UBND ngày 23-12-2019. Ngoài ra, toàn tỉnh còn 19 sản phẩm đang hoàn thiện hồ sơ và các thủ tục chứng minh tiêu chuẩn, chất lượng để tham gia đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh lần thứ 2, năm 2019.

Anh Lê Anh, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm và Thương mại dịch vụ Lê Gia, xã Hoằng Phụ (Hoằng Hóa), cho biết: Trước khi tham gia chương trình OCOP, các sản phẩm nước mắm, mắm tôm, mắm tép của doanh nghiệp đã được người tiêu dùng biết đến. Song, chỉ dừng lại ở nhóm hàng thực phẩm thuần túy, chưa toát lên được sự ưu việt, vượt trội và giá trị văn hóa, truyền thống của sản phẩm. Các sản phẩm của đơn vị được chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh chính là cơ hội lớn, không chỉ khẳng định tiêu chuẩn, chất lượng và tính truyền thống trong sản phẩm của địa phương mà còn góp phần quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm trên thị trường trong, ngoài tỉnh và vươn ra thế giới. Được biết, đến cuối năm 2019, mắm và nước mắm mang nhãn hiệu Lê Gia được xuất khẩu đi Nga, Nam Phi và Hàn Quốc. Hiện, công ty đang tiếp tục xúc tiến để đưa sản phẩm truyền thống của địa phương đi thị trường Hoa Kỳ và các nước EU.

Có thể khẳng định rằng, Chương trình OCOP được triển khai đã nhận được sự quan tâm, vào cuộc của các sở, ngành, địa phương và các chủ thể kinh tế. Nhờ đó, sau gần 1 năm triển khai, chương trình đã thu được những “trái ngọt” đầu tiên. Từ những kết quả đã đạt được, năm 2020, bên cạnh việc tiếp tục củng cố, nâng tầm các sản phẩm đã tham gia năm 2019 và phát triển số lượng, chất lượng các sản phẩm đăng ký tham gia chương trình OCOP năm 2020, tỉnh ta đặt ra mục tiêu có ít nhất 1 sản phẩm được xếp hạng sản phẩm OCOP quốc gia; 10 sản phẩm được xếp hạng OCOP cấp tỉnh; 30 sản phẩm được xếp hạng OCOP cấp huyện. Đồng thời, xây dựng được đội ngũ cán bộ từ tỉnh tới cơ sở chuyên sâu, am hiểu, có kỹ năng để hỗ trợ, thúc đẩy người dân và các chủ thể kinh tế phát triển sản phẩm xây dựng hệ thống quảng bá, giới thiệu, bán sản phẩm OCOP trong tỉnh, mở rộng hoạt động xúc tiến thương mại ra ngoài tỉnh và hướng đến thị trường quốc tế...

Bài và ảnh: Lê Hòa