Đặc sắc lễ hội Dâng trâu tế trời đền Chín Gian

Sáng 28-2, UBND huyện Như Xuân đã long trọng tổ chức khai mạc lễ hội Dâng trâu tế trời đền Chín Gian lần thứ nhất - năm 2019.

Lễ hội Dâng trâu tế trời là "sân khấu" của nhiều loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian.

Đền Chín gian xưa có tên gọi là “Tến Xớ Quái” (đền Hiến Trâu), nằm trên một ngọn đồi nhỏ “Pú Pỏm” và cạnh dòng suối Tốn (nay thuộc xã Thanh Quân, huyện Như Xuân). Đền được xây dựng theo lối kiến trúc nhà sàn gồm 9 gian, được làm bằng tre, nứa và lợp tranh. Xung quanh đền là thung lũng Phà Lẽm và bến Tà Phạ (bến tắm trâu của trời). Sau nhiều năm bị xuống cấp, đền đã được đầu tư phục dựng lại trên nền kiến trúc cũ. Hiện nay, đền Chín Gian đã được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh và là công trình văn hóa, lịch sử tiêu biểu của huyện Như Xuân.

Chuẩn bị vật phẩm cúng tế.

Đặc biệt, nói đến đền Chín Gian là nói đến lễ hội Dâng trâu tế trời – một sinh hoạt văn hóa hết sức đặc sắc của đồng bào Thái. Trong tâm thức người dân chín bản mường người Thái, thì Tạo Ló Ỳ là người đã có công khai lập ra chín mường. Vì vậy, hàng năm họ tổ chức lễ hội để tưởng nhớ và cầu mong Thần phù hộ, che chở cho cuộc sống bản mường. Đồng thời, khơi dậy tinh thần đoàn kết, gắn bó của đồng bào cùng hướng về cội nguồn, ghi tạc công ơn các thế hệ cha ông và cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Sau 75 năm gián đoạn, lễ hội Dâng trâu tế trời Đền Chín Gian đã được khôi phục và tổ chức lại theo nguyện vọng của đồng bào các dân tộc trong huyện.

Sản phẩm thủ công truyền thống được giới thiệu tại lễ hội.

Lễ vật đặc trưng và quan trọng nhất của lễ hội Dâng trâu tế trời là con trâu tơ khỏe mạnh, chưa dùng cày kéo và không có các khuyết tật, dị tật cơ thể. Cùng với đó, mỗi mường phải chuẩn bị thêm 9 con lợn con, 90 con gà nhỏ, 90 cặp cá khô và một chum rượu cần. Về với lễ hội Dâng trâu tế trời đền Chín Gian năm nay, nhân dân và khách thập phương còn được tham gia nhiều trò chơi, trò diễn dân gian độc đáo như nhảy sạp, khua luống, cồng chiêng, ném còn, hát giao duyên, các môn thể thao dân tộc và thưởng thức rượu cần, cơm lam, hỏ mọc, nem lá…

Đồng bào và khách thập phương về dự lễ hội Dâng trâu tế trời đền Chín Gian.

Với nhiều giá trị văn hóa – tín ngưỡng – tâm linh đặc sắc, lễ hội Dâng trâu tế trời đền Chín Gian sẽ là một sản phẩm thu hút khách du lịch đến khám phá vùng đất và văn hóa đồng bào dân tộc Thái huyện Như Xuân.

Lễ hội sẽ diễn ra trong 3 ngày, từ 27-2 đến 1-3 (tức 23 - 25 tháng Giêng âm lịch).

Lê Dung