Cửa thoát hiểm hành khách trên máy bay được thiết kế ra sao?

Những năm gần đây, sự phát triển và bùng nổ của thị trường hàng không Việt giúp những khách hàng bình dân nhất cũng có thể sử dụng phương tiện giao thông hiện đại này. Tuy nhiên, những kiến thức về vận chuyển an toàn hàng không chưa bao giờ là đủ đối với mỗi hành khách đi máy bay, trong đó có “bí mật” về cửa thoát hiểm trên máy bay.

Nhiều hãng hàng không có đường bay đến Việt Nam than thở, sử dụng cửa thoát hiểm đúng cách từng là vấn đề đau đầu bởi có năm xảy ra 6-7 vụ khách tự ý mở cửa thoát hiểm, thậm chí là nhân viên hàng không vận hành sai quy trình thoát hiểm, khiến máy bay phải cắt khách hoặc dừng khai thác để khắc phục, sửa chữa. Thông tin từ Cục Hàng không Việt Nam, vài ba năm trở lại đây, các vi phạm gây hư hỏng trang thiết bị an toàn trên máy bay như cửa thoát hiểm, áo phao đã giảm hẳn, do các hãng vận chuyển tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn an toàn bay. Theo đại diện Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), trước mỗi chuyến bay, hành khách luôn được tiếp viên Vietnam Airlines hướng dẫn quy định an toàn bay và các thao tác ứng phó tình huống thoát hiểm đồng thời cũng có những quy định cần phải được hướng dẫn ngay từ công đoạn check-in, đơn cử như quy định vận hành cửa thoát hiểm. “Những hành khách có kinh nghiệm bay thường mong muốn được ngồi ở hàng ghế gần cửa thoát hiểm để có được không gian rộng rãi nhất song không phải nhu cầu này lúc nào cũng được đáp ứng bởi những chỗ ngồi đặc biệt này luôn được khoá lại trên hệ thống chech-in tự động để đảm bảo chỉ có nhân viên check-in ở sân bay lựa chọn những khách đủ sức khoẻ ngồi vào đó sau khi quan sát, đánh giá khách ở quầy làm thủ tục,” đại diện Vietnam Airlines nói rõ. Khi lên máy bay, hành khách cũng phải chú ý đến cửa thoát hiểm gần nhất ghế ngồi của mình. Mỗi máy bay chở khách có số lượng cửa thoát hiểm khác nhau, được bố trí theo từng cặp ở phía trước, giữa và phía sau máy bay và nhiều nhất là có 8 cửa thoát hiểm. Bên cạnh đó, mỗi khu vực cửa thoát hiểm đều có ghế ngồi dành cho tiếp viên. Tiếp viên sẽ chịu trách nhiệm tại cửa thoát hiểm đồng thời có trách nhiệm hướng dẫn hành khách ngồi cạnh cửa thoát hiểm chỉ được mở cửa trong tình huống khẩn cấp. Hơn nữa, hành khách cũng phải hiểu rằng không phải chỗ ngồi nào gần cửa thoát hiểm cũng rộng rãi như nhau. Ví dụ trên máy bay A321 của Vietnam Airlines, các cửa phía trước (cửa số 1) và và phía sau (cửa số 4) luôn có không gian rộng rãi nhất trong khi các cửa ở giữa (số 2 và số 3) có không gian hẹp hơn do cách bố trí ghế ngồi. Liên quan đến yêu cầu thiết kế thoát hiểm cho hành khách, về mặt cơ học, các cửa thoát hiểm này đều là loại C nhưng khi sử dụng, hãng hàng không bố trí ghế theo mô hình khai thác (cùng một loại máy bay nhưng các hãng xếp số lượng ghế không hoàn toàn bằng nhau) nên cửa số 2 hoặc số 3 sẽ có chức năng là cửa thoát hiểm loại 3. Theo thiết kế kỹ thuật, cùng trong thời gian thoát hiểm 90 giây, cửa thoát hiểm loại C có khả năng giải toả 55 người, còn cửa loại 3 thoát được 35 người. Đối với cửa loại 3 cũng có yêu cầu về độ rộng thấp hơn các cửa loại C. Ông Hồ Minh Tấn, Trưởng Phòng An toàn hàng không (Cục Hàng không Việt Nam) cho rằng, các máy bay của hàng không Việt Nam đang khai thác đều được các nhà chức trách hàng không kiểm soát về an toàn, bao gồm cả vấn đề về cửa thoát hiểm. Đó là sự kiểm soát của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), Cơ quan an toàn hàng không châu Âu (EASA) đối với nhà thiết kế, chế tạo máy bay và sự kiểm soát của Cục Hàng không Việt Nam là quốc gia cấp đăng ký và khai thác máy bay. “Trước khi nhận và đưa vào khai thác, máy bay bắt buộc phải được cấp chứng chỉ kiểu loại, chứng chỉ đủ điều kiện khai thác để xuất khẩu và bản tuyên bố về máy bay được sản xuất đã tuân thủ yêu cầu của các nhà chức trách hàng không nói trên,” ông Tấn khẳng định.

Khi lên máy bay, hành khách cũng phải chú ý đến cửa thoát hiểm gần nhất ghế ngồi của mình. (Ảnh: PV)

Một kỹ sư trong lĩnh vực sửa chữa, bảo dưỡng tàu bay cho biết, hàng không có những quy định cực kỳ chặt chẽ về an ninh an toàn, hơn bất kỳ loại hình giao thông nào hiện nay. Riêng đối với tàu bay sẽ không có bất kỳ một vật gì được lắp thêm trên tàu bay nếu không được sự đồng ý của nhà sản xuất dù là cái đinh vít, hay cả hàng ghế. Theo kỹ sư này, trong trường hợp có sự điều chỉnh tăng, giảm số lượng ghế trên máy bay, hãng hàng không phải có bản vẽ, tính toán cân bằng trọng tâm trọng tải, khoảng cách giữa các dãy ghế… đáp ứng các quy định an toàn của Mỹ, châu Âu. Hồ sơ pháp lý kỹ thuật liên quan điều chỉnh ghế phải được trình lên nhà chức trách của quốc gia sản xuất tàu bay phê duyệt. “Dù thiết kế nội thất máy bay có khác nhau giữa các hãng và cũng có rất nhiều loại cửa thoát hiểm như loại A (thoát được 110 khách/90 giây), loại B (75 khách/90 giây), loại C (55 khách/ giây), loại 1, 2, 3, 4 (thoát từ 9 đến 45 khách/giây) nhưng đều phải tuân thủ nguyên tắc. Trong trường hợp khẩn nguy, 50% số cửa thoát hiểm sẽ đảm bảo toàn bộ khách được thoát hiểm ra ngoài trong 90 giây,” vị kỹ sư này tiết lộ./.

Theo TTXVN